Yeniden İşlevlendirilmiş Anıtsal Yapılarda Deneyim Odaklı Tasarım: Antalya Kaleiçi ve Balbey Örneği

Kültürel mirasın bir parçası olan tarihi mekânların orijinal dokusu içinde korunması, yapıların yaşatılmasıve gelecek nesillere aktarılması için gereklidir. Korumanın bir bileşeni olarak kabul edilen yeniden işlevlendirme ile yapının sosyal ve kültürel özelliklerinin muhafazası sağlanır. Orijinal planlarına ve tarihi dokusunasadık kalınarak yeniden işlevlendirilen mimari mekânlar, geleneksel turizmdeki yerleri nedeniyle ülke ekonomisine de katkıda bulunurlar. Geleneksel turizm yapılanması, turistlerin ziyaret etme, görme, öğrenme, eğlenme vb. eylemlerle hayatı farklı şekillerde algılamalarını sağlamak amacıyla deneyim odaklı olarak kurgulanmaktadırlar. Tarihi mekânda paylaşılan bu deneyim, kullanıcı ve mekân arasında bir etkileşime neden olur.Bu çalışmanın amacı, yeniden işlevlendirilmiş tarihi mekânlarda duyulara dayalı olarak gerçekleşen deneyimin, fiziksel mekân ve mekânsal kimlik algılarına etkisini araştırmaktır. Bunun yanında deneyimin mekânsal hafızaya etki düzeyi de ampirik yaklaşımla tespit edilmeye çalışılacaktır. Çalışmanın ilk bölümündebetimsel tarama modeli kullanılmıştır. Bu bölüm, fiziksel mekân deneyiminin tespit edilmesi için seçilenörnek yapıların, geliştirilen kullanım sonrası değerlendirme anket aracı ile belirlenen örneklem dahilindekikullanıcılar tarafından değerlendirilmesiyle tamamlanmıştır. İkinci bölümde ise kullanıcılardan, mekânsalkimlik algısının tespiti için deneyimlerini anlatmaları istenmiştir. Sonuçta tarihi mekânlarda deneyim odaklıtasarımın sosyal ve kültürel mirasın aktarımı ve mekânsal kimlik bakımından etkili olduğu sonucunaulaşılmıştır.

Experience-Oriented Design in Re-Functioned Monumental Spaces: The Example of Kaleiçi Antalya and Balbey

It is designed in the original texture of historical sites that are a part of cultural heritage, it is necessary for the survival of the buildings and their transfer to future generations. Structure with refunctioning, which is considered a component of protection. Architectural spaces, which have been refunctioned by sticking to their original plans and historical texture, are also present in the country's economy due to places in traditional tourism. Traditional tourism structuring, tourists visiting, seeing, learning, entertainment etc. It enables them to perceive life in different ways with actions. This effective experience in historical space causes an interaction between the user and the space. The aim of this study is to investigate the experience based on the senses in the re-functional historical spaces according to the perceptions of physical space and spatial identity. It will be tried to be determined with empirical approach. The first view of the study is to examine the descriptive scanning model. See this section for the determination of physical location experience. On the second page, the users were asked to explain the experiences for their detection. As a result, it has come to the conclusion why experience-oriented design in historical places is effective in the transfer of social and focused heritage and spatial identity.

PDF

___

Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü (AVBM), 070001038-BN001 İlgi Yazısı.
Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi, Kültür Varlıklarını Koruma Envanteri (K.V.K.E).
Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB)
Akın C., Bekleyen A. & Yıldırım M. (2016). “Preservation Initiatives for the Truncated Pyramid Shaped Traditional Houses of Siirt”. Frontiers of Architectural Resarch 5/3 (2016) 360-370.
Burnyeat M. F. (1976). “Protagoras and Self-Refutation in Plato's Theaetetus”. The Philosophical Review 85/2 (1976) 172-195.
Çeçen A. (1995). İnsan hakları (Vol. 2). Ankara 1995.
Çelik Başok G. (2016). Conservation History of Cultural Heritage in Kaleiçi District in Antalya (From the 20th Century to Present Day). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara 2016.
Çimrin, H. (09.04.2018). Sabah Gazetesi. “Antalya Mevlevihanesi”. Kaynak: https://www.sabah.com.tr/ akdeniz/2018/04/09/antalya-mevlevihanesi. Erişim Tarihi: 11. Şubat 2020.
Deniz C. (2019, Nisan 15). Hürriyet Gazetesi. “Kaleiçi yaşayan müze oluyor”. Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/antalya/kaleici-yasayan-muze-oluyor-41182960. Erişim Tarihi: 08. Şubat 2020.
Dewey J. (2012), Okul ve Toplum. Ankara 2012.
Eroğlu A. (2011). John Dewey’de Deneyim ve Sanat. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum 2011.
Evliya Çelebi. ( 2016) Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi 2/9. İstanbul 2016.
Genç B. (2009). Deneyimsel Pazarlamanın Tüketici Satın Alma Kararlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir 2009.
Gönül B. & Yılmaz F. (2016). “Tarihi Yapılarda Yeniden Kullanımın İşlevsel Boyutu”. İçlis: İç Mimarlık Lisansüstü Çalışmalar Sempozyumu I. (16-17 Haziran 2016). ISBN:978 -975-561-472-4. (2016) 79-88.
Gül M. (2006). “Antalya Kent Merkezi Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesinde Yer Alan Sit Alanları ve Bu Alanlarda Antalya Büyükşehir Belediyesince Başlatılan Çalışmalara İlişkin Genel Bir Değerlendirme”. Planlama Dergisi 4 (2006) 121-145.
Güzel Ö. (2013). “Duyu Tabanlı Pozitif Yüklü Duygu ve Hislerin Satın Alma Sonrası Eğilimlere Etkisi: Alman Turistler Üzerinde Bir Araştırma”. Anatolia: Turizm Araştırma Dergisi 24/2 (2013) 226-236.
Hulten B., Broweus N. & van Dick M. (2009). Sensory Marketing. New York 2009.
Hunter Burkett M. & Burdick A. (2019). “Adaptive Use of Small-Scale, Civic Infrastructural Heritage”. Proceedings of the Institution of Civil Engineers - Engineering History and Heritage 172/3 (2019) 136–143. doi:10.1680/jenhh.18.00031.
Kaplan K. (2018). Turizm Faaliyetlerinin Şehirsel Gelişmeye Etkileri: Antalya Örneği. Yayımlanmış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul 2018.
Keleş E. & Çepni S. (2006). “Beyin ve Öğrenme”. Türk Fen Eğitim Dergisi 3/2 (2006) 66-82.
Kepenek E. (2011). Antalya Tarihi Kent Merkezi ve Yakın Çevresinin Mekân Dizim Metodu ile Analizi. Yayımlanmış Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta 2011.
Kılıç S. (2015). Antalya’da Tek Kubbeli Cami ve Mescitler (Osmanlı Dönemi). Antalya 2015.
Kolb D. A., Boyatzis R. E. & Mainemelis C. (2001). “Experiential Learning Theory: Previous Research And New Directions”. Perspectives on Thinking, Learning, and Cognitive Styles 1/8 (2001) 227-247.
Numan İ. (1982). “Antalya Mevlevi Hânesinin Âslı Hâli Hakkında Bâzı Düşünceler”. Vakıflar Dergisi XIV (1982) 125-137.
Önge Y. (1989). “Sinan’ın İnşa Ettiği Hamamları”. Vakıf Haftası Dergisi VI (1989) 255-272.
Öymen Ö. N. & Pulat G. G. (2009) "Bellek Ve Mekân İlişkisi Üzerine Bir Model Önerisi”. İTÜ Dergisi 8/2 (2009) 145-155.
Pine B. J. & Gilmore, J. H. (1999). İş Hayatı Bir Tiyatro. İstanbul 1999.
Schmitt B. H. (1999). “Experimental Marketing”. Journal of Marketing Management 15 (1999) 53-67.
Schmitt B. & Simonson A. (1997). Marketing Aesthetics: The Strategic Management of Brands, Identitiy and Image. New York 1997.
Sönmez C. C. (2008). Antalya Kenti Kalesi'nin Tarihi: Burçlar, Kapılar ve Sur Duvarları. Antalya 2008.
van Boven L. & Gilovich T. (2003). "To do or to Have? That is the Question". Journal of Personality and Social Psychology 85/6 (2003) 1193-1202.
Zoğal V. & Emekli G. (2017). “Yaratıcı Turizme Kavramsal Ve Coğrafi Bir Yaklaşım”. Ege Coğrafya Dergisi 26/1 (2017) 21-34.
https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/antalyada-762-yillik-mevlevihane-yeniden-hizmete-acildi/1168942#, Şubat 2020.
https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/antalya/gezilecekyer/mevlevihane-muzesi, Şubat 2020.
https://tr.foursquare.com/v/cobalt-ceramic/4fe1b8316d86cb9bc26e533c, Şubat, 2020.
https://akmed.ku.edu.tr/kaleici-muzesi/aya-yorgi-kilisesi/, Mart 2020.