Ömer Seyfettin’in Hikâyelerine Psikobiyografik Bakış

Sanatçının özel hayatının sanat hayatına yansıması tabiidir. Özel hayat, sanat üretiminin de dinamiğiniteşkil eder. Özel hayat diyerek nitelenen ise mizaçtan, yetişme tarzına, tahsilden tecrübeye büyük bir terkibinkendisidir. Çevre ve dönem de bu hayatı şekillendirir. Sanatçının kişiliğinin, bakış açısının, psikolojisinin,sahip olduğu ideolojinin sanatına olan tesiri görmezden gelinemez. Kısacası hayat ve şahsiyet, eseremührünü basar. Sanat eseri bu bakımdan psikolojik, biyografik, sosyolojik, politik, estetik verilerle dolu biryapıdır. Bu çerçevede Ömer Seyfettin’in hikâyelerinin tetkiki faydalı olacaktır; zira çocukluğundanyetişkinliğine, askerlik hayatından öğretmenliğine biyografisinin izlerini taşıyan hikâyeleri aynı zamandasanatçının psikolojisini, ideolojisini, sanat anlayışını açıklar mahiyettedir. Bu makalede yazarın biyografisinin hikâyelerine ne ölçüde, nasıl yansıdığına işaret edilecek; hikâyelerde yer alan tipler ele alınarakbunlarla yazarın psikolojisi, bakış açısı, ideolojisi arasındaki münasebet irdelenecektir. Böyle bir çalışmaiçin kuşkusuz psikanalitik edebiyat teorisinin görüşlerinden istifade edilecektir. Dolayısıyla hikâyelerdegeçen rüyalara ve arketiplere de ayrıca değinilecektir. Savunma mekanizmaları, vicdan azapları, bilinçdışı,kitle psikolojisinin akisleri ile dolu olan bu hikâyelerin, yazarı tanımak kadar edebiyat eserlerinin boyut,kapsam ve nitelik özelliklerinin hacmini, genişliğini ve zenginliğini kavramaya da faydası olacaktır.Makalede, sanatçı hakkında bilinmeyen bilgilere ulaşılmış; sanatının nelerle beslendiği, ilham kaynaklarıtespit edilmiştir. Hikâyelerde şahsi ve kolektif bilinç dışı belirgin biçimde dışa vurulur.

Psychobiographic View of Ömer Seyfetttin's Stories

It's natural that the private life of the artist reflects in the artistic life. Private life is also dynamic of art production. What is described as private life is the great combination of temperamant, upbringing, education and experience. The environment and the period also shape this life. The influence of the artist's personality, perspective, psychology and ideology on his art cannot be ignored. In short, life and personality seals the work. In this respect, the work of art is a structure filled with psychological, biographical, sociological, political and aesthetic donnee. In this context, it is useful to examine the stories of Ömer Seyfettin; because the stories that bear the traces of his childhood to adulthood, his military service to teaching, also explain the psychology, ideology and understanding of the artist. In this article, to what extent the author’s biography reflects through the stories; the types in the stories will be discussed and the relationship between the author's psychology, perspective and the ideology is examined. Such a study undoubtedly benefits from the views of psychoanalytic literary theory. Therefore the dreams and archetypes in the stories are also be mentioned. These stories which are full of defense mechanisms, remorses, unconscious and mass psychology, will help to understand the volume, breadth and richness of the dimension, scope and quality features of literary works, as well as knowing the author. In the article, previosly unknown information concerning the artist was found, what his art was fed with and how his sources of inspiration were determined. Stories are manifestly manifested in the personal and collective unconsciousness.

___

  • Alangu T. (2010). Ömer Seyfettin – Ülkücü Bir Yazarın Romanı. İstanbul 2010.
  • Andı F. (1999). Ömer Seyfettin. İstanbul 1999.
  • Argunşah H. (2017). “Ömer Seyfettin’de Millî Kimliğin İnşasında Kadın”. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatında “Kadın” Sempozyumu. Amasya Üniversitesi (4-6 Mayıs 2017) 55 – 79.
  • Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (1992). Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin. Ankara 1992.
  • Aytaç G. (2009). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul 2009.
  • Banarlı N. S. (1998). Resimli Türk Edebiyatı Târihi. İstanbul 1998.
  • Cebeci O. (2004). Psikanalitik Edebiyat Kuramı. İstanbul 2004.
  • Enginün İ. (2004). Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul 2004.
  • Fromm E. (2015). Rüyalar Masallar Mitler. İstanbul 2015.
  • Fromm E. (2016). Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları. İstanbul 2016.
  • Geçer G. O. (2016). “Türk Ediplerinin Çanakkale Cephesini Ziyareti ve Yansımaları”. Türkbilig 31 (2016) 189 - 204.
  • Horney K. (2014). İçsel Çatışmalarımız. İstanbul 2014.
  • Ömer Seyfettin (2015). Bütün Hikâyeleri. Haz. Nazım Hikmet Polat. İstanbul 2015.
  • Özdemir, M. (2007). “Yahya Kemâl ve Geleneği Yanlış Yerde Arayan İki Edebî Topluluk: Nev Yunânîler ve Nayîler”. SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 14 (2007) 252 – 265.
  • Sevgi A. – Özcan M. (2005). Prof. Ali Canip Yöntem’in Yeni Türk Edebiyatı Üzerine Makaleleri. Konya 2005.
  • Yabuz Y. (2002). “Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Rüya”. Türk Dili 603 (2002) 257–265.
  • Yener C. (1975). “Dokuz Öykücü: Ömer Seyfettin’in Öykücülüğüne Toplu Bir Bakış”. Türk Dili – Türk Öykücülüğü Özel Sayısı 32 (1975) 44 – 53.
  • Yılmaz M. (2012). “Anima-Animus Kavramları Çerçevesinde Ömer Seyfettin’in Yalnız Efe Hikâyesinin Değerlendirilmesi”. Turkish Studies 7/11 (2012) 2145 – 2153.