Mehmet MERCAN, İsmet GÖÇER

1812

Zamanlararası dış denge ve optimizasyon yaklaşımları çerçevesinde Türkiye’de cari açığın sürdürülebilirliği

Bu çalışmada, Türkiye'deki cari işlemler açığının sürdürülebilirliği; 1992- 2012 dönemi verileriyle iki farklı model kullanılarak analiz edilmiştir: Birinci modelde, dış âlem gelirleri (ihracat, hizmet gelirleri, transfer ödemeleri ve dış borç faiz geliri) ve dış âlem giderleri (ithalat, hizmet giderleri ve dış borç faiz ödemeleri) serileri kullanılarak, zamanlararası dış denge kısıtı yaklaşımıyla; ikinci modelde toplam yurtiçi tasarruf ve yatırım serileri kullanılarak, zamanlararası optimizasyon yaklaşımıyla, Johansen eş-bütünleşme yöntemiyle test edilmiştir. Analizde “güçlü ekonomiye geçiş programı” nın etkilerini görmek amacıyla, 1992-2012 dönemi, iki alt dönem ve tam dönem olarak araştırılmıştır. Sonuç olarak; Türkiye’de ilgili dönemde cari işlemler açığının zayıf formda sürdürülebilir olduğu tespit edilmiştir.

Sustainability of current account deficit within the framework of intertemporal external balance and optimization approaches in Turkey

In this study sustainability of current account deficit in Turkey was analyzed by using two different model with the data of 1992-2012 periods. In the first model, it was tested by using abroad incomes series (export, incomes on services, transfer payments and interest income on foreign debt) and abroad expenses series (import, expenses on services and interest payments on foreign debt) with the intertemporal external balance constraint approach; in the second model, it was tested by using the total domestic saving and investment series with Johansen co-integration method. In the analysis, 1992-2012 period was searched as two sub-terms and full term in order to see the effects of “The New Economic Stability Program”. As a result, it was determined that the current account deficit in Turkey in related periods was sustainable in weak-form.
PDF

___

  • AKÇAY, C. ve ÖZLER, Ş. (1998) Current Account Position of the Turkish Economy: Is There any Cause for Concern?, Bogazici Journal Review of Social, Economic and Administrative Studies, 12(1),39-53.
  • APERGIS, N., KATRAKILIS, K.P. ve TABAKIS, N.M. (2000) Current Account Deficit Sustainability: The Case of Greece, Applied Economics Letters, (7),599-603.
  • AYDOĞUŞ, İ. ve ÖZTÜRKLER, H. (2006) Türkiye’de Cari İşlemler Açığı Sorununun Analizi, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • BABACAN, A., (2011), 16 Ocak http://www.ekspresgazete.com, 13.03.2011. tarihli konuşması,
  • BABAOĞLU, B. (2005) Türkiye'de Cari İşlemler Dengesi Sürdürülebilirliği, T.C Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi.
  • BAHARUMSHAH, A.Z., LAU, E. ve FOUNTAS, S. (2003) On the Sustainability of Current Account Deficits: Evidence From Four ASEAN Countries, Journal of Asian Economics, 14(3), 465-487.
  • BEKTAŞ, V. (2007) Cari İşlemler Dengesi ve Cari Açıkların Sürdürülebilirliği: Türkiye Uygulaması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Bölümü Yüksek Lisans Tezi.
  • CORSETTI, G., PESENTI, P. ve ROUBINI, N. (1999) Paper Tigers? A model of the Asian Crisis, European Economic Review, 43 (7), 1211-1236.
  • DORNBUSCH, R. ve FISCHER, F. (1990) Macroeconomics, McGraw-Hill, International Editions.
  • EDSON, H. (2003) Do Indicators of Financial Crisis Work? An Evaluation of an Early Warning System, International Journal of Finance and Economics, 8 (1), 11-53.
  • EDWARDS, S. (2001) Does the Current Account Matter?, NBER, WP, No: 8275: 1-71.
  • ENDERS, W. (1995) Applied Econometric Time Series, John Willey and Song, Inc.
  • ENGLE, R.F. ve GRANGER, C.W.J. (1987) Co-Integration and Error Correction: Represention, Estimation and Testing, Econometrica, 55(2), 251- 276.
  • FELDSTEIN, M. ve HORIOKA, C. (1980) Domestic Saving and International Capital Flows, Economic Journal, XC, 314-329.
  • FOUNTAS, S. ve WU, J.L. (1999) Are the U.S. Current Account Deficits Really Sustainable?, International Economic Journal, 13(3).
  • FREUND, C.L. (2000) Current Account Adjustment in Industrialized Countries, Board of Governers of the FED International Finance, Discussion Papers, 692.
  • GÖÇER, İ. ve MERCAN, M. (2011) Türkiye Ekonomisinde Cari Açığın Sürdürülebilirliği: Sınır Testi Yaklaşımı, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 48(562), 33-52.
  • HOLMES, M.J., PANAGIOTIDIS, T. ve SHARMA, A. (2011) The Sustainability of India’s Current Account, Applied Economics, 43, 219–229.
  • HUSTED, S. (1992) The Emerging U.S. Current Account Deficit in the 1980s: A Cointegration Analysis, The Review Of Economics & Statics, 159-166. IMF, (2012) Wold Economic Outlook, October.
  • ISMAIL, H.B. ve BAHARUMSHAH, A.Z. (2008) Malaysia’s Current Account Deficits: An Intertemporal Optimization Perspective, Empir Econ, 35, 569–590
  • JOHANSEN, S. (1988) Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamic and Control, (12), 231-254.
  • JOHANSEN, S. ve JUSELIUS, K. (1990) Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration With Application to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economic and Statistics, 52, 169-210.
  • KARUNARATNE, N.D. (2010) The Sustainability of Australia’s Current Account Deficits-A Reappraisal After the Global Financial Crisis, Journal of Policy Modeling, 32, 81–97
  • KIM, K., HALL, V.B. ve BUCKLE, R.A. (2006) Consumption-smoothing in a Small, Cyclically Volatile Open Economy: Evidence from New Zealand, Journal of Money and Finance, 25, 1277-1295.
  • KIM, B.H., MIN, H.G., HWANG, Y.S. ve MCDONALD, J.A. (2009) Are Asian countries’ Current Accounts Sustainable? Deficits, Even When Associated With High Investment, are not Costless, Journal of Policy Modeling, 31, 163–179.
  • KRAAY, A. ve VENTURA, J. (2002) Current Accounts in the Long Run and Short Run, NBER WP, No: 9030.
  • LABONTE, M. (2005) Is the U.S. Current Account Deficit Sustainable?, CRS Report for Congress, 13, December.
  • MILESI-FERRETTI, G.M. ve RAZIN, A. (1996) Sustainability of Persistent Current Account Deficits, NBER, WP, No:5467.
  • OUANES, A. ve THAKUR, S.M. (1997) Macroeconomic Accountig and Analysis in Transition Economies, IMF Press.
  • PEKER, O. (2009) Türkiye’deki Cari Açık Sürdürülebilir mi? Ekonometrik Bir Analiz, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 164 – 174.
  • QUINTOS, C.E. (1995) Sustainability of the Deficit Process with Structural Shifts, Journal of Business and Economic Statistics, 13, 409–417.
  • RADELET, S. ve SACHS, J. (2000) The Onset of the East Asian Financial Crisis in Krugman, P. (eds), Currency Crises, Chicago University Press.
  • OBSTFELD, M. ve ROGOFF, K. (1996), Foundations of International Macroeconomics, The MIT Press.
  • SACHS, J. (1981) The Current Account and Macroeconomic Adjustment in the 1970s, Brookings Papers on Economic Activity, 1, 201-268.
  • SELÇUK, F. (1997) Consumption Smoothing and the Current Account: Turkey’s Experience 1987-1995, METU Studies in Development, 24(4), 519- 529.
  • SUSAM, N. ve BAKKAL, U. (2009) Kriz Süreci Makro Değişkenleri ve 2009 Bütçe Büyüklüklerini Nasıl Etkileyecek?, Maliye Dergisi, 155, 72-87.
  • TARI, R. (2008), Ekonometri, 8. Baskı, Avcı Ofset, İstanbul.
  • TCMB Terimler Sözlüğü, Elektronik Yayın, http://www.tcmb.gov.tr, 05.02.2011.
  • TCMB Ödemeler Bilançosu Dengesi Metodolojisi, Elektronik Yayın, http://www.tcmb.gov.tr, 15.03.2011.
  • TELATAR, E. (2011) Türkiye’de Cari Açık Belirleyicileri ve Cari Açık- Krediler İlişkisi, Bankacılar Dergisi, 78, 22-34.
  • THANH, V.T., DINH, H.M., DO, T.H. ve NGUYEN, T.H. (2001) The Sustainability of Current Account Deficit and External Debt in Vietnam, EADN WP. No: 10.
  • TUİK, (2011), http://tuik.gov.tr, 10.28.2012.
  • TCMB, (2011), http://evds.tcmb.gov.tr, 10.28.2012.
  • UYGUR, E. (2004) Cari Açık Tartışmaları, İktisat, İşletme ve Finans, 19(222), 5-20.
  • UYGUR, E. (2012) Türkiye’de Cari Açık Tartışması, TEK Tartışma Metni, 2012/25:4-9
  • VENTURA, J. (2002) Towards a Theory of Current Accounts, NBER WP, No: 9163.
  • YAMAK, R. ve KORKMAZ, A. (2007) Türk Cari İşlemler Açığı Sürdürülebilir mi? Ekonometrik Bir Yaklaşım, Bankacılar Dergisi, 60.
  • YAPAR SAÇIK, S. ve ALAGÖZ, M., (2010) Türkiye’de Cari İşlemler Açığı Sorunu ve Borçlanma İle İlişkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(2).
  • YILMAZ, D. (2010) TCMB, BDDK, Hazine, SPK ve Banka Yöneticileriyle Yaptığı Toplantıdaki Konuşmasından, 24 Aralık, http://www.dunya.com,15.02.2011.
  • YILMAZ, A. ve KARATAŞ, T. (2009) Türkiye Ekonomisinde 2001 Krizi Sonrası Süreçte Cari İşlemler Açığının Nedenleri Üzerine Bir İnceleme, M.Ü. İİBF Dergisi, 27(2).
  • YÜCEL, F. ve YANAR, R. (2005) Türkiye’de Cari İşlemler Açıkları Sürdürülebilir mi? Zaman Serileri Perspektifinden Bir Bakış, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2).
  • YÜKSELER, Z. ve TÜRKAN, E. (2008) Türkiye’nin üretim ve Dış Ticaret Yapısında Dönüşüm Küresel Yönelimler ve Yansımalar, TÜSİAD Yayını, No: TUSİAD-T/2008-02/453
  • ZANGHIERI, P. (2004) Current Accounts Dynamics in New EU Members: Sustainability and Policy Issues, CEPII, WP,No: 7.
Akdeniz İİBF Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-9975
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Akdeniz Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Zamanlararası dış denge ve optimizasyon yaklaşımları çerçevesinde Türkiye’de cari açığın sürdürülebilirliği

Mehmet MERCAN, İsmet GÖÇER

20. Yüzyılın ilk yarısında Türkiye Cumhuriyeti'nde süngercilik ve sünger ihracatı

Sıtkı YÜREKLİ

Yapısal eşitlik modeli kullanılarak iş tatmini, örgüt bağlılığı ve çalışan katılımı kavramları arasındaki ilişkilerin analizi: Sağlık sektöründe görgül bir araştırma

Yıldırım URYAN, Cengiz MENGENCİ, Abdurrahim EMHAN

TEFE (ÜFE) - TÜFE fiyat endeksleri arasındaki nedensellik ilişkisi: Frekans alanı yaklaşımı

Ferhat PEHLİVANOĞLU, Tezcan ABASIZ, Recep TARI

Düzenleyici reformlara gerekçeler: Sayısal analizler

Erhan KARACAN