TEFE (ÜFE) - TÜFE fiyat endeksleri arasındaki nedensellik ilişkisi: Frekans alanı yaklaşımı
Bu çalışmada enflasyonun kaynağının hangi nedene bağlı olduğunu bulmak ve ona göre politika geliştirmek için TEFE (ÜFE) ve TÜFE endeksleri arasındaki nedensellik ilişkileri araştırılmıştır. Çalışmada klasik nedensellik testlerinden farklı olarak Türkiye’de 1987:1-2008:4 döneminde ilgili değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerini dönemsel olarak belirlemek amacıyla frekans alanı yaklaşımı kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ÜFE’den TÜFE’ye doğru nedensellik ilişkisi kısa dönemde ω ∈ (0.01, 0.91) frekansları arasında ya da 1987:1-1993:4 periyodunda gözükmektedir. Uzun dönemde ise nedensellik literatürle aynı yöndedir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde politika yapıcılar bu iki endeksi yakından analiz ederek kısa dönemde enflasyonun maliyet artışlarından uzun dönemde ise talep koşullarından kaynaklandığını dikkate alarak politikalar geliştirmelidirler.
Causality relationship between the TEFE And TUFE: A frequency domain approach
In this paper causality relationships between TEFE and TUFE was analyzed to find which reason source of inflation is connected and to develop a policy. Apart from classical causality tests, frequency domain approach is used to determine causality relations periodically among related variables in Turkey between 1987:1-2008:4. According to findings, causality relationship from UFE to TUFE in short-term seems between frequencies of ω ∈ (0.01, 0.91) or 1987:1993:4. In long term, causality has same direction as in the literature. Policy makers, by analyzing index carefully, should develop policies by taking account that inflation results from cost increases in short-term and demand conditions in long-term.
___
- ATUK, O. ve SEVİNÇ, O. (2010) TÜFE’de Sabit ve Değişken Aırlık Sistemi Yaklaşımları: Türkiye Taze Meyve –Sebze Fiyatları Üzerine Bir Uygulama, TCMB Yayınları, Sayı:2010-15.
- BREITUNG, J.; Candelon, B. (2006) Testing for Short and Long-Run Causality: A Frequency-Domain Approach, Journal of Econometrics, 132(2),363-378.
- DORESTANI, A. ve Arjomand L.H. (2006), An Empirical Study of the Relationship Between Consumer and Producer Price Index: A Unit Root Test and Test of Cointegration, The Coastal Business Journal Spring, 5(1), 33-38.
- DORNBUSCH, R,; Fischer,S. (1998) Makroekonomi, Çev. Ak, Salih, Fisunoğlu, Mahir ve diğerleri, Akademi Yayınları, İstanbul.
- EMERY, K. M. ve Chang, C.P. (1996) Do Wages Help Predict Inflation?, Economic and Financial Policy Review, 1, 2–9.
- GEWEKE, J. (1982) Measurement of Lineer Dependence and Feedback Between MultipleTime Series, Journal of the American Statistical Association, 77(378), 304-324.
- GUL, E. ve Gürbüz, A.A. (2006) Enflasyon Hedeflemesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 63-84.
- HOSOYA, Y. (1991) The Decomposition and Measurement of the Interdependency Between Second-Order Stationary Processes, Probality Theory and Related Fields, 88(4), 429-444.
- HOSOYA, Y. (2001) Elimination of Third Series Effect and Defining Partial Measures of Causality, Journal of Time Series Analysis, 22(5), 537-554.
- LOWN, C. S., ve Rich, R. W. (1997) Is There an Inflation Puzzle? Federal Reserve Bank of New York Research Paper, No. 9723.
- MEHRA, Y. (1993) Unit Labor Costs and the Price Level, Economic Review, 79(4), 35–52.
- MOLINA, J. A. (1998) Analysing the effects of price changes on the cost of living of consumers using true indices, Applied Economics Letters, 5(10), 639–44.
- PAYA, M. (1997) Makro İktisat, Filiz Kitabevi, İstanbul.
- SAATÇİOĞLU, Cem ve KORAP, H. Levent, (2008), Talep Çekişli ve Maliyet İtişli Enflasyonist etkenlerin Türkiye Ekonomisi Koşullarında Karşılaştırılması: Uygulanabilir Bir Enflasyon Hedeflemesi Sistemi İçin Şoklara Karşı Duyarlılık Çözümlemesi ve Sistem Ayrıştırması, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat, DEU İİBF İktisat Bölümü, İzmir, s.6.
- SHAIKH A. H. and Tej S. Dhakar. (2007) The behaviour of the US consumer price index 1913–2003: a study of seasonality in the monthly US CPI, Applied Economics, 1–14.
- TCMB. (2004) Enflasyon, TCMB Yayınları, Ankara.
- TÜİK. (2008) Fiyat Endeksleri ve Enflasyon, Resmi İstatistikler Dizisi – 3, TÜİK Matbaası, Ankara.
- YAO, F., ve Hosoya, Y. (2000) Inference On One Way Effect and Evidence in Japanese Macroeconomic Data, Journal of Econometrics, 98(2), 225- 255.
- ZIVOT, E. ve Donald W. K. A. (1992) Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, 10(3), 251-270.
- ZORTUK, M. (2008) Türkiye’de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat İndeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1986 - 2004, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 181-190.
- ISSN: 1302-9975
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2001
- Yayıncı: Akdeniz Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Yıldırım URYAN, Cengiz MENGENCİ, Abdurrahim EMHAN
20. Yüzyılın ilk yarısında Türkiye Cumhuriyeti'nde süngercilik ve sünger ihracatı
TEFE (ÜFE) - TÜFE fiyat endeksleri arasındaki nedensellik ilişkisi: Frekans alanı yaklaşımı
Ferhat PEHLİVANOĞLU, Tezcan ABASIZ, Recep TARI