Sınıf Öğretmenlerinin Çevre Eğitimine Yönelik Farkındalıklar
Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik farkındalıklarını belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada genel tarama modeli kullanılmış olup, veriler “Çevre Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği” ve Ören, Kıyıcı, Erdoğmuş ve “Çevre Bilincine Sahip Öğretmen Nitelikleri Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 eğitim öğretim yılı güz döneminde Afyonkarahisar ili merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ilkokullarda görev yapan 184 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Elde edilen veriler SPSS-20 paket programıyla kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin çevre eğitimi öz-yeterliklerinin yüksek olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin alan bilgisi, öğretim stratejileri ve çevre eğitimi öz-yeterlik toplam puanlarında cinsiyet, çalışılan kurum, öğrenim durumu ve çalışılan yerleşim birimi açısından anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin kıdemlerine göre çevre eğitimi öz-yeterlik puanları arasında anlamlı bir farklılık vardır. Öğretmenlerin kıdemleri arttıkça çevre eğitimi öz-yeterlik puanlarının arttığı görülmektedir. Sınıf öğretmenlerinin çevre bilincine sahip öğretmen nitelikleri düzeylerinin de yüksek olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin öğrenim durumlarına ve kıdemlerine göre çevre bilincine sahip öğretmen nitelikleri ölçeği puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Fakat sınıf öğretmenlerinin çalıştığı kurumlara ve yerleşim birimine göre çevre bilincine sahip öğretmen nitelikleri ölçeği puanları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür.
Awareness on Environmental Education of Primary teachers
The aim of this study is to determine the awareness of primary teachers about environmental education. For this purpose a general screening model has been used in the research, quantitative datas were gathered according to "Environmental Education Self-Efficacy Scale" and "Environmental Qualification Teacher Qualification Scale". The sample of the research consists of 184 primary teachers working in the official primary schools affiliated to the Ministry of National Education in the districts of Afyonkarahisar province in the fall semester of 2015-2016 academic year. Quantitative datas were analyzed using SPSS-20 packet program. As a result of the research, primary teachers has adequate self-efficacy of environmental education. It was determined that there was no significant difference in the total scores of primary teachers field information, teaching strategies and environmental education in terms of gender, institution studied, education status and the working accommodation unit. But there is significant difference between environmental education self-efficacy scores according to seniority of primary teachers. When the seniority of teachers increases, environmental education self-efficacy scores increases too. Also it has been found that primary teachers have high level of teacher qualifications with environmental awareness. There is no significant difference between teacher qualification scale scores with environmental consciousness according to the education status and seniority of primary teachers. However, there was a significant difference in teacher qualification scale with environmental awareness scores according to primary teachers institutions and settlement unit.
___
- Ahi, B. ve Alisinanoğlu, F. (2016). Okul Öncesi Eğitim Programına Kaynaştırılan Çevre Eğitimi Programının Çocukların “Çevre” Kavramı Hakkındaki Zihinsel Model Gelişimine Etkisi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 18, 305-329. Akgün, A., Duruk, Ü. ve Gülmez Güngörmez, H. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Eğitimi Kavramına Yönelik Metaforları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 28, 215-224.
- Aksoy, B. (2003). Problem Çözme Yönteminin Çevre Eğitiminde Uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 83-98.
- Alım, M. (2006). Avrupa Birliği Eğitim Sürecinde Türkiye’de Çevre ve İlköğretimde Çevre Eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 599-616.
- Altın, N. B. ve Oruç, S. (2008). Çocukluk Döneminde Doğa Sporlarının Çevre Eğitiminde Kullanımı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(35), 10-18.
- Bahar, M. ve Kiras, B. (2017). Türkiye’de Yayımlanan Çevre Eğitimi Konulu Makale ve Tezlerin Genel Analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1702-1720.
- Balkan Kıyıcı, F., Atabek Yiğit, E. ve Darçın, E.S. (2014). Doğa Eğitimi ile Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerindeki Değişimin ve Görüşlerinin İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 17-27.
- Dilli, R., Bapoğlu Dümenci, S.S. ve Turgut Kesebir, G. (2018). Müzede Çevre Eğitimi Kapsamında Okul Öncesi Dönemi Çocuklarına Yenilebilir Enerji Kaynaklarının Anlatılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 421-432.
- Erol, A. ve Gülay Ogelman, H. (2019). Çevre Eğitimi Aile Katılım Etkinliklerinin Anne ve Babaların Çevreye Yönelik Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 18(2), 916-938.
- Erten, S.(2004). Çevre Eğitimi ve Çevre Bilinci Nedir, Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, Sayı 65/66.
- Gürşimşek, I. (2002). Öğretmen Adaylarında Öğrenmeye İlişkin Motivasyonel İnançlar ve Strateji Kullanımı. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi. Sayı 8.
- Güzelyurt, T. ve Özkan, Ö. (2019). Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. İlköğretim Online, 18(1), 20-30.
- İleri, R. (1998). Çevre Eğitimi ve Katılımın Sağlanması. Ekoloji Dergisi, 7 (28).
- Kahyaoğlu, M. (2011). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri ile Çevre Eğitimi Öz-Yeterlikleri Arasındaki İlişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 67-82.
- Kahyaoğlu, M. (2016). Türkiye’de Çevre Eğitimi Üzerine Yapılan Araştırmalar: Bir İçerik Analizi Çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 34, 50-60.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi (22.Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
- Karataş, A. ve Aslan, G. (2012). İlköğretim Öğrencilerine Çevre Bilincinin Kazandırılmasında Çevre Eğitiminin Rolü: Ekoloji Temelli Yaz Kampı Projesi Örneği. ZfWT Journal of World of Turks, 4 (2), 259-276.
- Kurt Gökçeli F., Bilmez B. ve Tarkoçin S. (2015). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Davranışlarının İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 258-270.
- Ören (Şaşmaz), F., Kıyıcı, G., Erdoğmuş, E. ve Sevinç, S.Ö. (2010). Çevre Bilincine Sahip Öğretmen Nitelikleri Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 133-152.
- Özbey, Ö.F. ve Şama, E. (2017). 2012-2016 Yılları Arasındaki Yıllarda Çevre Eğitimi Kapsamında Yayımlanan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 212-226.
- Özdemir, O. (2007). Yeni Bir Çevre Eğitimi Perspektifi: “Sürdürülebilir Gelişme Amaçlı Eğitim”. Eğitim ve Bilim, 32(145).
- Özgel, Z.T., Aydoğdu, M. ve Güven Yıldırım, E. (2018). Doğa Kampı Destekli Çevre Eğitiminin Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık ve Tutuma Etkisi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 90-106.
- Özlü, G. (2012). Çevre Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Öztürk, T. ve Zayimoğlu Öztürk, F. (2015). Öğretmen Adaylarının Çevre ve Çevre Eğitimi İle İlgili Görüşleri (Ordu Üniversitesi Örneği). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 115-132.
- Sabo, H. M. (2010). Why From Early Environmental Education? US-China Foreign Language, 8 (12).
- Sarışan Tungaç, A. (2015). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Okul Dışı (Doğa Deneyimine Bağlı) Çevre Eğitimine Yönelik Özyeterlik Algıları, Çevre Bilgileri Ve Çevresel Tutumlarının İncelenmesi: Mersin İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
- Şimşekli, Y. (2004). Çevre Bilincinin Geliştirilmesine Yönelik Çevre Eğitimi Etkinliklerine İlköğretim Okullarının Duyarlılığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 83-92.
- Uzun, N. ve Sağlam, N. (2005). Sosyo- Ekonomik Durumun Çevre Bilinci ve Çevre Akademik Başarısı Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 29, 194-202.
- Zayimoğlu Öztürk F., Öztürk T. ve Şahin A. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çevre Eğitimi Özyeterlik Algılarının İncelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 293-311.