Ortaöğretim Öğrencilerinin Akademik Bilgiye Ulaşmak Amacıyla Tercih Ettikleri Bilgi Kaynaklarının İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin akademik bilgiye ulaşmak amacıyla hangi bilgi kaynaklarını hangi sırada ve neden tercih ettiklerinin belirlenmesidir. Bu amaçla ortaöğretim öğrencilerinin önem düzeyine göre akademik bilgiye ulaşmada hangi bilgi kaynaklarını tercih ettiklerini ikili karşılaştırmalar yoluyla sıralamaları istenmiş ve Thurstone’un V. Hal denklemi ile ölçeklenmiştir. Yapılan çalışmada var olan durumu ortaya koymak amaçlandığından betimsel bir araştırma niteliğindedir. Ölçekleme çalışması 703, içerik analizi 100 ortaöğretim öğrencisinden elde edilen veriler üzerinden yürütülmüştür. Yapılan ölçekleme çalışmasında ortaöğretim öğrencilerinin akademik bilgiye ulaşmada tercih ettikleri ilk kaynağın uzmanlar/öğretmenler olduğu ve ölçek değerinin 1,058 olduğu görülmektedir. İkinci sırada tercih edilen kaynak internet olup ölçek değeri 0,956’dır. Üçüncü sırada tercih edilen bilgi kaynağı olan kitapların ölçek değeri ise 0,546 olup internet ve uzmanların tercih edilme sıklıklarına oldukça uzaktır. Dördüncü sırada 0,228 ölçek değeriyle TV ve beşinci sırada 0,000 ölçek değeriyle akranlar bulunmaktadır. Öğrencilerin internet kaynağını tercih etme nedenlerinden ilk üçü kolay ve hızlı ulaşılabilir olması, geniş kapsama sahip olması ve güvenilir bir bilgi kaynağı olmasıdır. Kitap için ilk üç tercih nedeni; güvenilir bilgi, geniş kapsam ve öğrencilerin öğrenme tercihleridir. Akran kaynağı için kolay ve hızlı ulaşılabilirlik, rahat iletişim kurabilme ve öğrencilerin ortak hedefe sahip olmalarıdır. Televizyon için güvenilir bilgi, dikkat çekicilik ve öğrencilerin öğrenme tercihleri olması iken uzman için güvenilir bilgi, etkileşim ve deneyim olarak belirtilmiştir. İnternet çok tercih edilen bir bilgi kaynağı olduğundan daha güvenli ve güvenilir bilgiye ulaşabilmek açısından bilgi okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı konusunda hem aileler hem de özellikle küçük yaşlardan itibaren öğrenciler eğitilmelidirler.

Investigation of the Information Sources Secondary School Students Prefer to Acquire Academic Knowledge

The aim of this research is to determine which information sources secondary school students prefer in which order and why to acquire academic knowledge. For this purpose, secondary school students were asked to rank information sources they prefer in acquiring academic knowledge with pair-wise comparison according to significance level. Rankings of the students were scaled with Thurstone’s law of comparative judgment case V. equation. The study has the characteristics of a descriptive research, because the aim of the study is to reveal the current situation. The scaling study was conducted on the data obtained from 703 secondary school students and content analysis was conducted on the data obtained from 100 secondary school students. In the scaling study, it is seen that the first source preferred by secondary school students in acquiring academic knowledge is experts/teachers and its scale value is 1.058. The second most preferred source is the Internet and its scale value is 0,956. The scale value of the books which are the third most preferred information source is 0.546 and it is far away from the preference frequency of the Internet and experts. The fourth is TV with the scale value of 0,228 and the fifth is peer with the scale value of 0,000. The first three reasons why students prefer the Internet as a source are that it is easy and fast to access, it has a broad scope and it is a reliable information source. The first three reasons for the book are that it provides reliable information, it has a broad scope and it is the learning choice of students. For peer source, three reasons are listed as easy and fast accessibility, easy communication and students having a common goal. It is stated that the three reasons for television source are that it provides reliable information, it is attention-grabbing and it is the learning choice of students. The three reasons for experts source are reliable information, interaction and experience. As the Internet is a highly preferred information source, both families and students especially from the early ages should be educated about information and media literacy in order to acess to more reliable information.

PDF

___

Acun, İ., Yücel, C., & Demirhan, G. (2018). Üniversite öğrencilerinin bilgi kaynakları. Journal of History Culture and Art Research, 7(1), 595-608. doi:http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v7i1.1377
Arklan, Ü., & Taşdemir, E. (2008). Bilgi toplumu ve iletişim: bilginin yayılması sürecinde kitle iletişim araçları ve internet. Selçuk İletişim, 5, 67-80.
Bailey, K. (1994). Methods of social research (4th ed.). New York: The Free Press.
Best, J. W., & Kahn, J. V. (1989). Research in education. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
Brandt, D. S. (1996). Evaluating information on the internet. Computers in Libraries, 16(5), 44-46.
Burnhein, R. (1992). Information literacy-a core competency. Australian Academic & Research Libraries, 23(4), 188-196. DOI: 10.1080/00048623.1992.10754796
Chawinga, W. D., & Zozie, P., (2016). Information needs and barriers to information sources by open and distance learners: A case of Mzuzu University, Malawi. South African Journal of Information Management, 18(1). http://dx.doi. org/10.4102/sajim.v18i1.692
Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Y. Dede ve S. B. Demir Edt., A. Dede Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Çelen, F. K., Çelik, A., & Seferoğlu, S. S. (2011). Çocukların internet kullanımları ve onları bekleyen çevrim-içi riskler. XIII Akademik Bilişim Konferansı (AB11), 2-4 Şubat 2011, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Dalkıran, Ö. (2018). Ağ kuşağının bilgi davranışları: üniversite öğrencileri üzerine bir inceleme. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ekici, S., & Özenç Uçak, N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin İnternet’te bilgi arama davranışları. Türk Kütüphaneciliği, 26(1), 78-96.
Erken, V. (1998). Eğitim sisteminin genel değerlendirilmesi. Yeni Türkiye, Cumhuriyet Özel Sayısı, 4(23- 24), 2097- 2103.
Erkuş, A. (2009). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
EuKids Online METU, (2011). EuKids Online Projesi, Türkiye Araştırma Grubu, ODTÜ. Alıntı http://eukidsonline.metu.edu.tr/
Fraenkel, J. R., Wallen N. R., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGrav-Hill
Frankfort-Nachmias, C., & Nachmias D. (1992). Research methods in the social sciences (Fifth Edition). London: Edward Arnold.
Güler, A., Halıcıoğlu, M. B., & Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma.(Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Güler, N., & Taşdelen Teker, G. (2015). Açık uçlu maddelerde farklı yaklaşımlarla elde edilen puanlayıcılar arası güvenirliğin değerlendirilmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi,6(1), 12-24.
Irzık, G. (2002) Bilgi Toplumu mu, enformasyon toplumu mu? analitik-eleştirel bir yaklaşım. İ. Tekeli, S. Ç. Özoğlu, B. Akşit, G. Irzık ve A. İnam (Der.), Bilgi Toplumuna Geçiş: Sorunlar/Görüşler, Yorumlar/Eleştiriler ve Tartışmalar içinde (ss. 53-62). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kaşıkcı, D. N., Çağıltay, K., Karakuş, T., Kurşun E., & Ogan, C. (2014). Türkiye ve Avrupa’daki çocukların internet alışkanlıkları ve güvenli internet kullanımı. Eğitim ve Bilim, 39(171), 230-243.
Kothari, C. R. (2004). Research methodology: methods and techniques. New Delphi: New Age International Publishers.
Köğce, D., Özpınar, İ., Mandacı Şahin, S., & Aydoğan Yenmez, A. (2014). Öğretim elemanlarının 21. yüzyıl öğrenen standartları ve yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 185-213.
Kurbanoğlu, S. (2002). www bilgi kaynaklarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversiteli Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19(l),11-25.
Kurbanoğlu, S., & Akkoyunlu, B. (2001). Öğrencilere bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılması üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 81-88.
Küçükoğlu, A., Taşgın, A., & Çelik, N. (2013). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma sürecine ilişkin görüşleri üzerine bir inceleme. TSA,17(3),11-24.
Mutlu, Z. (2012). Tarih öğretmen adaylarının bilgi kaynaklarını kullanmaya yönelik görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi (Erzurum Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Odabaş, H., Odabaş, Z. Y., & Sevmez, (2018). Üniversite öğrencilerinde dijital / e-kitap okuma kültürü: Selçuk Üniversitesi örneği. DTCF Dergisi 58.1, 139-171.
Okur, A., & Demirdöven, G. H. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin bilgiye ulaşma tercihlerine yönelik görüşleri (Sakarya Cemil Meriç Sosyal Bilimler Lisesi örneği). Sakarya University Journal of Education,7(3), 484-497.
Ortaş, İ. (2018). Bilgi ve iletişim çağında bilimsel bilgiye erişimin önemi ve Türkiye’nin bilgiye erişim potansiyeli. Türk Kütüphaneciliği, 32(3), 223-232. Doi: 10.24146/tkd.2018.39
Öğüt, A. (2003). Bilgi çağında yönetim (2. Baskı), Ankara: Nobel Yayıncılık.
Özdem, G. (2011). Yükseköğretim kurumlarının stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadelerinin analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1869-1894.
Seferoğlu, S. S. (2015). Okullarda teknoloji kullanımı ve uygulamalar: gözlemler, sorunlar ve çözüm önerileri. Artı Eğitim, 123, 90-91.
Singh, Y. K. (2006). Fundamental of research of methodology and statistics. New Delhi: New Age International (P) Ltd. Publishers.
Smith, A. G. (1997). Testing the surf: Criteria for evaluating internet information resources. The PublicAccess Computer Systems Review, 8(3),5-23.
Şentürk, Ü. (2008). Enformasyon toplumunda eğitimin yeri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 487-506.
Şerefoğlu Henkoğlu, H., Mahiroğlu A., & Keser, H. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilgiye erişim aracı olarak internete yaklaşımları: betimleyici bir çalışma. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6(1), 72-110.
Türnüklü, A. (2001). Eğitimbilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması. Eğitim ve Bilim, 26(120), 8-13.
Uçak, N. (1997). Bilgi gereksinimi ve bilgi arama davranışı. Türk Kütüphaneciliği, II(4), 315-325.
Yalçınalp, S., & Aşkar, P. (2003). Öğrencilerin bilgi arama amacıyla internet’i kullanım biçimlerinin incelenmesi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(4), 100-107.
Yıldırım, A.,& Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldırım, C. (2010). Bilim felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldız, C., & Abdüsselam, M. S. (2016). Ortaokul ve ortaöğretim öğrencilerinin internet kullanımına yönelik yaşantıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 274-287.
Yurdadoğ, B. U. (1997). Enformasyon devrimi’nin getirdikleri, götüremedikleri. B. Yılmaz (Yay. Haz.). Kütüphanecilik Bölümü: 25. Yıl’a Armağan içinde (ss.71-85). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü.