Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Fen Kavramına İlişkin Algılarının Metefor Yoluyla İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının,“Fen” kavramı hakkındaki düşüncelerine ilişkin metaforik algılarını tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017–2018 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinde okuyan 455 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının fen kavramına yönelik metaforlarını tespit etmek amacıyla, nitel araştırma yöntemlerinden fenomolojik (olgubilim) desen türü kullanılmıştır. Katılımcıların her birininfen kavramı hakkındaki düşüncelerini yazmaları istenmiştir. Bu formlardan elde edilen veriler ile öğrencilerin fen kavramına ilişkin düşünceleri incelenmiştir. Bulgular incelendiğinde, kategoriler bazında, fen kavramına ilişkin olumsuz inançların olumlu tutumdan daha fazla olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunagenel olarak bakıldığında öğretmen adaylarının kategori bazında en fazla metafora sahip olan ilk üç kategori olarak bazında (Bilimsel bilgi, sürekli değişim gelişim ve bir uğraşı kategorileri), fenin bilimsel bilgiler bütünü olduğunu, bilimsel bilgiye ulaşmada aşamalı bir sürecin ve çabanın olduğunu, ulaşılan bilgininde değişebilirliğini ve gelişim gösterebileceğini düşünmelerinden yola çıkarak, fenin tanımı ve amacı bilgisine sahip olduklarını söylemek mümkündür.

An Investigation of Preschool Pre-Service Teachers’ Perceptions About Concept of “Science” Through Metaphors

Thepurpose of the present study is to identify the metaphorical perceptions of prospective pre-school teachers regarding their thoughts on the concept of “science”. The group examined within the scope of this study consists of 455 prospective teachers studying at a state university in the 2017-2018 academic year. Among qualitative research methods, phenomenological pattern type was employed in order to detect their metaphors concerning the concept of science. Each participant was asked to write down their thoughts on the concept of science. Then, thoughts of students on the same concept were analysed with the data gathered from these forms. Upon analysing the findings, it was found out that based on categories, the number of negative beliefs on the concept of sciences were higher than positive ones. A general overview of the research results reveal that based the three categories with the most metaphors (scientific knowledge, constant change/development, and science a pursuit), the prospective teachers are familiar with the definition and purpose of science as they regard the subject of “science” as a body of scientific knowledge, believe that there are a progressive process and pursuit in order to attain scientific knowledge, and think that this knowledge issubject to change and development.

PDF

___

Afacan, Ö. (2011). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının “Fen” ve “Fen ve Teknoloji Öğretmeni” Kavramlarına Yönelik Metafor Durumları. e-Journal of New World Sciences Academy, 6,1242-1254.
Akçay, B. (2011). Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(5), 1-11
Akköse. E. E. (2008). Okulöncesi eğitimi fen etkinliklerinde doğa olaylarının neden sonuç ilişkilerini belirlemede yaratıcı dramanın etkililiği.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Aktamış, H., & Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları.Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,35(1), 7-30.
Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul öncesi dönemde fen eğitiminin amaçları. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 6(7), 1-6.
Alisinanoğlu, F. ve Ulutaş, İ. (2003). Okul Öncesi Öğretmeninin Fen ve Doğa Eğitiminde Rolü. Yeni Eğitim Dergisi, 1(2), 56-58.
Anılan, B. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kimya kavramına ilişkinin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 7-28.
Arslan, M. M ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim. 34(171),100-108.
Ayvacı, H. Ş. ve Er Nas, S. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimsel bilginin epistemolojik yapısı hakkındaki temel bilgilerini belirlemeye yönelik bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 691-704.
Ayvacı, H. Ş., Devecioğlu, Y. ve Yiğit, N. (2002). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerindeki yeterliliklerinin belirlenmesi.V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16 -18 Eylül, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Bartoszeck, A. B. & Bartoszeck, F. K. (2017). Brazilian primary and secondary school pupils’ perception of science and scientists. European Journal of Educational Research, 6(1), 29-40.
Ben-Peretz, M., Mendelson, N. & Kron, F.W. (2003). “How teachers in different educational contexts view their roles”. Teaching and Teacher Education, 19(2),277-290.,
Bıyıklı, Ç., Başbay, M. & Başbay, A. (2015). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilim kavramına ilişkin metaforları, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 413-437.
Çakmak, M. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuar tutumları ile fen bilgisine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Kars.
ÇamlıbelÇakmak, Ö. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının fene ve fen öğretimine yönelik tutumları ile bazı fen kavramlarını anlama düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Çamlıbel-Çakmak, Ö. (2014). Okul öncesi dönemde fen eğitimi ve öğretmenin rolü. M. Metin ve Ç. Şahin (Eds.), Örnek uygulamalarla okul öncesi dönemde fen eğitimi içinde, (s. 30-49). Ankara: Pegem Akademi.
Çınar, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerin fen ve doğa konularının öğretiminde kullandıkları etkinliklerin belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 364-371.
Girmen, P. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Konuşma ve Yazma Sürecinde Metaforlardan Yararlanma Durumları. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Güler, T. & Akman, B. (2006). 6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 55-56.
Güler, M. P. D. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen ve Teknoloji Dersine İlişkin Metaforik Tanımlamaları.Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,11(41), 53-63.
Güler, D. ve Bıkmaz, F. H. (2002). Anasınıflarda Fen Etkinliklerinin Gerçekleştirilmesine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2), 249-267.
Harman, G. ve Çökelez, A. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kimya, fizik ve biyoloji kavramlarına yönelik metaforik algıları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(19), 287-306.
Ilgaz, G. (2006). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumları ve kullandıkları öğrenme stratejileri(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Jones, G., Howe, A. & Rua, M. (2000). Gender differences in students’ experiences, interests, and attitudes towards science and scientists. Science Education, 84, 180-192.
Kalaycı, S. (2018). İlkokul Öğrencilerinin “Bilim” ve “Fen Bilimleri Dersi” Kavramlarına Yönelik Algılarının Metafor Yoluyla Belirlenmesi.Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi,5(9), 1-21.
Kılıç, F ve Arakan, K. (2010). Birinci sınıf velilerinin veli eğitimine ve çocuklarının okula başlamalarına ilişkin algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analizi.9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Bildirileri. Fırat Üniversitesi, 20-22 Mayıs 2010, Elazığ. 908-910.
Kuhn, S. T. (2003). Bilimsel devrimlerin yapısı (6. baskı). (Çev. Nilüfer Kuyaş), İstanbul: Alan Yayınevi.
Külçe, C. (2005). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Okul Öncesi Eğitimi Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve TerbiyeKurulu Başkanlığı.
Poyraz, H. & Dere, H. (2001).Okul öncesi eğitiminin ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.Oxford,
R.L., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R.Z., Saleh, A., et al. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26(1), 3–50.
Özden M., Kara, A., Tekin, A. (2008) Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimi Dersine İlişkin Tutumları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 352-377.
Özgün, B. B., Gürkan, G., & Kahraman, S. (2018). Öğretmen Adaylarının Bilim ve Bilim İnsanı Kavramlarına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Aracılığıyla İncelenmesi. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 19(2).
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Sosyal, D., & Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin “fen ve teknoloji dersi” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları.Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,9(19), 287-306.
Şahin, F. (2000). Okul Öncesinde Fen Bilgisi Öğretimi ve Aktivite Örnekleri. İstanbul: Ya-Pa yayınları.
Şenel, T., Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95. http://dergipark. ulakbim.gov.tr/mersinefd/article/view/5000039980/5000065046 adresinden alınmıştır.
Tannehill, D., & MacPhail, A. (2014). What examining teaching metaphors tells us about preservice teachers' developing beliefs about teaching and learning. Physical Education and Sport Pedagogy, 19(2), 149-163.
Taş, I. (2010).Etnografik bakış açısıyla kırsal kesimde okul öncesi fen eğitimine yönelik bir durum çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Ummanel, A. (2017). Metaphorical perceptions of preschool, elementary and secondary school children about science and mathematics. EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(8), 4651-4668.
Ural E. & Uğur, A. R. B. (2018). Öğretmen adaylarının fen laboratuvarı kavramına ilişkin metaforik algıları.Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi,4(3), 50-64.
Ünal, M. ve Akman, B. (2006). Okulöncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 251-257.
Yapıcı, M. ve Ulu, F. B. (2010). İlköğretim 1. sınıf öğretmenlerinin okul öncesi öğretmenlerinden beklentileri. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 43-55.
Yapıcıoğlu, A. E., & Korkmaz, N. (2019). Öğretmen Adaylarının Fen ve Matematiğe Yönelik Algılarının Belirlenmesi: Metafor Çalışması.Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13, 29.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık