Tarımsal üreticiler ve sanayi işletmecileri tarafından algılanan çevre sorunlarına yönelik alınması gereken önlemler (TR83 bölgesi araştırması)

Bu çalışmada, TR83 Bölgesi'ndeki Tokat, Samsun, Çorum ve Amasya illerindeki tarımsal üretici ve sanayi işletmecilerinin çevre sorunlarına karşı alınması gereken tedbirlere yönelik algı ve düşüncelerinin belirlenmesi, farkındalıklarının ölçülmesi ve çevre koruma konusundaki duyarlılıklarının artırılması amaçlanmıştır. Bölgedeki sanayi tesisleri ve tarımsal üretimin tarım arazileri, yer altı ve yer üstü suları ve havaya olumsuz etkilerine karşı alınacak tedbirlerin araştırılması amacıyla, bölge illerinden yüzey sularına ve sanayi tesislerine yakınlığı nedeniyle kirlilik etkilerine açık yerlerde bulunan tarımsal üreticilerle toplam 373 adet anket yapılmıştır. Sanayi işletmecileriyle ise toplam 156 adet anket yapılmıştır. Çalışmada aritmetik ortalama ve frekans dağılımları gibi tanımlayıcı istatistikler uygulanmış ve çizelgeler halinde sunulmuştur. Tarımsal üreticiler tarafından algılanan çevre sorunları için alınması gerektiği düşünülen en başta gelen tedbir atıkların kaynağında sınıflandırılması için konteynır konulması (Yağ, araç lastiği, cam, vb.) gerektiği iken, sonrasında sıvı atık (Zehirli bertaraf dahil) tesislerin yaygınlaştırılması, çöp-katı atık işleme tesislerinin kurulması gelmektedir. Onlara göre fosseptik ve evsel atıkların da nehir ve göllere arıtılmaksızın deşarj edilmemesi de büyük önem taşımaktadır. Sanayi işletmecileri tarafından algılanan çevre sorunları için alınması gereken tedbirlerde de atıkların kaynağında sınıflandırılması için konteynır konulması (Yağ. araç lastiği. cam. kağıt vb.) en önemli tedbir olarak görülmektedir. Sıvı atık arıtma tesisi kurulması ve fabrika bacalarına filtre takılması ise diğer önemsenen tedbirlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre sorunları, tedbirler, tarımsal üretici, sanayi işletmecileri.

Measures to be taken against environmental problems perceived by agricultural producers and industrial operators. (TR83 region study)

Abstract In this study, it was aimed to determine the perceptions and thoughts of agricultural producers and industrial operators in Tokat, Samsun, Çorum and Amasya provinces in the TR83 Region regarding the measures to be taken against environmental problems, to measure their awareness and to increase their sensitivity on environmental protection. In order to investigate the measures to be taken against the negative effects of industrial facilities and agricultural production on agricultural lands, underground and surface water and air in the region, a total of 373 questionnaires were conducted with agricultural producers located in areas open to pollution effects from the provinces of the region due to their proximity to surface waters and industrial facilities. A total of 156 questionnaires were conducted with industrial operators. Descriptive statistics such as arithmetic mean and frequency distributions were applied in the study and presented in tables. The primary measure that is thought to be taken for environmental problems perceived by agricultural producers is to put containers (oil, vehicle tires, glass, etc.) in order to classify the wastes at the source, followed by the generalization of liquid waste (including toxic disposal) facilities, garbage-solid waste processing establishing facilities. According to them, it is also of great importance that septic tanks and domestic wastes are not discharged into rivers and lakes without treatment. In the measures to be taken for environmental problems perceived by industrial operators, placing containers (oil, vehicle tire, glass, paper, etc.) to classify the wastes at their source is seen as the most important measure. Establishing a liquid waste treatment facility and installing filters in factory chimneys are other important measures.

Keywords:

Environmental problems, measures, agricultural producer, industrial operators.,

PDF

___

Akarsu, G. (2012). Samsun ili Çarşamba Ovasında zirai ilaç kullanımı ve çiftçilerin çevreye duyarlılıkları. (Yüksek lisans tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
Akın, O. (2016). Denizli ilinin kırsal kalkınma potansiyelinin AB’nin katılım öncesi mali yardım aracının kırsal kalkınma bileşenine (Ipard) göre değerlendirilmesi. Denizli. Pamukkale Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı 25(1), 340-356.
Akyüz, Y. (2013). Üreticilerin tarımın çok fonksiyonluluğu konusundaki görüş ve tercihlerinin belirlenmesi: İzmir İli Örneği. (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
Altıntabak, F.,Ö. (1996). Isparta ilinde çevre sorunları ve çözüm önerileri. (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Isparta.
Anonim, (2016). Samsun OSB bölgesi hava ölçüm verileri. Erişim adresi http://samsun.gov.tr/samsun-osbbolgesindeki-hava-olcum-verilerini-icerir-bilginotu.-(24.08.2021).
Anonim, (2017). Çevre kirliliğinin etkileri. Erişim adresi https://www.ensonhaber.com/cevre-kirliligininetkileri.html.-(02.05.2021). Anonim, (2018). Çevreye duyarlı nesiller yetiştirmek istiyoruz. Erişim adresi https://corum.bel.tr/cevreye-duyarli-nesilleryetistirmek-istiyoruz- (27.08.2021).
Anonim, (2020). Samsun Büyükşehir Belediyesi 2020 Yılı Faaliyet Raporu. Erişim adresi https://samsun.bel.tr/uploads/dokumanlar.- (25.08.2021).
Atak, D. (2018). Katı atık tesisi Çorum’da yeni bir dönem başlatacak. Erişim adresi https://corumyasam.com/kati-atik-tesisicorumda-yeni-bir-donem-baslatacak/ (24.08.2021).
Aydın, A. H., & Çamur, Ö. (2016). Avrupa birliği çevre politikaları ve çevre eylem programları üzerine bir inceleme, Erişim adresi http://busbed.bingol.edu.tr/download/articlefile/299770.- (19.03.2021).
Ceyhan, S. (2018). Çevreye duyarlı işletmecilik Kahramanmaraş ilinde bir alan araştırması. (Yüksek lisans tezi). Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş.
Çiçek, A., & Erkan, O. (1996). Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme yöntemleri (12). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
Çoban, A., & Aylar, F.( 2010). Amasya’da Şehirleşmeye Bağlı Ortaya Çıkan Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri. Sosyal Bilgiler Dergisi, 12(1), 137-161.
Dede, O.( 2010). Trakya bölgesinde yaşanan çevre sorunları ve sosyo-ekonomik etkilerinin analizi. (Doktora tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Tekirdağ.
Erkılıç, H., & H., S. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Okuryazarlık Düzeyleri ve Çevreye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi: Sakarya İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Sakarya.
Fırat, M. N., & Çoban, A. (2017). Suluova İlçesinde Ortaya Çıkan Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri. International Journal Of Turkısh Educatıon Scıences, (5)9.
Gündüzalp, A. A., & Güven, S. (2014). Atık, Çeşitleri, Atık Yönetimi, Geri Dönüşüm ve Tüketici: Çankaya Belediyesi ve Semt Tüketicileri Örneği, Hacettepe Ünv. Sosyolojik Araştırmalar E-dergisi. S.1-19, Ankara. Erişim adresi http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr-(24.08.2021).
Karahan, H., & Gürbüz, İ. B. (2014). Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu: Orman köylerinde tarımsal faaliyette bulunan aile işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı 2014 (120-125 ss) Ankara: Güz.
Kaypak, Ş. (2012). Çevre hukukunun ulusal ve uluslararası boyutları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 206-242.
Kızılaslan, N. (1997). Çevre ve tarım ilişkisi açısından tarımsal yayımın önemi. Çiftçi ve Köy Dünyası Dergisi,14620, 20-26.
Kızılaslan, N. (2000). Türkiye 4. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi: Kırsal kadının çevre korunmasındaki rolü 2000.Tekirdağ: Güz.
Kızılaslan, N., Gürler A. Z., & Kızılaslan H. (2007). An Analytical Approach to Sustainable Development in Turkey. Sustainable Development, 15, 254-266.
Kızılaslan, N., & Kızılaslan H. (2005). Türkiye’de kimyasal gübre kullanımı ve Tokat ili Artova ilçesinde kimyasal gübredeki uygulamalar, gübreleme–çevre ilişkileri, TEAE, Ankara.
Kızılaslan, H., & Kızılaslan, N. (2005). Çevre konularında kırsal halkın bilinç düzeyi vedavranışları Tokat ili Artova ilçesi örneği. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi(1), 67-89.
Kızılaslan, N., & Kızılaslan N. (2009). Environment sensitivity of the families that ımmigrated from rural to the urban areas. journal of food, agriculture & environment, 7(2),788-792.
Kurtaslan, T., Oruç, E., & Çiçek, A. (2000). IV. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi : Tokat ilinde çiftçilerin çevre sorunları konusundaki bilgi ve ilinç düzeyleri konuya ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi 2000. Tekirdağ: Güz.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 2863. (1983). T.C. Resmi Gazete (18113, 23 Temmuz 1983). (05.04.2021).
Nalinci, S. (2018). Amasya ilindeki üreticilerin riske karşı tutumları ve tarım sigortası karar sürecinde etkili olan faktörlerin analizi. (Doktora tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Tokat.
Özocaklı, D. (2009). İmalat işletmelerinde çevre duyarlılığı. (Yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversiyesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Gaziantep.
Öztürk, Z. (2010). Sosyo-ekonomik ve demografik faktörlerin çevresel sorunların algılanması ve çevre duyarlılığı üzerine etkileri. (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı, Isparta.
Öztürk, D., İslam, A., & Cangi, R. (2019). Ordu ili Ünye İlçesinde fındık işletmelerinin mevcut durum analizi ve beklentileri. Akademik Ziraat Dergisi, 8(Özel Sayı), 107-114.
Prager, K., & Posthumus, H. (2010). Socıo-economıc factors ınfluencıng farmers’adoptıon of soıl conservatıon practıces ın europe Macaulay Land Use Research Institute (UK), Humboldt University of Berlin (Germany)
Solak, G.S., & Pekküçükşen, Ş. (2018). Türkiye'de Kentsel Katı Atık Yönetimi: Karşılaştırmalı Bir Analiz. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 654-663.
Sirman, N., Eriş, N., & Ünlü, H. (1998). Sanayide atık yönetiminde karşılaşılan sorunlar. Sanayi Odası Çevre Şubesi, İstanbul.
Tokat İli Çevre ve Şehircilik Eylem Planı 2018-2023. (2017). Erişim adresi https://www.oka.org.tr/yayinlar-vebelgeler/yayinlar-ve-raporlar/tokat-ili-cevre-vesehircilik-eylem-plani-2018-2023.- (02.05.2021).
Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). TÜİK haber bülteni sayı: 27597, istatistiklerle aile. Erişim adresi https://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/FR2011.pdf-(12.04.2021).
Yılmaz, D. (2017). Edirne ilinde tarımsal kaynaklı çevre kirliliğine çeltik üreticilerinin yaklaşımları. (Yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Tekirdağ.