Esra ÖZHANCI, Meliha AKLIBAŞINDA, Aslıhan TIRNAKÇI

Nevşehir ili tarımsal peyzaj deseni ve tarımsal turizm potansiyeli

Toprak, iklim ve arazi yapısına bağlı olarak şekillenen tarımsal araziler, belirli bir ürünün yetiştirildiği binlerce dönüm arazi ölçeğinden, bir dönümden daha küçük formal bahçelere kadar değişkenlik gösteren farklı ölçekteki alanlardan oluşmaktadır. Doğal peyzajdan kültürel peyzaja geçişin örnekleri olan tarımsal peyzajlar, insanların ekonomik amaçlarla tarımsal ürün yetiştirmesi sonucu ortaya çıkan peyzajlardır. Tarımsal peyzajların tarımsal ürün üretiminin yanı sıra toprak koruma, oluşturduğu kültürel yeşil doku ile estetik görünüm yaratma, yaban hayatına yaşama ortamı oluşturma ve turizme katkıda bulunma gibi ekolojik, ekonomik ve sosyal olmak üzere çok yönlü etkileri vardır. Tarım ve turizm faaliyetlerinin birleştirilmesiyle oluşan tarımsal turizm, üreticilere ek gelir kaynakları sunmaktadır. Bu bağlamda, son yıllarda sürdürülebilir turizm çerçevesinde tarımsal turizm gittikçe önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Nevşehir ilinin tarımsal peyzaj desenini şekillendiren tarım arazilerinin dağılımı ve parselasyon biçimleri yapılan arazi gözlemleri sonucu ortaya konmuş, tarımsal yerleşim tipi özellikleri belirlenerek kırsal yerleşim planı oluşturulmuştur. Daha sonra bölgede kırsal alanların gelişimini destekleyici doğa temelli turizm etkinliklerinden biri olan tarımsal turizm potansiyeli değerlendirilmiş, bölgede uygulanabilecek olası tarımsal turizm faaliyetleri ortaya konulmuştur. Sonuç olarak Nevşehir ilinde bölge ekonomisinde önemli payı olan bağcılık tarımsal turizm açısından önemlidir. Ancak üreticilerin yaşadığı ekonomik sorunlar ve bağcılığın getirisinin az olması bağcılık kültürünü olumsuz yönde etkilemektedir. Bu bağlamda tarımsal turizm araştırma alanında kırsal kalkınmanın desteklenmesi ve güçlendirmesi açısından önem taşımaktadır.

Agricultural landscape pattern and agricultural tourism potential of Nevsehir

Agricultural land being shaped depending on soil,climate and land structure, and consist of varioussize which vary from thousands of acres of landwhere a particular crop is grown to smaller formalgardens. Agricultural landscape is a sample of transition from natural landscape to cultural landscape,and it has emerged where people began growingcrops for economic purposes. Besides the productionof agricultural products, agricultural landscapes alsohave ecological, economic and social impacts such assoil protection, cultural green texture and creatingaesthetic appearance, creating a living environmentfor the wildlife and contributing to tourism.Agrotourism, by combining agriculture and tourism,offers new sources of income for farmers. In thiscontext, in recent years agricultural tourism is becoming increasingly important within the framework of sustainable tourism. In this study, distribution and parceling forms of agricultural landscapesthat shaped the agricultural landscaping pattern ofNevsehir have been revealed by field survey, andrural settlement plan was created by specifying thecharacteristics of agricultural settlement types.Then, the potential of agricultural tourism, whichone of the nature-based tourism activities that support the development of rural areas in the region hasbeen assessed. Also possible applicable models forNevsehir were put forward. As a result, viniculture inNevsehir province, which has an important share inthe regional economy, is important in terms of agricultural tourism. However, the economic problemsexperienced by the producers and the low incidenceof the vineyard affects the viniculture culture negatively. In this context, agricultural tourism is important in terms of supporting and strengtheningrural development in research area.

PDF

___

Akdoğan, G., 1984. Doğa Düzenleme (DersNotları). Y.Ü. Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Baskı İşbirliği, 59s, İstanbul.
Anonymous, 2013. Nevşehir Turizminin Çeşitlendirilmesine Yönelik Eko-Turizm Eylem Planı 2013-2023. Ormanve Su İşleri Bakanlığı 8.Bölge Müdürlüğü, Nevşehir Şube Müdürlüğü, Nevşehir. Anonymous, 2017a. http://www.nevsehir.gov.tr/ kurumlar/nevsehir.gov.tr/cografi_ yapi.pdf (28.02.2017)
Anonymous, 2017b. http://www.haber50.com/26560_ Kapadokya%60da-bagcilik-tesvik-bekliyor.html (20.03.2017)
Aytuğ, H. K., 2011. Avrupa Birliği Ülkelerinde Tarımsal Turizm Uygulamaları Ve Türkiye’de Gelişme Potansiyeli: Yeşilköy Örneği. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Dirik, H., 2005. Kırsal Peyzaj Planlam ve Uygulama İlkeleri. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul. Gökalp, D. D., Yazgan, M. E., 2013. Kırsal Peyzaj Planlamada Agroturizm ve Agriturizm. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 15 (24): 25-29
Gündüz. S., 2004. Ankara İli Kalecik İlçesinde Tarımsal Turizme Uygun Alanların Saptanması Ve Tarımsal Turizm Modelinin Oluşturulması Üzerine BirAraştırma. DoktoraTezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
Karadeniz, N., 2013. Çay Alanlarının Peyzaj Karakterinin Değerlendirilmesi. DoktoraTezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Trabzon.
Küçükaltan, D., 2002. Tarım Turizmi ve Türkiye’de Tarım Turizm iİşletmeciliği. II. Turizm Şurası Bildirileri, I. Cilt, 12-14 Nisan, Ankara.
Özsüle, Z., 2005. Geleneksel Yerleşimlerin Korunması Açısından Kültürel Peyzaj Değerlendirmesi: Mudanya Örneği. DoktoraTezi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul.
Roberts, L., Hall, D., 2001. Rural Tourism and Recreation Principles and Practice. CABI Publishing, ISBN 0 85199 540 3. UK.
Shafeei, N. , 2012. İzmir İnciraltında Doğa Temelli Bir Agro Turizm Yaklaşımı Kentsel Tasarım Projesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı, Kentsel Tasarım Programı, İzmir.
Türkben, C., Gül, F., Uzar, Y., 2012. Türkiye’de Bağcılığın Tarım Turizmi (Agro-Turizm) İçinde Yerive Önemi. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergisi, 14 (23): 47-50
Weersink, A., 2002. Policy Options to Account for the Environmental Costs and Benefits of Agriculture. Canadian Journal of Plant Pathology, 24: 265–273.