Çocuklarla İlişkiler Bağlamında Peygamberler ve Hz. Muhammed

Peygamberler, insanlık tarihinin iz bırakan şahsiyetleridir. Onların yaşamları her yönüyle önemli görülmüş ve ilgi ile incelenmiştir. Bu alaka, ilginin gerçekleştiği çağın ihtiyaçlarına göre yön kazanmıştır. Günümüzde aile ve çocuk gibi konular yaygın şekilde araştırılmakta ve konuşulmaktadır. Bu yönüyle Peygamberlerin hayatındaki müktesebat kıymetlidir. Zira gerek peygamberlerin inananları gerekse dışarıda kalanlar üzerinde toplumsal etkiye sahip kişilerin iş ve eylemleri göz ardı edilemez. Bu makalede, peygamberlerin ve özel olarak da Son Peygamber’in çocuklarla ilişkileri yeni bir okuma ve tasnif ile ele alınmıştır. Geçmiş peygamberlerle ilgili en sağlıklı bilgi Kur’an’dan temin edilebileceği düşüncesiyle Kur’an’da çocuklarla ilişkileri bağlamında yer verilen peygamberlerin bu yöndeki örnekliği konu edilmiştir. Kur’an’da yaklaşık on dört peygamberin çocuklarıyla ilişkilerine atıflar vardır. Sınırlı da olsa bu bilgilerden hareketle bazı ilkelere ulaşmak mümkündür. Son peygamber Hz. Muhammed’in çocukları ve diğer çocuklarla ilişkilerine dair ise hayli malumat bulmak imkanına sahibiz. Bir yönüyle de peygamberler silsilesinin çocuklarla iletişim ve ilişkilerinin son peygamberin hayatındaki tezahürlerini ve değişimleri de görmek mümkün olmuştur. Araştırmada, geniş yelpazede Siyer kaynaklarının kullanılmasına özen gösterilmiştir. Öncelikle Kur’an, hadis literatürü ve siyer kitapları taranmıştır. Son olarak da konuyla ilgili onlarca makale gözden geçirilerek derleme mahiyetinde bilgiler ve yorumlardan istifade edilmiştir. Sonuçta, peygamberlerin ve son peygamber Hz. Muhammed’in çocuklarla ilişkiler bağlamında hukuk ve ahlaka dair yüksek değerlerin öğretici formlarla kaynaklarda yer aldığı görülmüştür.

The Prophets and The Prophet Muhammad in the Context of Relationships with Children

Prophets are personalities that left traces in human history. Their lives are regarded as important in every aspect and studied with interest. This interest has gained direction according to the needs of the age in which the interest takes place. Today, issues such as family and children are widely researched and discussed. In this respect, the acquis in the life of the Prophets is valuable. For, the work and actions of people who have social influence both for the believers of the prophets and those who are left out cannot be ignored. In this article, the relations of the prophets and especially the last prophet with children are discussed. With the idea that the most reliable information about the past prophets can be obtained from the Quran, the example of the prophets mentioned in the Quran in the context of their relations with children has been mentioned. In the Quran, there are references to the relations of approximately fourteen prophets with their children. Although limited, it is possible to reach some principles based on this information. We have the opportunity to find a lot of information about Muhammad's children and his relationships with other children. On the one hand, it has been possible to see the manifestations and changes of the prophets' lineage's communication and relations with children in the life of the last prophet. In the research, attention was paid to the use of a wide range of Sirah sources. First of all, the Qur’an, hadith literature and Sirah books were scanned. Finally, dozens of articles on the subject were reviewed, and information and comments were used as compilation. After all, high values of law and morality in the context of relations with children of the prophets and the last prophet Muhammad were found to be included in sources with instructive forms.

Keywords:

Sirah, History of Islam, Prophets, The Prophet Muhammad Children,

PDF

___

Acar, Cafer. “Kur’an’da Peygamberler ve Çocuk Olgusu”. Uluslararası Ankara Sempozyumu 1. ed. Mehmet Ünal v.d. 1/82-96. Ankara: Ulum Yayınları, 2020.
Aydınlı, Abdullah. “Hz. Peygamber’in Terbiyesinde Yetişen Çocuklar”, İslâm’da Aile ve Çocuk Terbiyesi-1 (Sempozyum), 303-313, 2005.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
Ayar, Kenan. “Hz. Muhammed’in Çocuklarıyla İlişkileri”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 7/4 (2007), 81-123.
Birsin, Mehmet. “Akika Kurbanın Fıkhi Hükmünün Tayininde Rivayetlerle Taşınan Adetin Etkisi”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBARD) 9/18 (2011), 111-136.
Buharî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-Buhârî. el-Câmi’u’s-sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
Darimî, Ebû Muhammed b. Abdillah b. Abdirrahman. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yay., 1992.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as b. İshak el-Ezdî es-Sicistanî. es-Sünen. thk. Muhammed Avvame. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1993.
Ertürk, Hatice Nur. “Hz. Peygamber’in (S) Sütanneleri ve Sütanneye Verilmesi”, Siyer Araştırmaları Dergisi 4 (2018), 61-84.
Güler, Zekeriya. “Tahnîk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/416. İstanbul: TDV Yay., 2010.
Güzel, Ahmet. “Hz. Hatice’nin Hz. Peygamber’le Evliliği, Çocukları ve Aile Hayatı Üzerine Bir Değerlendirme”, İSTEM: İslam Sanat, Tarih, Edebiyat ve Musikisi Dergisi 10/19 (2012), 57-100.
Hacıoğlu, Nejla. “Hz. Peygamber’in Yeni Doğan Çocuklarla İlgili Bir Uygulaması: Tahnîk”. 14. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu -İslâm ve Çocuk- Tebliğler Kitabı. ed. Kadri Önemli vd. 90-104. Şanlıurfa: HarranÜniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2021.
Heysemî, Nurettin Ali b. Ebû Bekr. Mecmeu’z-zevâid ve menbeu’l-fevâid. Kahire: y.y., 1994.
İbn Hişam, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm. es-Siyretü’n-nebeviyye. thk. Mustafa es-Seka vd. Mısır: y.y., 1955/1375.
İbn İshâk, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr b. Hıyâr el-Muttalibî el-Kureşî el-Medenî. Kitabü’l-Mübtedei ve’l-meb’as ve’l-megazi. thk. Muhammed Hamidullah. Konya: y.y., 1401/1981.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd b. Mâce. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
İbn Sa‘d , Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d. Kitâbü’t-Tabakâti’l-kebîr. thk. Servet Ukkaşe. Kahire: y.y. 1992.
İbnü’l-Esîr, Ebû’l-Hasan İzzettin Ali b. Ebi’l-Kerem Muhammed eş-Şeyban el-Cezerî. Üsdü’l-gabe. b.y.: y.y., ts.
Keskin, Yusuf Ziya. “Hz. Peygamber’de Çocuk Sevgisi”, Hz. Peygamber ve İnsan Sevgisi, I. Kutludoğum Sempozyumu Bildiriler. 209-218. Şanlıurfa: b.y., 2007.
Meral, Muhammed. Hatalar Karşısında Hz. Peygamber. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 2011.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmi’u’s-sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî en-Nesâî. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd. Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk. Beyrut: Daru’t-türas, 1387.
Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Azîm Dağıtım, 1992.
Yıldırım, Enbiya. Peygamberimiz Çocuklarla. İstanbul: Ensar Yayınları, 2021.
Yılmaz, Muhammet. “Hz. İbrâhim’in, Oğlu İsmail’e olan Öğretileri Üzerinden Kur’an’da Peygamberlerin Evlatlarına Nasihatleri”. Uluslararası Hz. İbrahim (a.s.) ve Nübüvvet Sempozyumu Tebliğler Kitabı. 1/408-453. İstanbul: Nida Yayıncılık, 2019.