Sahibinin Sesi Firmasının 1928 Yılında Çıkardığı Taş Plâklarda Yer Alan Münir Nûreddin Selçuk'a Âit Gazellerin Biçim Yönünden Tesbit ve Tahlili

Kültürümüzün en önemli unsurlarından biri olan Klâsik Türk Mûsikîsi; güçlü bir form çeşitliliğine sahiptir. Bu mûsikînin içinde barındırdığı bütün formların belli bir sistem içinde bestelendiği veya icrâ edildiği bilinmektedir. Formların işleyişini tespit etmek, bu formlarda bestelenmiş eserlerin analizi ile mümkün olmaktadır. Gazel, Klâsik Türk Mûsikîsi formları içerisinde irticâli ve usûlsüz olması sebebiyle, akademik çalışmalarda form yönünden incelemeye tâbî tutulmamıştır. Bu konuda yapılan çalışmalar, gazelde kullanılan terennümlerin sürelerini tespitle sınırlı kalmıştır. Ancak mûsikîmizdeki diğer formlar gibi gazellerin de biçimlerinin ortaya konması gereklidir. Bu sebeple konuya ışık tutmak maksadıyla çalışmamızda, Sahibinin Sesi Firması'nın 1928 yılında piyasada satışa sunduğu 2 katalogtan oluşan plâklarda yer alan, icrâsı Münir Nûreddin Selçuk'a ait üç adet gazelin form analizi yapılarak, tahlil edilmiştir Bu çalışmaya konu olan Gazeller; Klâsik Türk Mûsikîsi sözlü mûsikî formlarına yönelik olarak yeni bir analiz yöntemiyle incelenmiş ve Gazel formunun bir biçiminin var olup olmadığına cevap aranmıştır. Sonuç olarak; güfte ve terennüm dağılımları itibariyle, Münir Nurettin Selçuk’un gazellerinde belli bir işleyişe bağlı kalarak simetrik uygulamalarda bulunduğu tespit edilmiştir.

___

  • KAYNAKÇA1. Erdoğdular, Ahmet. (2005). Türk Müziğinde Gazel ve Hâfız Şehlâ Osman, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüYayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.2. Evren, B. (1992). Taş Plâktan Kompakt Diske, Cumhuriyet Dergisi, Sayı. 336, ss. 83. Oter, S. (2018). Klâsik Türk Mûsikîsi'nde Sözlü Eserlere Yönelik Olarak Yeni Bir Form Analizi Yöntem Önerisi, SAGE Matbaacılık, Sayı. 39, ss. 294-2954. Pakalın, M. Z. (1971). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Basımevi, Cilt. 1, ss. 3705. Sağman, A. R. (1947). Meşhur Hâfız Sâmî Merhum, Ahmet Sait Matbaası, İstanbul6. Türkçe Sözlük. (1998). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara7. Ünlü, C. (1991). Sözlü Taş Plâklar, Tarih ve Toplum Dergisi, İletişim Yayınları, Sayı. 94, ss.40
  • İNTERNET KAYNAKLARIÇavdaroğlu, S. Z. (2017). Türkiye'nin Ses Kayıt Tarihine Bir Bakış, Erişim: http://www.musikidergisi.net/?p=859 (05.09.2017).