KÖMÜRCÜZÂDE MEHMET EFENDİ'NİN HÜZZAM MAKAMINDA, BESTE FORMUNDA "ALDIM HAYAL-İ PERÇEMİN EY MÂH DÎDEME" MISRA'IYLA BAŞLAYAN ÖRNEKLEMİNDE "BEKİR SIDKI SEZGİN TAVRI"

Klâsik Türk Mûsikîsi icrâcılığında, bu mûsikînin geleneksel ilkelerini bilmek ve bu bilinç doğrultusunda eser icrâ etmek gerekmektedir. Sözlü eser icrâcılığının en önemli ilkelerinden birisi, üstâdlar tarafından belli sistemlerle günümüze kadar aktarılmış olan Klâsik Türk Mûsikîsi üslûp ve tavrıdır.  Bu üslûbu doğru anlayıp bir tavır benimseyen, uygulayan icrâcılar ve eğitmenler, Türk Mûsikîsinin sözlü eser icrâcılığındaki üslûp ve tavrının yeni nesillere de doğru bir şekilde aktarımını sağlamaktadırlar. Bu bağlamda geçmişten günümüze kayıtları elimize ulaşmış sözlü eser icrâcılarımızın önde gelen isimlerinden, üstâd Bekir Sıdkı Sezgin’i dinlemek, anlamak ve anlatabilmek çok önemlidir. Bekir Sıdkı Sezgin’in bugün tavrı en çok benimsenen icrâcılardan oluşu, onun tavrının somut ifadelerle gelecek nesil icrâcılara aktarılması bakımından önem arz etmektedir. Bu doğrultuda çalışmamız günümüz Klâsik Türk Mûsikîsi icrâcılarına yol göstermeyi amaçlanmaktadır. Bekir Sıtkı Sezgin’in din-dışı Türk Mûsikîsi’ndeki tavrını ortaya koyabilmek amacıyla çalışmamızda Kömürcüzâde Mehmet Efendi’nin Hüzzam makamında “Aldım hayâl-i perçemin ey mâh dîdeme" mısra'ıyla başlayan bestesi tercih edilmiş; Bekir Sıdkı Sezgin’in gerek derslerinde, gerekse icrâlarında dikkat çektiği hususlar göz önüne alınarak icrâda kullanılan süsleme teknikleri ve nüanslar incelenmiş, eserin güftesi ile ilişkilendirilerek analizi yapılmıştır. Sonuç olarak; üstâd Bekir Sıdkı Sezgin’in süsleme teknikleri ve nüanslarında çarpma tekniğini farklı yapılarda kullandığı, kelime telaffuzlarında her sesi özenle tınlattığı, genellikle uzun değerdeki perde kalışlarında tercî sanâtını kullandığı ve icrâ sırasında kelime bütünlüğünü bozmayıp, anlam bütünlüğünü sağladığı tespit edilmiştir.    

___

  • Devellioğlu, F. (2013). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara.Gültaş, S. (1982). Bekir Sıtkı Sezgin’le Dinî Tasavvufî Mûsikîmiz ve Klâsik Mûsikîmiz Hakkında Mülâkat. San’at ve Kültürde Kök, (13), (14), (15), (16), (17), (18-19), (20-21-22).Oter, S.T. (2018, 15-20 Temmuz). Uluslararası Müzik Eğitim Birliği. 33. Dünya Konferansı, Türk Dünyası Oturumu. Bakü, Azerbaycan,359-364.Özbilen, N.Ö. (2007). Fasıl Şarkıcılığı Açısından Türk Makam Müziğinde Süslemeler. Sanatta Yeterlilik Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Temel Bilimler Ana Sanat Dalı, Türk Sanat Müziği Programı, İstanbul.Öztuna, Y. (1969). Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi. (Cilt.1). Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.Öztuna, Y. (1976). Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi. (Cilt.2). Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.Yavaşça, A. (1981). Türk Mûsikîsi’nde Tavır. San’at ve Kültürde Kök, (1).İnternet Kaynakları:TDK. (2019). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim: http://sozluk.gov.tr/ yayin. Htm. (20.05.2019)