Yeniden Üretilen Devlet Kimliğinin Türk Dış Politikasına Yansımaları: ABD ile Krizler

Bölgesel-uluslararası gelişmeler, siyasi, ekonomik, toplumsal koşullar ve güvenlik anlayışı gibi etkenler, devletlerin dış politikalarını birbirinden ayırmakta ve karşılıklı ilişkilerde ülkelerin beklentilerini farklılaştırmaktadır. Yaklaşık yetmiş yıllık bir geçmişe sahip Türk-Amerikan ilişkileri ele alındığında bazen iş birliğine gidildiği bazense krizlerin yaşandığı dalgalı bir seyir görülmektedir. Farklı sebeplerden kaynaklanan ve ikili ilişkilere zarar veren krizlerin temel nedenlerini tespit etmek, iki ülke arasındaki iş birliği açısından önem kazanmaktadır. Bu bağlamda çalışmada Soğuk Savaş sonrası değişen uluslararası sistemde Türkiye’nin devlet kimliğinin yeniden üretilmesinin, ABD ile dış politika vizyonlarını, tehdit algılamalarını ve uluslararası hedeflerini farklılaştırarak ikili ilişkilerde krizlere neden olduğu savunulmaktadır. Buradan hareketle, Türkiye-ABD ikili ilişkilerinde Suriye iç savaşı ile başlayıp etkisi günümüze kadar süregelen dört kriz, algı, söylem ve siyasa boyutlarıyla irdelenecektir. Ardından ise Türkiye-ABD ilişkilerinde gerilimli atmosferden kurtulmak için riskler ve fırsatlar üzerinden olası politikalar tartışılacaktır. Metodolojik olarak içerik ve söylem analizi metodu kullanılan çalışmada literatür taramasına ilaveten politika yapıcıların demeçlerinden de yararlanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, ABD, Siyasi Krizler, İttifak-Güvenlik İkilemi, Uluslararası İlişkiler

Reflections of the Reproduced State Identity on Turkish Foreign Policy: Crises With the USA

Factors such as regional-international developments, political, economic, social conditions and security understanding separate the foreign policies of the states from each other and differentiate the expectations of the countries in mutual relations. Turkish-American relations, which have a history of nearly seventy years, have seen a fluctuating course with sometimes cooperation and sometimes crises. Therefore, identifying the root causes of crises that arise from different reasons and damage bilateral relations gains importance in terms of collaboration between the two countries. In this context, this study argues that the reproduction of Turkey’s state identity in the changing international system after the Cold War caused crises in bilateral relations by differentiating foreign policy visions, threat perceptions and international goals with the United States. Based on this, the four crises, in the bilateral relations between Turkey and the United States, starting with the Syrian Civil War and continuing to the present day, will be examined in the dimensions of perception, discourse and politics. Then, possible policies are discussed through risks and opportunities to eliminate the tense atmosphere in Turkey-US relations. In the study, in addition to the literature review, the content and discourse analysis method is used methodologically by making use of the statements of policy makers.

Keywords:

Turkey, USA, Political Crises, Alliance-Security Dilemma, International Relationship,

PDF

___

Acun, Can, - Keskin, Bünyamin. The PKK’s Branch in Northern Syria PYD - YPG. Ankara: SETA, 2017.
Akbaş, Zafer vd. “İkinci Yüzyılında İşbirliği ve Çatışma Sarmalında Türk- Amerikan İlişkileri”. International Journal of Society Researches 13/19 (2019), 2226–2258.
Akgün, Mert Hüseyin. “Türkiye-ABD Suçluların Geri Verilmesi Anlaşması ve FETÖ Liderinin İadesi”. Seta Perspektif 150 (2016), 1–6.
Aktan, İrfan. “Soli Özel: Rahip Brunson gerilimin sebebi değil, simgesi”. (2018, August 13). https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2018/08/13/soli-ozel-rahip-brunson-gerilimin-sebebi-degil-simgesi
Altunışık, Meliha Benli. “Worldviews and Turkish foreign policy in the Middle East”. New Perspectives on Turkey 40/1 (2009), 169–192.
Athanassopoulou, Ekavi. “American-Turkish relations since the end of the Cold War”. Middle East Policy 8/3 (2001), 144–164.
Atılgan, Ayşe Hümeyra. “Obama deceived Turkey over PKK, Erdogan says”. (2017, April 20).
https://www.aa.com.tr/en/turkey/obama-deceived-turkey-over-pkk-erdogan-says/801043
Bal, İdris. “Türkiye-ABD İlişkileri ve 2003 Irak Savaşı‘nın Önemi”. 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası. ed. İdris Bal, 151-184, Ankara: Global Research Center, 2006.
Barkey, Henri. “Syria’s Dark Shadow over US-Turkey Relations”. (2016, March 7). http://turkishpolicy.com/article/782/syrias-dark-shadow-over-us-turkey-relations
Çağaptay, Soner. “Trump’s letter to Turkey’s Erdogan shows the US. Is struggling to keep up with Ankara”. Nbc News (2019, October 17). https://www.nbcnews.com/think/opinion/turkey-s-erdogan-plays-trump-putin-he-tries-remake-middle-ncna1067736
Çalış, Şaban. “Dış Politikada Eksen Kaymıyor, İstikamet Düzeliyor”. Mülakatlarla Türk Dış Politikası II. ed. Habibe Özdal vd. 65-102, Ankara: USAK, 2010.
CNNTÜRK. “Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan F-35 açıklaması”. (2019, September 26). https://www.cnnturk.com/dunya/cumhurbaskani-erdogandan-f-35-aciklamasi
Danforth, Nicholas. “Between Cooperation and Containment: New US Policies for a new Turkey”. Brookings (2021, February). https://www.brookings.edu/research/between-cooperation-and-containment-new-us-policies-for-a-new-turkey/
Deutsche Welle. “Trump, Erdogan lavish praise despite deep divisions in US Turkey ties”. (2019, Nowember 11). https://www.dw.com/en/trump-erdogan-lavish-praise-despite-deep-divisions-in-us-turkey-ties/a-51233267
Erdağ, Ramazan. “Normalleşmeden gerilim ve çatışmaya: Türkiye-Suriye ilişkileri”. AK Parti’nin 15 Yılı. ed. Kemal İnat vd. 318-335, İstanbul: SETA, 2017.
Erhan, Çağrı - Sıvış, Efe. “Determinants of Turkish-American relations and prospects for the future”. Winter 19/1 (2017), 89–115.
Euronews. “Batılı istihbarat örgütlerinin 15 Temmuz raporları”. (2017, July 13). https://tr.euronews.com/2017/07/13/batili-istihbarat-orgutlerinin-15-temmuz-raporlari
Flockhart, Trine. “Complex Socialization: A Framework for the Study of State Socialization”. European Journal of International Relations 12/1 (2006), 89-118.
Gülmez, Didem Buhari. “The resilience of the US–Turkey alliance: divergent threat perceptions and worldviews”. Contemporary Politics 26/4 (2020), 475–496.
Habertürk. “Bakan Hulusi Akar’dan S-400 ve F-35 açıklaması”. (2019, April 16). https://www.haberturk.com/son-dakika-bakan-hulusi-akar-dan-s-400-ve-f-35-aciklamasi-2433991
Hale, William. Turkish foreign policy since 1774. London and New York: Routledge, 2013.
İnat, Kemal. “Doğu Akdeniz Sorununun Nedenleri ve Türkiye’nin Politikası”. (2019, December 11). https://www.setav.org/dogu-akdeniz-sorununun-nedenleri-ve-turkiyenin-politikasi/
Kalın, İbrahim. “After the Coup Attempt, Turkey’s Success Story Continues”. Insight Turkey 18/3 (2016), 11–17.
Kanat, Kılıç Buğra. “2014 Yılında Türk-Amerikan İlişkileri: Taktiksel Farklılıklardan Stratejik Muammaya”. Türk Dış Politikası Yıllığı 2014. ed. Burhanettin Duran vd. 331-354, Ankara: SETA, 2015.
Kanat, Kılıç Buğra. “Türkiye’nin ABD Politikası 2016”. Türk Dış Politikası Yıllığı 2016. ed. Burhanettin Duran vd. 319-340, Ankara: SETA, 2017.
Kanat, Kılıç Buğra. “Türkiye’nin ABD Politikası”. Türk Dış Politikası Yıllığı 2017. ed. Burhanettin Duran vd. 287-308, Ankara: SETA, 2018.
Kanat, Kılıç Buğra vd. Türkiye-ABD ilişkileri ve yeni ABD yönetimi. Ankara: SETA, 2017.
Kösebalaban, Hasan. Turkish Foreign Policy: Islam, Nationalism, and Globalization, London: Palgrave Macmillan, 2014.
Kupchan, Charles. How Enemies Become Friends: The Sources of Stable Peace, Princeton-Oxford: Princeton University Press, 2010.
Kurt, Veysel. S–400 & F–35 Denklemi. İstanbul: SETA Analiz, 2019.
Langan, Mark. “Virtuous power Turkey in sub-Saharan Africa: The ‘Neo-Ottoman’ challenge to the European Union”. Third World Quarterly 38/6 (2017), 1339–1414.
Lévy, Bernard Henri. “NATO Should Give Turkey the Boot”. (2018, August 13). https://www.wsj.com/articles/nato-should-give-turkey-the-boot-1534201627
Mally, Alec. “US sanctions for Turkey’s S-400 procurement come into effect”. (2021, April 8). https://www.neweurope.eu/article/us-sanctions-for-turkeys-s-400-procurement-come-into-effect/
Mason, Jeff - Landay, Jonathan. “Obama urges rule of law in Turkey, US warns of damage to relations”. (2016, July 16). https://www.reuters.com/article/us-turkey-security-obama-idUSKCN0ZW0RJ
Medeni, Muhammed Hadi. Türkiye-ABD İlişkilerinde Yaşanan Krizler ve Türk Siyasi Elitinin Yeni Strateji Arayışları. Baghdad: Al-Beyan Research and Planning Center, 2018.
Miş, Nebi vd. 15 Temmuz Darbe Girişimi Toplumsal Algı Araştırması. Ankara: SETA, 2016.
Nissenbaum, Dion - Lee, Carol. “Turkish President Faces a Cool Reception in US Visit”. (2016, March 27). https://www.wsj.com/articles/turkish-president-faces-a-cool-reception-in-u-s-visit-1459114068
Oktay, Mücahit. “ABD’de kabul görmek ve illegal faaliyetlerini perdelemek isteyen FETÖ, tüm lobi araçlarını kullanıyor”. (2021, April 13). https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abdde-kabul-gormek-ve-illegal-faaliyetlerini-perdelemek-isteyen-feto-tum-lobi-araclarini-kullaniyor/2207263
Oran, Baskın. Turkish Foreign Policy: 1919-2006. Salt Lake: University of Utah Press, 2011.
Örmeci, Ozan. “Typology of Crises in Turkish-American Relations: A Study of Eight Cases”, UPA Strategic Affairs 1/1 (2020a), 32–50.
Örmeci, Ozan. “Turkish-American Relations in the Post-Cold War Era”. Historical Examinations and Current Issues in Turkish-American Relations 61–115, Bern: Peter Lang, 2020b.
Paletta, Damian. “Pentagon Allies Jailed in Turkey Amid Coup Backlash, General Says”. (2016, July 28). https://www.wsj.com/articles/BL-WB-64728
Peters, Ralph. “Turkey’s last hope dies”. (2016, July 16). https://www.foxnews.com/opinion/turkeys-last-hope-dies
Pipes, Daniel. “Does Turkey Still Belong in NATO?”. (2009, April 6). http://www.danielpipes.org/6269/does-turkey-still-belong-in-nato
Rand Corporation. Turkey’s Nationalist Course, California, 2020.
Reuters. “Erdogan Says US-Led Coalition Gives Support to Terrorist Groups in Syria”. (2016, December 27). https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey-idUSKBN14G1EU
Reuters. “US Will Take Weapons from Kurds after Islamic State Defeat: Turkey”. (2017, June 22). https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey-usa-idUSKBN19D10J
Reuters. “Trump threatens to ‘obliterate’ Turkey’s economy if it takes ‘off-limits’ actions”. (2019a, October 7). https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-usa-economy/trump-threatens-to-obliterate-turkeys-economy-if-it-takes-off-limits-actions-idUSKBN1WM1R3
Reuters. “Turkey to oppose NATO plan if it fails to recognize terrorism threats: Erdoğan”. (2019b, December 3). https://www.reuters.com/article/us-nato-summit-syria-erdogan/turkey-to-oppose-nato-plan-if-it-fails-to-recognize-terrorism-threats-erdogan-idUSKBN1Y70KT
Rhee, Starr. “The Future of US-Turkey Relations”, Boston: Harvard Model Congress, 2020.
Rosenau, James. The Scientific Study of Foreign Policy, New York: The Free Press, 1971.
Rubin, Mivhael. “Michael Rubin: Turkey in NATO? No! ”. (2016, April 29). http://www.tulsaworld.com/opinion/othervoices/michaelrubin-%0Aturkey-in-nato-no/article_63e893ad-d5ec-5e64-aad0-d190f240166c.html.%0A
Şahin, Güngör. “Uluslararası ilişkiler teorileri kapsamında Amerika Birleşik Devletleri dış politikası ve güvenlik stratejisi”. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi 10/2 (2019), 62–79.
Seren, Merve. “Türkiye’nin Füze Savunma Sistemi”, İstanbul: SETA, 2015.
Sloat, Amanda. “How to Save the U.S.-Turkey Relationship”. (2018, July 30). https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2018-07-30/how-save-us-turkey-relationship
Sönmezoğlu, Faruk. II. Dünya Savaşı’ndan Günümüze Türk Dış Politikası, İstanbul: Der Yayınları, 2006.
Sözcü. “ABD ‘Türkiye IŞİD’le mücadele etmiyor’ diyor ama….”. (2018, January 27). https://www.sozcu.com.tr/2018/dunya/abd-turkiye-isidle-mucadele-etmiyor-diyor-ama-2190333/
Sözen, Ahmet. “A paradigm shift in Turkish foreign policy: Transition and challenges”, Turkish Studies 11/1 (2010), 103–123.
Stanicek, Branislav. “Turkey’s military operation in Syria and its impact on relations with the EU”, Brussels: European Parliament, 2019.
Tarakçı, Nejat. “Güç Dengeleri Işığında Türkiye’nin Doğu Akdeniz Stratejisi Nasıl Olmalıdır?”. Ankara: TASAM, 2019.
Taylor, Paul. “How rogue can Turkey go?”. (2020, January 1). https://www.politico.eu/article/turkey-rogue-state-recep-tayyip-erdogan/
Temizer, Selen. “Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Umarım ABD’nin tüm kurumları PYD ile ilgili gerçekleri anlar”. (2016, February 22). https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/disisleri-bakani-cavusoglu-umarim-abdnin-tum-kurumlari-pyd-ile-ilgili-gercekleri-anlar/525240
The Economist. “After the Coup, Turkey Turns against America”. (2016, July 18). https://www.economist.com/europe/2016/07/18/after-the-coup-turkey-turns-against-america.
Timoçin, Dilge. “Cook: ABD’nin YPG’yle Çalışma Kararını Türkiye Verdi”. (2017, May 27). https://www.amerikaninsesi.com/a/cook-abd-nin-ypg-yle-calisma-kararini-bir-sekilde-turkiye-vermis-oldu/3873540.html
Todayonline. “US urges Turkey to remain focused on Islamic State, not attack Syria’s Afrin”. (2018, January 18). https://www.todayonline.com/world/us-urges-turkey-remain-focused-islamic-state-not-attack-syrias-afrin.
Turaman, Okan - Çelik, Ahmet Hüsrev. “Türkiye ve ABD’nin Ortadoğu Dış Politikası: Irak ve Suriye Örnekleri Üzerinden Çatışan ve Örtüşen Değerler İkilemi”. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/1 (2018), 116–138.
Ünver-Noi, Aylin. “Doğu Akdeniz’de ABD, AB ve Türkiye İlişkileri Nereye?”, Europolitika, (2019), 13–16. UN Convention on the Law of the Sea. https://www.un.org/Depts/los/convention_agreements/ texts/unclos/unclos_e.pdf , 1982.
US Congress. “Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act of 2019. (2019, June 25). https://www.congress.gov/bill/116th-congress/senate-bill/1102/text
Uslu, Nasuh. Türk Amerikan İlişkileri. Ankara: 21. Yüzyıl Yayınları, 2000.
US National Security Strategy. (2002, September). https://2009-
2017.state.gov/documents/organization/63562.pdf
US National Security Strategy. (2015, February). https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/default/files/docs/2015_national_security_strategy_2.pdf
Uzgel, İlhan. “ABD ve NATO’yla İlişkiler”, Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşı‘ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar Cilt II: 1980–2001. ed. Baskın Oran, 243-325, İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.
Wendt, Alexander. “Anarchy is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics”. International Organization 46/2 (1992), 391-425.
Wendt, Alexander. Social Theory of International Politics. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
Williams, Audrey - Snow, Alexander. “Major Developments in U.S.-Turkey Relations Following the July 15 Coup Attempt”. (2017, July 13).
https://www.turkheritage.org/en/publications/factsheets/security/major-developments-in-us-turkey-relations-following-the-july-15-coup-attempt-4566
Yeşiltaş, Murat vd. “Sınırdaki Düşman: Türkiye’nin DAİŞ ile Mücadelesi”. İstanbul: SETA, 2016.
Yücel, Hasan. “Türk-Amerikan İlişkilerinde S-400 Krizi”, İstanbul: SETA, 2020.
Zehfuss, Maja. “Constructivism and Identity: A Dangerous Liaison”, European Journal of International Relations 7/3 (2001), 315-348.