Gureba Hastanesi'nde Ölüm ve Ölüme İlişkin Masraflar

Tanzimat döneminde sivil bir hastane olarak kurulan Gureba Hastanesi, Bezmialem Valide Sultan tarafından kurulduğu yıldan itibaren hizmetlerini arttırmaya devam etmiştir. 1860 ila 1893 yılları arasında hastaların ölümü, ölüm nedeni ve oranları, hastalık ve ölüm tanıları, ölüme ilişkin masraflar ve ölümle doğrudan ilişkili personel maliyetlerine dönük kesit bilgiler verilerek, elverdiğince İstanbul'un sağlığına ilişkin çıkarımlarda bulunulmaya çalışılmıştır.

Death and Expenditures Related to Death in the Gureba Hospital

The Gureba Hospital, being established by Bezmialem Valide Sultan as a civilian hospital in the Tanzimat period, has continued increasing its services since its foundation. Between 1860 and 1893 have been tried to make inferences with regard to Istanbul's health by informing about to the death of patients, causes and rates of death, disease, death diagnoses, expenditures related to deaths and section details to staffs expenditures directly related to deaths.

PDF

___

Arşiv
BOA: Başbakanlık Osmanlı Arşivi
EV. d. 12552, 1261.C.18. [24 Haziran 1845].
EV. d. 12552, 1261.C.18. [24 Haziran 1845].
EV. d. 12552, 1261.C.18. [24 Haziran 1845].
EV. d. 15123, 1269.Z.9. [14 Ağustos 1853].
EV. d. 15428, 1270.Za.19. [6 Ağustos 1854].
EV. d. 15552, 1271.S.21. [13 Kasım 1854].
EV. d. 16049, 1272.Z.11. [13 Ağustos 1856].
EV. d. 19208, 1280 Teşrînievvel. [Eylül 1864].
EV. d. 24395, 1296.M.19. [13 Ocak 1879].
EV. d. 28077, 1311.Ra.3, [14 Eylül 1893].
İ. DH. 138/7116.
İ. MSM. 25/665.
İ. MSM. 25/666.
Y. PRK. EV. 1.74, 1307.B.22. [14.03.1890].
VGMA: Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi
Bezmiâlem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastanesi -BVS VGH- Vak- fiyesi, (Sultan Mahmud-ı Sâni, Bezmiâlem, Pertevniyal Vali- de Sultan Vakfiyeleri, Kasa no. 11, Defter no. 634, s.113-120) BVS'nin 15 Vakfiyesi 1256-1269 [1840-1853] arasında 83. Say- fa 13. Sıra ila 126. Sayfa 27. Sıra arası.
Süreli Yayınlar
Servet-i Fünûn: Kadri, "Artezyen Kuyuları", İstanbul, 19 Ağustos 1309 [31 Ağustos 1893], C.5, S.129 ve "Mevâdd-ı Tıbbiye ve Sıhhi- ye", 19 Ağustos 1309 [31 Ağustos 1893], C.5, S.129; "Mevâdd-ı Tıbbiye ve Sıhhiye", 9 Eylül 1309 [21 Eylül 1893], C.6, S.132; "Dersaadet Anadolu Ciheti Suları", 16 Eylül 1309 [28 Eylül 1893], C.6, S.133; "Mikroplar", 12 Teşrinievvel 1309 [24 Ekim 1893], C.6, S.138; "İskambil Kağıdları ve Mikroplar", 19 Teşri- nievvel 1309 [31 Ekim 1893], C.6, S.139. Takvim-i Vekayi: No: 294, 23 Zilkade 1261/ 23 Kasım 1845.
Kitap, Makale, Madde ve Tez
Akgündüz, Ahmed. İslam Hukukunda Kölelik-Cariyelik Müessesesi ve Osmanlı'da Harem. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Merkezi Yayınları, 2006.
Artvinli, Fatih. Delilik Siyaset ve Toplum: Toptaşı Bimarhanesi (1873- 1927). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2013.
Ayar, Mesut. Osmanlı Devletinde Kolera İstanbul Örneği (1892-1895). İstanbul: Kitabevi, 2007.
Beckert, Swen. Empire of Cotton: A Global History. New York: Vin- tage Books, 2015.
Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Ay- dın Kitabevi Yayınları, 1996.
Göçer, Kenan. "Bezmiâlem Valide Sultan ve Gureba Hastanesi Vakfi- yesi." Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (1), (2014): 123-150.
Gürkan, Kazım İsmail. Bezm-i Âlem Vâlide Sultan Vakıf Gureba Has- tanesi Tarihçesi. İstanbul: Özışık Matbaası, 1967.
Henderson, John. The Renaissance Hospital: Healing the Body and Healing the Soul. New Haven, 2006.
İnalcık, Halil. Türkiye Tekstil Tarihi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2008.
Lindemann, Mary. Erken Modern Avrupa'da Tıp ve Toplum, Çev.: M. Doğan. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2013.
Nikiforuk, Andrew. Mahşerin Dördüncü Atlısı: Salgın ve Bulaşıcı Hastalıklar Tarihi, Çev.: S. Erkanlı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.
Okutan, M. Yahya, vd. (Haz.) Yâdigâr-ı İbn-i Şerîf. İstanbul, 2004.
Öztuna, Yılmaz. Osmanlı Devleti Tarihi Medeniyet Tarihi, C. 2. İstan- bul: Ötüken Yayınları, 2006.
Quataert, Donald. Osmanlı İmalat Sektörü, Çev.: T. Güney. İstanbul: İletişim Yayınları, 2008.
Paspatis, Aleksandros. Balıklı Rum Hastanesi Kayıtlarına Göre İstanbul'un Ortodoks Esnafı 1833-1860, Çev. M. Yerasimos. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2014.
Risse, Guenter. Hospital Life in Enlightenment Scotland: Care and Teaching at the Royal Infirmary of Edinburgh. Cambridge, 1986.
Şentürk, M. Hüdai. "Bezmiâlem Valide Sultan", İslam Ansiklopedisi, C. 6. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Vakıf Yayınları, 1992.
Tetik, Fatih. "Osmanlı Devleti'nin Tanzimat Dönemi Kamu Sağlığı Politikası." Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 2007.
Unat, Ekrem Kadri, vd. (Haz.). Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2004.
Yıldırım, Nuran. Gureba Hastanesi'nden Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi'ne. İstanbul: Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Yayını, 2013.
Yıldırım, Nuran. İstanbul'un Sağlık Tarihi, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı İstanbul Üniversitesi Projesi No 55-10, İstanbul 2010.
Zîver Paşa. Âsâr-ı Zîver: Dîvan ve Münşeât, Nşr.: Y. Bahaeddin. Bursa: Matbaa-i Vilayet, 1313 [1896].