KALKINMA GELİR EŞİTSİZLİĞİ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Ülkeler kalkındıkça yaratılan refahın nasıl paylaşılacağı da iktisadi bir sorun olarak gündeme gelmektedir. Bu makale Türkiye için 1990 sonrası dönemde kalkınma ve gelir eşitsizliği ilişkisini incelemektedir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar kişi başına gelir ile gelir eşitsizliğini ilişkilendirirken, bu makalede kişi başına gelir yerine Birleşmiş milletlerin kalkınma ölçütü olan İnsani Gelişmişlik Endeksi (HDI) kullanılmıştır. İnsani Gelişme Endeksi bireylerin refahını ölçtüğü için kişi başına gelir kavramına göre kalkınmaya dair çok daha isabetli bir referans olmaktadır. İnsani Gelişmişlik Endeksi ile gelir eşitsizliği arasındaki ilişkiyi incelemek için ARDL sınır testi kullanılmıştır. Bulgular Türkiye’de kalkınma arttıkça gelir eşitsizliğinin düştüğünü ancak kalkınmanın ileriki safhalarında tekrar artma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Kuznet ünlü makalesinde ülkelerin kalınma seviyeleri arttıkça ülkedeki gelir eşitsizliğinin önce artacağı sonra tepe noktasına varıp düşme eğilimine gireceği savını ortaya atmıştır. Bu makalenin bulgularına göre ise, literatürde ters U hipotezi olarak bilinen Kuznet eğirişinin Türkiye’de tam tersinin geçerli olduğunu göstermiştir. Buna göre Türkiye’nin kalkınmışlık seviyesi arttıkça Türkiye’deki bireyler arasındaki gelir daha eşitsiz şekilde dağılma eğilimindedir. Ayrıca bu sonuç, gelişmekte olan ülkelerin kalkınma serüveninin gelişmiş ülkelerdekinden çok farklı seyredebileceği görüşünü desteklemektedir. Zira gelişmiş ülkeler kalkınırken, etraflarına teknolojisi ve verimliliği üstün ve zor rekabet edecekleri ülkeler olmadan kalkınmışlardır. Gelişmekte olan ülkelerin ise bu dezavantajı kalkınma serüvenlerini gelir eşitsizliğini şiddetlendirecek farklı bir rotaya sokmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

HDI, Kalkınma, Gelir Eşitsizliği, GİNİ, ARDL

INCOME INEQUALITY DEVELOPMENT RELATIONSHIP: THE CASE OF TURKEY

Distribution of produced wealth in the process of development become one of the main topics to discuss in economics. This paper examines the relationship between development and income inequality in Turkey for after 1990. While studies so far have correlated the income per capita with income inequality, this article employed the Human Development Index (HDI) from United Nations as a benchmark. Since Human Development Index measure individuals’ welfare, it is a better reference than the concept of income per capita. ARDL bound testing method was used to study the relationship between Human Development Index and income inequality. The results indicate that the income inequality decreases during development process but also it is apt to increase in the further phase of development in Turkey. In his famous article Kuznet declared that income inequality in a country would first increase and then decrease after reaching its peak during the process of development. According to the findings of this paper, the reverse of Kuznet’s inverted U hypothesis is valid in Turkey. Besides, these results support that developing countries’ development path can be significantly different from that of the developed countries, for the developed countries have developed without the existence of other developed countries with high technology and productivity. This disadvantage of developing countries put their developing process on a path which deteriorates their income inequality.

Keywords:

Development, Income Inequality, HDI, GINI, ARDL,

PDF

___

Acemoğlu, D. ve J. A. Robinson. (2002). The Political Economy of the Kuznet Curve. Review of Development Economics. 6(2). 183-203.
Ak, M. Z. ve Nurullah Altıntaş. (2016). Kuznet’in Ters U Eğrisi Bağlamında Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1986-2012. Maliye Araştırmaları Dergisi. 2 (3).
Boratav, K.. (2006). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2005 (10. Baskı). Ankara: İmge Yayınevi.
Cheng, W. A. (2006). New Perspective on Economic Development And Income Inequality, Economic Papers. 25(2).
Çetin, M. ve Fahri Şeker. (2016). Finansal Gelişmenin Gelir Eşitsizliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin Ampirik Bir Kanıt. Sosyal Bilimler Dergisi. 3(2).
Deininger K. ve Lyn Squire. (1996). A New Data Set Measuring Income Inequality. The World Bank Economic Review. 10(3).
Dişbudak, C. ve Bora Süslü. (2007). Türkiye’de Kişisel Gelir Dağılımını Belirleyen Makroekonomik Faktörler. Ekonomik Yaklaşım. 18(65).
Dişbudak, C. ve Bora Süslü. (2009). Kalkınma ve Bireysel Gelir Dağılımı: Kuznet Hipotezi Türkiye İçin Geçerli Mi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi. (18).
Dollar, D. ve Aart Kraay. (2002). Growth is Good for the Poor. Journal of Economic Growth. 7. 195-225.
Elmas, G. A. (2013). Ekonomik Büyüme, Kalkınma ve Gelir Dağılımı. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 6(2).
Engle, R. ve C. Granger. (1987). Cointegration and Error Correction Representation: Estimation and Testing. Econometrica. 55. 251–76
Fielding, D. ve Sebastin Torres. (2005). A Simultaneous Equation Model of Economic Development ad Income Inequality. Journal of Economic Inequality. 4. 279-301.
Galbraith K. ve Hyunsub Kum. (2002). Inequality and Economic Growth: Data Comparisons and Econometric Tests. UTIP Working Paper. 21.
Gu, X. ve Pui Sun Tam. (2013). The Saving-growth-inequality Triangle in China. Economic Modelling. 33.
Jalles, J. T. (2011). Growth, Poverty, and Inequality: Evidence from Post-Communist Economies, Journal of Poverty. 15. 277-308.
Johansen S. (1996). Likelihood-based Inference in Cointegrated Vector Auto- regressive Models. Oxford: Oxford University Press.
Johansen S, K. Juselius. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money. Oxford Bull Econ Stat. 52. 169–210
Kanberoğlu, Z. ve Mehmet Akif Arvas. (2014). Finansal Kalkınma ve Gelir Eşitsizliği: Türkiye Örneği, 1980-2012, Sosyoekonomi.
Kuznet, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality. The American Economic Review. Volume XLV.
Phillips, P. C. B., Kwiatkowski, D., Schmidt, P. ve Shin, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root. Journal of Econometrics. 54. 1–3.
Malinen, T. (2012). Estimating the Long-run Relationship Between Income Inequality and Economic Development. Empir Econ.
Matins-Bekat, C ve Kishore G. Kulkarni. (2009). Income Distribution and Economic Growth: The Case of Brazil. Journal of Developing Areas. 43(1).
Mbaku, J. M. (1997). Inequality in Income Distribution and Economic Development: Evidence Using Alternative Measures of Development. Journal of Economic Development. 22 (2).
Mercan M. ve Ö. Arzu Azer. (2013). The Relationship Between Economic Growth and Income Distribution in Turkey and the Turkish Republics of Central Asia and Caucasia: Dynamic Panel Data Analysis with Structural Breaks. Eurasian Economic Review. 3(2).
Oğuş, A. (2005). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Gelir Dağılımı. İktisat, İşletme ve Finans. 20 (236).
Öztürk, L. (2012). Economic Development and Regional Inequalities: An Empirical Investigation for Turkey, 1965-2001. Paradoks Ekonomi, sosyoloji ve Politika Dergisi. 8(2).
Pesaran M.H., Shin Y. ve Smith R.J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. J Appl Economi, s.16: 289-326
Phillips P. ve Hansen B. (1990). Statistical Inference in Instrumental Variables Regression with I(1) Process. Rev Econ Study. 57. 99–125.
Piketty T. (2015). Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital. Hande Koçak (çev.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları (orijinal baskı tarihi 2013)
Rehme, G. (2007). Education, Economic Growth and Measured Income Inequality. Economica. 74. Sherman R. (1976). A Note on the U Hypotheses Relating Income Inequality and Economic Development. American Economic Review. Vol:66 No: 3.
Savvides, A. ve T. Stegnos. (2000). Income Inequality and Economic Development: Evidence From The Threshold Regression Model. Economic Letters. 69.
Şahin, G. ve Levent Gökdemir. İnsani Gelişme Endeksi Bileşenlerinin Türkiye Ölçeğinde ARDL Sınır Testi ile Sınanması. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi. 2(1), 1-24
TUİK, Gelir Dağılımı ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, www.tuik.gov.tr, (11 Mart 2017).
Tokatlıoğlu, İ. ve Atan Murat. Türkiye’de Bölgeler Arası Gelişmişlik Düzeyi ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği: Kuznets Eğrisi Geçerli mi?. Ekonomik Yaklaşım. 18(65).
University of Texas Inequality Project (UTIP) http://utip.lbj.utexas.edu/about.html (11 Mart 2017)
UNDP, Trends in the Human Development Index 1990-2015 http://hdr.undp.org/en/ composite/trends (11 Mart 2017)
Voitchovsky, S. (2005). Does the Profile of Income Inequality Matter for Economic Growth?: Distinguishing Between the Effects of Inequality in Different Parts of the Income Distribution. Journal of Economic Growth. 10.