Gıda Mevzuatımız; Nereden, Nereye?

İnsanoğlu sosyal bir varlık olarak bir arada yaşamak zorundadır. Bir arada yaşamanın temel kuralı kendi hakkını bilmek ve başkalarının hakkına saygı duymaktır. İnsanların birbirlerinin hakkına saygı duyarak bir arada yaşamalarını kolaylaştırmak için toplumda herkesin hakkını koruyan düzenlemeler yapılır. Bu düzenlemelerin temelini anayasalar oluşturur. Aynı anlayışla farklı alanlarda düzenlemeler yapan kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik ve genelgeler o konudaki mevzuatı oluşturur. Gıda alanında da üreticilerin, işleyenlerin ve tüketicilerin haklarını koruyan düzenlemeler vardır ve bu düzenlemelerden bazıları insanlık tarihi kadar eskidir. Türk toplumunda da yenilecek içilecek şeyler için dönemlere göre değişen genel düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler özellikle cumhuriyet döneminde daha ayrıntılı ve günün şartlarına uygun olarak yapılmaya çalışılmıştır. Makalede Türk gıda mevzuatının geçmişi ve bugünü incelenerek bu alanda geleceğe ışık tutulmaya çalışılmaktadır.

Turkish Food Legislation: From Past to Future

Humankind must live together as a social being. The main rule of living together is to know his/her own rights and respect to others' rights. In societies there are some regulations to simplify human life where they are respect to each other rights. Fundamentals of those regulations are constitutions. With the same arguments, laws, decree in the power of laws and guidelines are comprised the legislation in different fields. In food industry, farmers, processors and consumers are guaranteed by legislations, and those legislations are as old as the history of mankind. In Turkish society, historically there have been several general regulations for food commodities. The legislations were more detailed and qualified during the republican era. In this article, past and present status of the Turkish food legislation are reviewed, and projections toward the future of food legislation are presented.

PDF

___

Karacabey, A., Artık, N., Korkut, H., Açıkgöz, M., Soydal, F., 1998. Türk gıda mevzuatındaki değişim ve yeni yaklaşımlar.gıdagündemi.com 24.03.1998. (Erişim Tarihi: 04.02.2016).
Yıldırım, Y., 1992. Et Endüstrisi. 3. Baskı, s. 7-8. Yıldırım Basımevi, Ankara.
İnal, T., 1995. Kesim Hayvanı ve Et Muayenesi s.8- 11 Saray Kitabevleri, İzmir.
Gökçe, R., 1998. Mezbaha tarihçemize genel bir bakış. Bornova Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, 23 (37); 129-134, İzmir.
Gökalp, H.Y., Kaya, M., Zorba, Ö., 2004. Et Ürünleri İşleme Mühendisliği. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi yayınları No 320, s. 1-3, Erzurum.
Kuter, M., 2011. İnsan ve Ekmek, s. 100-103. BESAŞ, Bursa Ekmek ve Besin San. Tic. AŞ Yayını, ISBN: 978-975-6664-04-9 Bursa.
Ünver, A.S., 1952. Fatih Devri Yemekleri. İÜ Tıp Tarihi Enstitüsü Yayınları, No 42, 108 s. İstanbul.
Anonim, 1998. Kanunname-i İhtisab-ı Bursa (Bursa Belediye Kanunu), 31 s. Türk Standartlar Enstitüsü, Ankara.
Akkerman, C., Bekman, M., 1942. Türkiye'nin Et Meselesi. Ziraat Vekaleti Neşriyatı, Genel sayı 533, Veteriner Serisi 13, s.125-148. Ankara.
Dinçer, F., 1980. Türkiye'de askeri veteriner hekimlik tarihi üzerinde araştırmalar III. Bölüm. Ankara Üniv. Veteriner Fakültesi Derg. 27(1-2): 294- 321.
Anonim, 1930. 1580 sayılı Belediye Kanunu. 14.04.1930 tarih ve 1471 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Anonim, 1930. 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu. 24.04.1930 tarih ve 1489 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Anonim, 1952. Gıda maddelerinin ve umumi sağlığı ilgilendiren eşya ve levazımın hususi vasıflarını gösteren tüzük. 18.10.1952 tarih ve 8236 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Anonim, 1995 4113 sayılı Patent, Faydalı Model, Coğrafi İşaretler, Endüstriyel Tasarımlar, Yaş Sebze ve Meyve Ticareti, Toptancı Halleri, Ticaret ve Sanayi Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Turistik Otelciler ve Turizm İşletmecileri Birliğinin Kuruluşu, Tarım ve Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri ile Gıda konularının düzenlenmesine ve Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanununun Mer'iyet ve Tatbik Şekli hakkında kanun ile Sermaye Piyasası Kanunu ve Gümrük Kanununun bazı hükümlerinde değişiklik yapılmasına dair yetki kanunu. 24.06.1995 tarih ve 22323 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Anonim, 1995. Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname. 28.06.1995 tarih ve 22327 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Anonim, 1995. 12.9.1960 tarihli ve 80 sayılı, 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayılı ve 10.6.1930 tarihli ve 1705 sayılı Kanunlar ile 24.6.1995 tarihli ve 551, 552, 554, 555, 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile 28.6.1995 tarihli ve 560 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 27.06.1995 tarih ve 22326 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Anonim, 2004. Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun. 05.06.2004 tarih ve 25483 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Anonim, 2010. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu13.06.2010 tarih ve 27610 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
Gökçe, R., 2010. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu: Uygulanmak için mi, oyalanmak için mi? Akademik Gıda 8 (4): 47-49.