Mürşidî'nin Siyasetnâme Türündeki Manzûmesi

Siyaset, şâir ve yazarlar tarafından işlenen önemli konular arasında yer almıştır. Padişahlara, vezirlere ve devlet büyüklerine yol göstermek amacıyla nasihatler içeren edebî, tarihî ve dinî içerikli eserler yazılmış ve bunlara siyasetname adı verilmiştir. Bu eserlerde bir hükümdarın nasıl olması gerektiği, halka ve Hakk’a karşı sorumlulukları anlatılmış,devlet yönetimi ve adalet ile alakalı nasihatler verilerek yol gösterilmeye çalışmıştır. Osmanlı döneminde siyaset-nâme yazma geleneği Arapça ve Farsçadan tercümeler yoluyla başlamış Kelile ve Dimne, Kâbus-nâme, Marzubân-nâme gibi eserler Türkçeye kazandırılmıştır. Bunun yanında Kutadgu Bilig başta olmak üzere Kenzü’l-Küberâ, Âsâf-nâme, Nasâyihü’l-Mülûk, Nasîhatü’l-Vüzerâ gibi önemli telif eserler kaleme alınmıştır. Makale konumuz olan eserin müellifi Mürşidî’dir. Biyografik kaynaklarda hem Müşidî hem de eser hakkında bilgi bulunmamaktadır. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde kayıtlı olan ve tek nüshasına ulaşabildiğimiz eser mesnevi formunda kaleme alınmıştır. 8 varak ve toplamda 197 beyittir. Sade bir dille kaleme alınmıştır. Çalışmamızda eserin ayrıntılı incelemesine yer verilmiş ve çeviri yazısı yapılarak siyasetnâme konusunda çalışma yapan araştırmacıların istifadesine sunulmuştur.

Mursidi's Poetry İn The Type of Politics Book

Politics has been one of the important topics covered by poets and writers. Literary, historical and religious works containing advice were written in order to guide sultans, viziers and statesmen and these were called politics-book. In these works, how a ruler should be and his responsibilities towards the people and God are explained. He tried to guide the rulers by giving advice about state administration and justice. During the Ottoman period, the tradition of writing political books began through translations from Arabic and Persian, and works such as Kelile and Dimne, Kabusname, and Marzubanname were translated into Turkish. In addition, important copyrighted works such as Kutadgu Bilig, Kenzü'l-Kübera, Asafname, Nasayihü'l-Müluk, Nasihatü'l-Vüzera were written. The author of the work, which is the subject of our article, is Mürsidi. In the biographical sources, there is no information about both Müsidi and the work. The work, which is registered in the Rare Works Library of Istanbul University and whose only copy we can reach, was written in the form of masnavi. It has 8 leaves and 197 couplets in total. It is written in a simple language. In our study, a detailed examination of the work is included and the translation of the work was made by us it has been presented to the use of researchers working on works related to politics.

PDF

___

Ahterî Mustafa Muslihuddin el-Karahisarî. (2017). Ahterî-yi Kebîr. (Ahmet, Kırkkılıç, Yusuf, Sancak Haz.). Türk Dil Kurumu Yayınları.
Altay, A. (2011). Klasik Dönem Osmanlı Siyasetnâme Geleneğine Genel Bir Bakış. Turkish Studies, 6(3), 1795-1809. https://turkishstudies.net/turkishstudies?mod= tammetin&makaleadi=&makaleurl=1679544216_116_ahmet_altay.pdf&key=14984
Arslan, M. (1994). Pendnâme-i Zarîfî. Dilek Matbaacılık.
Beyzâdeoğlu. S. A. (1996). Sünbülzâde Vehbî-Lutfiyye. Cihan Neşriyat ve Matbaacılık.
Bostânzâde, Y. E. (2020). Ahlak Aynası-Mir’âtü’l-Ahlâktan Seçmeler. (Yılmaz, Ozan Haz.). Hasbahçe Yayınları.
Bursalı Mehmed Tâhir. (1332). Siyâsete Müte’allik Âsâr-ı İslâmiyye. Kader Matbaası.
Çolak, O. M. (2003). İstanbul Kütüphanelerinde Bulunan Siyasetnâmeler Bibliyografyası. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 1(2), 339-378. https://dergipark.org.tr/tr/pub/talid/issue/43383/528554
Ebü’n-Necîb Şeyzerî. (2013). Nehcü’s-Sülûk fi Siyâseti’l-Mülûk. (Köse, Ensar. Haz.). Büyüyenay Yayınları.
Gelibolulu Mustafa Âlî. (2015). Nüshatü’s-Selâtîn. (Çerçi, Faris Haz.). Büyüyenay Yayınları.
Güvâhî. (1983). Pend-nâme. (Hengirmen, Mehmet Çev.). Kültür Turizm Bakanlığı Yayınları.
Hüsameddîn Amâsî. (2016). Kitâb-ı Mirâtü’l-Mülûk. (Yılmaz, Mehmet Şakir Haz.). Büyüyenay Yayınları.
Kaplan, M. (2015). Hayriyye-i Nâbî. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Kasım b. Şeydî el-Hâfız Ankaravî. (2017). Enîsü’l-Celîs. (Bilgin, Azmi Haz.). Türkiye Bilimler Akademisi TÜBA Yayınları.
Kınalızâde, A. Ç. (2014). Ahlâk-ı Alâî. (Koç, Mustafa Haz.). Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Korkmaz, Z. (1966). Kabus-nâme ve Marzuban-nâme Çevirileri Kimindir. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, 16 (192), 267-275. https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/505980
Koyuncu, F. (2016). Nevî’nin Siyâsetnâme Türündeki Eseri: Fezâ’ilü’l-Vüzerâ ve Hasâ’ilü’l-Ümerâ. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 17, 215-242.