Kitab fi İlmi'n-Nüşşab'da Geçen Okçuluk Terimleri

Bu çalışma ile Türkçe yazılmış ilk okçuluk kitaplarından biri olan Oğuz ve Kıpçak özelliklerinin hakim olduğu Kitab fi İlmi'n-Nüşşab'da geçen okçuluk terimlerinin tespit edilip tespit edilen bu terimlerin açıklanması amaçlanmıştır. Son zamanlarda, okçulukla ilgili kitaplar veya sözlükler gibi okçuluk bilgisi içeren kitaplardaki okçuluk terimlerinin yazılması yaygınlık kazanmıştır. Dolayısıyla bu çalışmalara bir yenisini eklemek, bu çalışmaları desteklemek, ilerde hazırlanacak olan okçuluk terimleri sözlüğünün daha kusursuz olmasını sağlamak ve okçuluk ile ilgili kültür tarihimizi gelecek nesillere tanıtmak gibi hedeflerle bu çalışmaya başvurulmuştur. Bu amaç gerçekleştirilirken tespiti yapılan okçuluk terimleri ile ilgili çalışmalar tanıtılmış akabinde belirtilen eser terimler açısından taranmıştır. Bu bağlamda 79 terim tespit edilmiştir. Bu 79 terim yine metinden yola çıkılarak anlamlandırılıp tanıklandırılmıştır. Başkaları tarafından yayınlanan çalışmalarda da ele alınan terimler için o çalışmalardaki terimle ilgili açıklamalar da eklenmiştir. Kısa bir değerlendirmeyle de çalışma bitirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Nüşşāb, okçuluk, terim, Kıpçak, savaş., Nüşşāb, okçuluk, terim, Kıpçak, savaş.

Archery Terms in the Book of Kitab fi İlmi'n-Nüşşab

With this study, it is aimed to determine and explain the archery terms in Kitab fi İlmi'n-Nüşşab, one of the first archery books written in Turkish, in which Oghuz and Kıpchak features are dominant. Recently, it has become common to write archery terms in books containing archery information, such as archery books or dictionaries. Therefore, this study was applied with the objectives of adding a new one to these studies, supporting these studies, ensuring that the dictionary of archery terms to be prepared in the future, and introducing our cultural history related to archery to future generations. While carrying out this purpose, the studies related to the archery terms determined were introduced, and then the mentioned work was scanned in terms of terms. In this context, 79 terms have been identified. These 79 terms have been testified with the possibilities given by the text. For terms that were also covered in studies published by others, explanations about the term in those studies were also added. The study was concluded with a short evaluation.

Keywords:

Nüşşab, archery, term, Kipchak, war.,

PDF

___

Azbay, E. (2019). XVII. Yüzyıldan Bir Okçuluk Kitabı: Hâzâ Kitâb-ı Kavsnâme ve Okçuluk Terimleri. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2019 Bahar (30), 191-211.
Delice, H. İ. (2003). Hulasa Okçuluk ve Atçılık (Kitâb fî-İlmi'n-Nüşşâb - Kitâb fî-Riyâzeti'l-Hayl - Kitâb fî-llmi'l-Musabaka). Kitabevi Yayınları, Müstensih: Hüseyin b. Ahmed el-Erzurumi.
Egüz, E. (2011). Telhîs-i Resâilât-ı Rumât’ta Geçen Okçuluk Terimleri ve Âdetleri Üzerine. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü III. Genç Bilim Adamları Sempozyumu, 16-17-18Mayıs 2011, s. 389-412.
Ölçücü, H. Ç. (2020). Tuhfetü’l-Hasîb’de Geçen Okçuluk Terimleri Üzerine. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (EFAD), 3 (1), s. 73-80.
Tulu, S. (2021). Dede Korkut Kitabında Okçuluk Terimleri. Bitig Türkoloji Araştırmaları Dergisi, Bahar 2021 / 1: 51-58.
Uçar, İ. ve Akyıldız, S. (2020). Mehmed Emin Vahîd Paşa’nın Minhâc-i Rumât Adlı Eserinde Geçen Okçuluk Terimleri Üzerine. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 80, Summer, p. 117-138.
Vural, H. (2020). Osmanlı Türkçesi Sözlüklerinde Yer Alan Okçuluk Terimleri. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Sonbahar Özel Sayısı, Ekim. s. 115-123.