Güzide Sabri ve "Ölmüş Bir Kadının Evrak-ı Metrukesi"nde Aşk Teması

Popüler aşk romanlarının yazarı Güzide Sabri, yirminci yüzyılın ilk yarısında şöhret kazanmış, eserleri defalarca basılmış, filme alınmış bir kadın yazardır. Aşk konusunu merkeze alırken, marazî bir duyarlılıkla bunu işleyen yazarın eserlerinde aşkın neşesinden çok ıstırabına rastlanır. Daha çok kadınların gözyaşlarıyla okuduğu eserlerinde, aşk yüzünden acı çeken, verem gibi hastalıklara yakalanan, hassas, içli kadınlar ve erkekler yer alır. Romantik bir üslubun hâkim olduğu eserlerde başkişiler kadındır. Bazen araya giren engellere rağmen sevdiklerine kavuşan bu kadınlar, bazen de imkânsız bir aşka tutulur ve duygularını kalplerine gömmek zorunda kalırlar. Çoğunlukla da aşk acısı çekerek ölürler. Tabiat tasvirlerinin aşkın gidişatıyla uyumlu olarak yer aldığı bu romanlarda kadın-erkek ilişkileri yoğun bir duygusallıkla anlatılır. Güzide Sabri’ye esas şöhretini kazandıran eseri, Ölmüş Bir Kadının Evrak-ı Metrukesi de popüler aşk romanlarının karakteristik örneklerinden biri olarak karşımıza çıkar. Kitabın adı anlatılacak hikâyenin sonunun acıklı olacağının bir göstergesidir. Bir kadın duyarlılığıyla kaleme alınmış romanda günlük ve mektup tekniklerinin imkânından yararlanılır. Günlük tutan genç Fikret’in yaşadığı kırık bir aşk hikâyesi, samimi bir üslupla ve oldukça santimantalist bir tutumla satırlara yansır. Romanın başkişisi Fikret’in evli bir adam olan, doktoru Nejat’la yaşadığı gizli aşk, gösterilen tüm fedakârlık ve tahammülle karşı felaketle sonuçlanır. Ailelerin parçalanmasına yol açan bu hazin aşk neticesinde Fikret ölür, Nejat ise çıldırır. Aşk romanlarının mutsuz sonla biten bir örneği olan roman, yazıldığı dönemde özellikle genç kızların ilgisini mazhar olur ve kendisinden sonra yazılacak aşk romanları için de öncü bir nitelik taşır.

Güzide Sabri and The Theme of Love in the “Derelict Documents of A Dead Woman”

Güzide Sabri, the author of popular romance novels, is a woman writer who gained fame in the first half of the twentieth century, whose works were repeatedly published and filmed. While centered on the subject of love, the author's works, which deal with it with a morbid sensibility, reveal the suffering of love rather than its joy. In his works, which are mostly read by women with tears, there are sensitive, sincere women and men who suffer from love, suffer from diseases such as tuberculosis. In the works in which a romantic style is dominant, the protagonists are women. Sometimes these women, who reunite with their loved ones despite the intervening obstacles, sometimes fall into an impossible love and have to bury their feelings in their hearts. Mostly, they die in pain of love. In these novels, in which the depictions of nature take place in harmony with the course of love, the relationships between men and women are described with intense emotionality. The work that brought Güzide Sabri her real fame, Ölmüş Bir Kadının Evrak-ı Metrukesi, also appears as one of the characteristic examples of popular romance novels. The title of the book is an indication that the end of the story to be told will be tragic. Written with a woman's sensibility, the novel uses the possibilities of diary and letter techniques. A broken love story of young Fikret, who keeps a diary, is reflected in the lines with a sincere style and a very centantialist attitude. The secret love of Fikret, the protagonist of the novel, with his doctor Nejat, a married man, results in disaster with all the sacrifices and endurance shown. Fikret dies and Nejat goes crazy as a result of this sad love that causes families to break up. The novel, which is an example of romance novels with an unhappy ending, especially attracted the attention of young girls at the time it was written, and was a pioneer for romance novels to be written after it.

___

  • Aktaş, Ş. (2013). Anlatma esasına bağlı edebî metinlerin tahlili-teori ve uygulama. Kurgan Yayınları.
  • Banarlı, N. S. (1983). Resimli Türk edebiyatı tarihi II. Milli Eğitim Basımevi.
  • Bekiroğlu, N. (1992a). Solgun Bir Gül Oluyor Dokununca: Edebiyatımızda Güzide Sabri İmajı 1. Dergâh, 24, 8-10.
  • Bekiroğlu, N. (1992b). Solgun Bir Gül Oluyor Dokununca: Edebiyatımızda Güzide Sabri İmajı 2. Dergâh, 26. 15-16.
  • Çelik, S. ve Dilek Y. (2007), Popüler roman. Türk edebiyatı tarihi. (Talat Sait Halman vd. ed.) 3. 365-398. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Doğan, A. (1993). Güzide Sabri Aygün. Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Doğan, A. (2020, 19 Aralık). Güzide Sabri Aygün. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/aygun-guzide-sabri.
  • Ercilasun, B. (2013). Türk edebiyatında popülerlik kavramı ve başlıca eserler. Edebiyat tarihi ve tenkit. Dergâh Yayınları.
  • Güzide S. (2021). Ölmüş bir kadının evrak-ı metrukesi. Necati Tonga (haz.). Can Yayınları.
  • Karaca. Ş. (2004). Güzide Sabri Aygün-hayatı, sanatı ve Türk edebiyatındaki yeri üzerine bir inceleme-araştırma. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
  • Mutluay, R. (1976). 50 Yılın Türk edebiyatı (3. Baskı). İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Üyepazarcı, E. (2019). Unutulanlar, hiç bilinmeyenler ve bilinmek istemeyenler. Oğlak Yayınları.