Güngör Dilmen’in Tiyatrolarında Toplumsal Temalar

Güngör Dilmen’in tiyatroları geniş bir coğrafyada zengin tarihi birikim ve evrensel bakış açısıyla işlenmiştir. Yazarın yedi kısa oyunu, yedi gölge oyunu olmak üzere otuz beş basılı tiyatro eseri ve iki adet de masal kitabı vardır. Konularını genellikle tarih ve mitolojiden alan yazar, eserlerinde Mezopotamya’dan Meksika’ya çok geniş bir kültür dünyası sunar. Evrensel nitelikli konuları ele alan Güngör Dilmen’in amacı, yeryüzündeki tüm insanların ortak sorunlarını ve duygularını eserlerine yansıtmaktır. Tiyatroları, tarihteki ve mitolojideki dramatik unsurları kullanarak insanın ve toplumun evrensel nitelikteki sorunlarını irdeler. Canlı Maymun Lokantası ve Deli Dumrul eserlerinde kapitalizmin acımasız yönlerini ele alır. Afyon Savaşı ve Troya İçinde Vurdular Beni eserlerinde sömürgenin insana ve topluma verdiği zararları anlatır. Karagözün Filozofluğu eserinde kültür emperyalizmini, İlse Koch’da ırkçılığı, Toplar ve Paşalar’da demokrasiyi değerlendirir. O, eserlerinde özgürlük, kumalık ve rüşvet temalarına da değinir. İnsanın evrensel değerlerine saldırı mahiyetinde yorumladığı her tür düşünce, sistem ve yaklaşımı reddeden Dilmen, toplumsal temalı tiyatrolarında insanın varoluşunu kendi iradesiyle gerçekleştirebilmesinin kıymetini hissettirmeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Güngör Dilmen, tema

HYMN AND PRAYER JOURNAL NUMBERED 13229 IN KONYA METROPOLITAN MUNICIPALITY KOYUNOĞLU MUSEUM AND LIBRARY

The subject of this article is the hymn and prayer journal numbered 13229 found in Konya Metropolitan Municipality Koyunoğlu Museum and Library. According to catalog records, the work was completed by the calligrapher Mustafa Hilmî in 1284 (G. 1868). This small-volume journal consisting of twenty-two leaves is in a very good state physically and was written with a perfect line. The content of the journal consists of verse and prose texts all of which have religious characteristics. There are ten poems and twelve pieces of prose. Most of the poems, which have many inconveniences in terms of form-related features such as cadence and rhyme/repeated voice (radif), are in the form of hymn and only four have pseudonyms (Yûnus, Niyâzî, Mahfî). Proses are also composed of prayers such as forgiveness, salah, food and grave etc. as well as mühr-i şerîf (exalted seal) and virtues. The aim of our study is to eliminate -as far as possible- the uncertainties regarding this journal and its compiler based on its form and content characteristics, and thus to try to determine its place in the tradition of journal. In the study, all texts included in the work will primarily be transferred into Latin letters with transcription and thus the content of the journal will be obtained. Afterwards, the identity of the compiler of the journal will be tried to be determined through this transcription. Based on the work's physical characteristics, page designs, writing, the characteristics of the texts and the information obtained regarding its compiler, various determinations will be made about the journal. Within this scope, it will be discussed when, for what target audience and for what purpose the journal was compiled.

PDF

___

KAYNAKÇAAltun, H. (1999). Bir Reji Çalışması: Akad’ın Yayı (Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Aktaş, Ş. (2013). Anlatma Esasına Dayalı Edebi Metinlerin Tahlili. Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.And, M. (1983). Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu, İstanbul: Türkiye İş BankasıKültür Yayınları.Çalışlar, A. (1995). Tiyatro Ansiklopedisi, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.Çekiç, S. , &Doltaş, D. , & Halman, T. (2010).Güngör Dilmen Bildiri Kitabı, Güngör Dilmen’in 50. Sanat Yılı Sempozyumu, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Çetin, N. (2008). Roman Çözümleme Yöntemi, Altıncı Baskı, Ankara: Öncü Kitap.Dilmen, G. (1996). Toplu Oyunları 3, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G (1998). Toplu Oyunları 4, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2000). Toplu Oyunları 5, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2002). Osmanlı Dram Kumpanyası, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2003). Toplu Oyunları 6, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2007). Keçitürküsü, Birinci Baskı, İstanbul: Cem Yayınları.Dilmen, G. (2008). Toplu Oyunları 2, İkinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2009). Galileo’nun Günahları?, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos BoyutYayınları.Dilmen, G. (2010). Toplu Oyunları 1, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2011). Canlı Maymun Lokantası, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2012). Sokrates “Bulutlar”da, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2016). Toplu Oyunları 1, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2017). Deli Dumrul, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2017). Ben Anadolu, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2017). Hasan Sabbah, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Doğan, D. Mehmet (1990). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Rehber Yayınları.Göktaş, S. (2015). Güngör Dilmen’in Mitolojik Dünyası, İstanbul: Yeni Yayınevi.Keçeli, F. (2003). Güngör Dilmen’in Oyunlarında “Mitolojik, Tarihsel ve Fantastik Olanın” Kullanımı. Tiyatro Araştırmaları Dergisi.Yaycıoğlu, M. (2005). Güngör Dilmen’le Söyleşi. Tiyatro Araştırmaları Dergisi 20, s.129-142.