“Birdenbire” Hikâyesi Bağlamında Ömer Seyfettin’in Evlilik Kurumuna Bakışı

Ömer Seyfettin, hikâye, roman, edebiyat tenkidi, dil, siyaset ve düşünce alanlarında eserler vermiş çok yönlü bir yazardır. Hikâyelerinde ele aldığı konu, tema ve tiplerin zenginliği ile bu türün gelişmesine ciddi katkılar yapmış ve edebiyat tarihimizde göz ardı edilemeyecek bir yer kazanmıştır. Ömer Seyfettin, sosyal tenkit ve hiciv alanındaki hikâyelerinde, Türk toplumunun her yaş, cinsiyet ve meslek grubuna ait insan tipini, realist biçimde tasvir etmiş bir hikâye ustasıdır. Osmanlı Devleti’nin çöküş döneminde siyasi ve sosyal felaketlere şahit olmuş, cemiyet hayatındaki yozlaşmayı yakından gözlemlemiş bir yazar olarak, bütün bu hadiselerle ilgili duygu, düşünce ve gözlemlerini hikâye formu içerisinde başarıyla ifade etmiştir. Ömer Seyfettin, zengin şahıs kadrosuna ve çarpıcı olay örgülerine sahip hikâyeleri yoluyla kültürel değerlerdeki bozulmayı tenkit etmiş, topluma mesajlarını iletmiş ve inandığı değerleri ön plana çıkarmıştır. Bu yazı, Ömer Seyfettin'in söz konusu hikâyelerine güzel bir örnek teşkil eden “Birdenbire” hikâyesi çerçevesinde onun evlilik kurumuna bakış açısını göstermeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Aşk, evlilik, Batılılaşma, karakter

HYMN AND PRAYER JOURNAL NUMBERED 13229 IN KONYA METROPOLITAN MUNICIPALITY KOYUNOĞLU MUSEUM AND LIBRARY

The subject of this article is the hymn and prayer journal numbered 13229 found in Konya Metropolitan Municipality Koyunoğlu Museum and Library. According to catalog records, the work was completed by the calligrapher Mustafa Hilmî in 1284 (G. 1868). This small-volume journal consisting of twenty-two leaves is in a very good state physically and was written with a perfect line. The content of the journal consists of verse and prose texts all of which have religious characteristics. There are ten poems and twelve pieces of prose. Most of the poems, which have many inconveniences in terms of form-related features such as cadence and rhyme/repeated voice (radif), are in the form of hymn and only four have pseudonyms (Yûnus, Niyâzî, Mahfî). Proses are also composed of prayers such as forgiveness, salah, food and grave etc. as well as mühr-i şerîf (exalted seal) and virtues. The aim of our study is to eliminate -as far as possible- the uncertainties regarding this journal and its compiler based on its form and content characteristics, and thus to try to determine its place in the tradition of journal. In the study, all texts included in the work will primarily be transferred into Latin letters with transcription and thus the content of the journal will be obtained. Afterwards, the identity of the compiler of the journal will be tried to be determined through this transcription. Based on the work's physical characteristics, page designs, writing, the characteristics of the texts and the information obtained regarding its compiler, various determinations will be made about the journal. Within this scope, it will be discussed when, for what target audience and for what purpose the journal was compiled.

PDF

___

Alangu, Tahir(1968). Ömer Seyfettin Ülkücü Bir Yazarın Romanı. İstanbul: May Yay. Banarlı, Nihat Sami (1998). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, C II, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Beyitoğlu, Yahya Kemal(2018). “İdeal Bir Toplum Yaratmak: Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Toplumsal Eleştiri” ÇÜTAD Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi. Cilt 3, Sayı 1. 26-54. Bulduker, Gülten (2012). Ömer Seyfettin’in ‘Bahar ve Kelebekler’ ile ‘Aşk Dalgası’ Adlı İki Hikâyesinde Eski ve Yeni Değerler Algısı. Turkish Studies, Vol 7(1), 439-446. Ercilasun, Bilge (2013). Türk Roman ve Hikâyesi Üzerine, İstanbul: Dergâh Yayınları. Fırat, Hatice (2014). “Ömer Seyfettin’in Fıkra Kaynaklı Hikâyelerinde Din ve Ahlakî Değerler”, Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, Vol 3 (3). 12-24. Geçgel, Hulusi ve SARIÇAN, Ersin (2011). “Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Çocuk ve Eğitim Teması”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C 4, S 2. 164-175. Gözler, Fethi(1976). Ömer Seyfeddin. İstanbul: Çağdaş Yay. Gürbüz, Hüseyin (2000). “Sosyal Meseleler Açısından Ömer Seyfettin’in Hikâyeleri”, Hece Dergisi, Türk Öyküsü Özel Sayısı, S 46, 47, s. 284-297. Kabaklı, Ahmet(1974). Türk Edebiyatı 3. Cilt. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı. Yay. 82- 96. Ömer Seyfettin (2007). Bütün Eserleri Hikâyeler 1-4 (Haz. Hülya Argunşah), İstanbul: Dergâh Yayınları. Seyfettin, Ömer(1988). Harem. İstanbul: Akran Yay. Şengül, Abdullah (2003). “Tahkiyeli Eserlerde ‘Model Şahıs’ Meselesi ve Ömer Seyfettin’in Hikâyelerindeki Model Şahıslar Üzerine Bir İnceleme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C 5, S 1. 13-28. Tural, Sadık(1991). “Ömer Seyfeddin’in Ümîdi veya Mehdî Hikâyesinin Tahlili” Zamanın Elinden Tutmak. Ankara: Ecdat Yay. 270-278.