TÜRKİYE'DEKİ ŞİRKET BİRLEŞMELERİ VERİLERİNİN YILLAR İTİBARİYLE ANALİZİ VE DÜNYA GENELİ, ABD, AB VE ASYA-PASİFİK VERİLERİ İLE KARŞILAŞTIRMASI

Sanayi devrimiyle şirketler büyük ölçeklerde faaliyet göstermeye başlamışlar ve birleşmeyi araç olarak kullanmışlardır. Şirketleri birleşmelerinin nedenlerine ölçek ekonomilerinden yararlanma, sinerji etkisinden faydalanma, çeşitlendirme, finansal nedenler, vergi avantajı ve rekabetin azaltılması sayılabilir. Birleşmeler, 1980 sonrası gündeme gelmiş, uluslararası şirketlerin artmasıyla "birleşme çılgınlığı" adlı dönem başlamıştır. Bunlar, oligopollerin yoğun görüldüğü 1920'ler, çeşitlendirme amacının ağır bastığı 1960'lar, pazar payının öneminin arttığı 1980'li yıllar ve devlet kontrolünün azalmasıyla birleşmelerin yaygınlaştığı 1990'lar olarak sayılabilir. Türkiye'de ise birleşmeler daha çok 1950'ler sonrası önem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı; şirket birleşmelerinden kısaca bahsederek, Türkiye'de 1988-2015 arasında gerçekleşen şirket birleşme verilerinin önce kendi içinde daha sonra ise dünya geneli, ABD, Avrupa ve Asya-Pasifik bölgelerine ait şirket birleşme verileri ile karşılaştırmalı analizidir. Böylece Türkiye'deki şirket birleşmelerinin analizi yapılarak sonrasında Türkiye'deki şirket birleşmelerinin söz konusu bölgeler ve dünya geneli ile paralel bir trend izleyip izlemediğinin tespit edilerek duruma ilişkin bulgular elde edilmeye ve yorumlanmaya çalışılmasıdır. Bulgular çerçevesinde Türkiye'de tür olarak yatay birleşmelerin daha çok tercih edildiği, devralma şeklindeki birleşmelerin daha yoğunlukta olduğu, genel olarak birleşmelerde yerel yatırımcı profilinin ağır bastığı ve en çok Kimya ve Kimyasal Ürünler, Beşeri İlaç, Tarım ve Hayvancılık İlaç ve Gübreleri sektörü, Tarım ve Hayvancılık, Orman Ürünleri, Su ve Su Ürünleri, Gıda Ürünleri ve İçecekler sektörü Ulaştırma, Taşıt ve Hizmetleri sektörü ve Finansal Hizmetler sektörlerinde birleşmelerin görüldüğü sonuçlarına varılmıştır. Ayrıca Türkiye'deki şirket birleşme verilerinin küçük farklılıklar dikkate alınmazsa genel itibariyle dünya geneli, ABD, AB ve Asya-Pasifik bölge verileri ile paralel hareket ettiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Birleşme, Şirket Birleşmeleri, Türkiye'de Şirket Birleşmeleri

ANALYSIS OF MERGERS&ACQUISITIONS IN TURKEY BY YEARS AND COMPARASION WITH WORLDWIDE, USA, EU AND ASIA-PACIFIC DATA

With the industrial revolution, companies started to operate in large scales and used merger as a tool. The reasons for merge corporations are taking advantage of the scale economy, synergy impact, diversification, financial issues, tax advantage, and reducing the competition. Mergers came to the fore especially after 1980's and the "merger madness" era has started with the increase in the number of international companies. These eras are 1920's when oligopoly became popular, 1960's when aspires diversification, 1980's when market share was important and 1990's when governments decrease the control over mergers, so there had been increasing numbers of mergers. In Turkey, mergers assume importance after 50's. This paper's aim is to mention about mergers briefly and investigate and compare the merger&acquisition data in Turkey between 1988-2015 with the merger of world wide data, U.S.A., Europe and Asia-Pacific region data using comparative analysis method. Therefore, we try to get examine findings by identifying mergers and trends in Turkey whether go along with the mentioned regions’ and world wide’s data. Within this framework, our findings show that the horizontal mergers are preferred more in Turkey, most of the mergers are acquisitions, the profile of investors is local and most of the mergers take place in chemicals and chemical products, medicines for human use, agriculture and livestock drugs and fertilizers, agriculture and livestock, forest products, water and fisheries, food and beverage, transport, freight and services industry and financial services sectors. Additionally, it has been concluded that even though there are small differences, we can say that Turkey's merger trends move along with worldwide, USA, EU and Asia-Pacific.

Keywords:

Mergers, Acquisitions, Mergers&Acquisitions in Turkey,

PDF

___

AKAY, H. (1997). İşletme Birleşmeleri ve Muhasebesi, Yaylım Matbaası, İstanbul.
AKDOĞDU, E. (2011). "Türkiye’de 1988-2008 Dönemindeki Firma Birleşmeleri, Birleşme Dalgaları ve Genel Tablo", Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim, 52: 137-152.
AKGÜÇ, Ö. (1998). Finansal Yönetim, 7. Baskı, Muhasebe Enstitüsü Yayın No: 17, İstanbul.
ALTUĞ, O. (1998). Finansal Yönetim, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1998.
AYDIN, N. (1990). İşletmelerin Birleşmesinde Finansal Analiz ve Bir Uygulama Örneği, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yayını, Ankara.
BERK, N. (2000). Finansal Yönetim, 5. Baskı, Türkmen Kitapevi, İstanbul. BIST.
CEYLAN, A. (2000). İşletmelerde Finansal Yönetim, 6. Baskı, Ekin Yayınları, Bursa.
ÇEVİK, O. N. (1988). Anonim Şirketler, Seçkin Kitabevi, Ankara 1988.
DEDHİA, N. S. (2004). Quality Imperatives for Global Acquisitions and Mergers: Total Quality Management and Business Excellence, 2004.
DELOITTE (2011,2013,2015). Annual Turkish M&A Reviews.
EREN, E. (1997). İşletmelerde Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Der Yayınları:197, İstanbul 1997.
ERNST&YOUNG (2004,2009,2014), Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Raporları.
GEDİKKAYA, T. ve CİHANGÜL G. (1999). Birleşme ve Edinimler, T.C. Merkez Bankası, Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Avrupa Birliği ile İlişkiler Müdürlüğü, Kasım.
GÖKBEL, S. A. (2004), Birleşmelerde Başarı ve Başarısızlık; Şirket Birleşmeleri, Alfa Yayınları, Ocak.
GÖSTERİCİ, H. (2000). "Banka Birleşmeleri (Mergers) ve Amerika Birleşik Devletlerindeki Uygulamaları”, Maliye Dergisi, Eylül-Aralık, 135: 59-68.
GREEN, M. B. (1990). Mergers and Acquisitions: Geographical and Spatial Perspectives, New York, Routledge Inc.
KIM, K. H. (1998). Determinants of Successful Acquisition Management: A Process Perspective in the Lodging Industry, Department of Hospitality and Tourism Management, Virginia Polytechnic Institute and State University.
KPMG (1999). Unlocking Shareholder Value: The Keys to Success, Merger&Acquisitions A Global Research Report, Netherlands 1999.
PWC (2006), Türkiye V. Çözüm Ortaklığı Platformu, Birleşme ve Satın Alma İşlemleri.
REKABET KURUMU YILLIK RAPORLARI (2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014).
SARIKAMIŞ, C. (2003). Şirket Birleşmeleri, Avcıol Yayınları, İstanbul.
SHERMAN, J. A. (1998). Mergers and Acquisitions from A To Z: Strategic and Practical Guidance for Small- and Middle-Market Buyers and Sellers, AMACOM, USA, 1998.
SÜMER, H. ve PERNSTEINER H. (2004). Şirket Birleşmeleri, Alfa Yayınları, İstanbul.
TARAKÇI, H. (1996). Gelir Kurumlar ve Katma Değer Vergisi Kanununa Göre Mükellefiyetin Sona Ermesi ve Kurumlaşma, Değişim Yayınları, İstanbul.
TEKİNALP, Ü., PORAY, R. ve ÇAMOĞLU E. (1994). Ortaklıklar ve Kooperatifler Hukuku, 7.Baskı, İstanbul 1994.
TOWERSWATSON (2009). Positioning for M&A Success: Putting People into the Equation, M&A Pulse Survey Report, December, New York.
TÜKENMEZ, M., SUSMUŞ T., ÖZKAN S. (1999). Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine Göre Finansal Yönetim, İzmir.
TÜRK, H. S. (1986). Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesi, Ankara Üniversitesi Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayın No:185, Haziran, Ankara.
ULUSOY, M. (2004). Birleşme, Devir, Bölünme, Hisse Değişimi ve İştirak Yoluyla Şirketlerin Yeniden Yapılandırılması, Yaklaşım Yayınevi, Ankara.
WATERS, S. (2010). "The Outlook for M&A in 2010", Boardroom briefing: Mergers&Acquisitions 2010, Summer, Philadelphia.
WILMERHALE (2015), 2015 M&A Report.