Türkiye’de Öğrenim Gören Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Hukuk Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi

Araştırmanın amacı, Türkiye’de öğrenim gören sosyal bilgiler öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlıkdüzeylerini belirlemektir. Araştırma, karma yöntemlerden birisi olan yakınsayan paralel deseni ileoluşturulmuştur. Araştırmanın örneklemini oransız küme örnekleme yolu ile seçilen 2016-2017 EğitimÖğretim Yılında Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 610 3. sınıf öğretmen adayıoluşturmaktadır. Araştırmanın nitel boyutunda yer alan çalışma grubu ise amaçlı rastgele örneklem yolu ilebelirlenmiştir. Bu bağlamda araştırmada yer alan 12 üniversitenin her birinden bir kadın ve bir erkek olmaküzere toplam 24 sosyal bilgiler öğretmen adayı katılımcı olarak belirlenmiştir. Araştırmada nicel veri toplamaaracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen hukuk okuryazarlık ölçeği ve hukuk okuryazarlık bilgi testikullanılmıştır. Nitel veri toplama aracı olarak ise araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmışgörüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlık bilgi,tutum ve davranış düzeylerinin orta düzeyde yer aldığı; hukuk okuryazarlık bilgi düzeylerinin erkek öğretmenadaylarının lehine anlamlı bir fark gösterdiği; hukuki süreç yaşamış olma değişkenine göre hukuki süreçyaşayan öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlık bilgi, tutum ve davranışlarının daha yüksek düzeydeolduğu; öğretmen adaylarının birçoğunun sosyal bilgiler dersi kapsamında hukuk konularının öğretimindekendilerini yeterli görmedikleri ve hukuk öğrenimini uygulamaya dayalı ve sosyal yaşam ile birleştirilmişolarak almak istedikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.

Determination of Legal Literacy Levels of Social Studies Teacher Candidates Studying in Turkey

The purpose of this study is to determine the level of legal literacy, social studies teacher candidates studying in Turkey. The research was created with a convergent parallel pattern, which is one of the mixed methods. The sample of the study consists of 610 3rd grade teacher candidates studying in the Department of Social Studies Education in the 2016-2017 Academic Year, which were selected by disproportionate cluster sampling. The study group in the qualitative dimension of the study was determined by purposeful random sampling. In this context, a total of 24 social studies teacher candidates, one female and one male from each of the 12 universities included in the study, were determined as participants. The legal literacy scale and legal literacy knowledge test developed by the researcher were used as quantitative data collection tools in the study. The semi-structured interview form developed by the researcher was used as a qualitative data collection tool. The result of the study are presented as follow; the level of knowledge, attitude and behavior of legal literacy of social studies teacher candidates is moderate; The level of legal literacy showed a significant difference in favor of male teacher candidates; The legal literacy knowledge, attitudes and behaviors of the teacher candidates who have experienced a legal process are higher according to the variable of having a legal process; Many of the prospective teachers have come to the conclusion that they want to take legal education as an implementation based on social studies and they think they are inadequate in the teaching of legal subjects within the scope of social studies course.

PDF

___

Addis Ababa University. (n.d.). Legal literacy, rights advice and information for people. Retrieved from http://www.aau.edu.et/humanrights/index.php/project/legal-literacy-rights-adviceinformatio in 12.02.2017.
Aydın, O. G. (2015). Gelecekten geleneğe Türkiye’de hukuk eğitimi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 6 (21), 621-656.
Bakır, K. (2014). Demokratik eğitim: Jonh Dewey’in eğitim felsefesi üzerine. Ankara: Pegem Akademi.
Bell, D. and Pether, P. (1998). Rewriting skills training in law schools-legal literacy revisited. Legal Education Review, 9 (2), 113-122. Retrieved from http://www.austlii.edu.au/au/journals/LegEdRev/1998/6.html in 14.02.2017.
Bhatnagar, D., Dewan, A., Torres, M. and Kanung, P. (2003). Kashi rural legal literacy project. Indian Institute of Management and Magüi Moreno Torres and Parameeta Kanungo at the World Bank. Retrieved from http://siteresources.worldbank.org/INTEMPOWERMENT/Resources/14873_Kashi-web.pdf in 18.03.2017.
Bilder, M. S. (1999). The lost lawyers: early american legal literates and transatlantic legal culture. Yale Journal of Law & the Humanities, 11 (1), 47-72. Retrieved from http://digitalcommons.law.yale.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1207& context=yjlh in 14.02.2017.
Braye, S. and Preston Shoot, M. (2005). Law in social work education: reviewing the evidence on teaching, learning and assessment. Social Work Education, 24 (5), 547-563. doi:10.1080/0261547050013283
Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2015). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (2. baskı). (Y. Dede ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Doran, I. and Hoffman, A. (2005). Time to law: legal literacy ang gerontological education. Educational Gerontology, 31 (8), 627-642. doi:10.1080/036012705 91003373
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3nd ed.) London: SAGE Publications.
Fischer, L. and Schimmel, D. (1974, November). Legal Literacy and Teacher Education: A Case Approach Based on the Rights of Teachers and Students. Paper presented at the Annual Convention of the National Organization for Legal Problems in Education, Florida.
Fultz, L. J. (2015). Igniting the conversation: embracing legal literacy as the hearth of the profession. Law Library Journal, 107 (3), 421-439. Retrieved from https://ssrn.com/abstract=2773811 in 01.11.2016
Hanson, R. L. (2001). The case for law-related education. Educational Leadership. 59 (4), 61-64. Retrieved from http://www.ascd.org/publications/educational_ leadership/dec01/vol59/num04/The_Case_for_Law-Related_Education.aspx in 25.06.2016
Hasan, F. R. (1994). Limits and possibilities of law and legal literacy / experience of Bangladesh women. Economic and Political Weekly, 29 (44), 69-76. Retrieved from http://www.epw.in/journal/1994/44/review-womens-studies-review-issues in 12.05.2016
Hoge, J. D. (2002). Character education, citizenship education and the social studies. The Social Studies, 93 (3), 103-108. doi:10.1080/00377990209599891
Korpiola, M. (2015). Call for papers: learning law by doing: exploring legal literacy in premodern sociesties. European Society for Comparative Legal History. 1 (1), 1-8. Retrieved from http://esclh.blogspot.com.tr/2015/10/call-for-papers-learning-law-by-doing.html in 30.05.2016
Leming, R. (1995). Essentials of law-related education. Bloomington: ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science Education.
Milli Eğitim Bakanlığı (2009). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (4,5,6,7. Sınıflar). Erişim adresi https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari /icerik/72 12.01.2016 tarihinde erişilmiştir.
Merey, Z., Karatekin, K. ve Kuş, Z. (2012). İlköğretimde vatandaşlık eğitimi: karşılaştırmalı kuramsal bir çalışma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32 (3), 795-821.
Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). California: SAGE Publications.
Militello, M., and Schimmel D. (2012). Toward universal legal literacy in american schools. Action in Teacher Education, 30 (2), 98-106, doi:10.1080/01626620.2008.10463496 .
Naylor, D. T. (1976). Values: law-related edocation and the elementary school teacher. Washington: NEA Publications.
National Council for the Social Studies. (1994). Expectations of excellence: curriculum standards for the social studies. Washington, D.C.: National Council for the Social Studies.
Nessel, P. A. (2002). Youth courts in law-related education. Bloomington: ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science, Education.
Oğuz, S. (2013). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler eğitimi çerçevesinde hukuk okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öztürk C. (2012). Sosyal bilgiler: toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi içinde (2. baskı). (ss. 1-31). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Pereira, C. (1988). Law-related education in elementary and secondary schools. Bloomington: ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science Education.
Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması. (Ş. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Skopska, G. (2001). Law and democracy. N.J. Smelser and P.B. Baltes (Ed.), International of the social and behavioral sciences in (pp. 8439-8443). United Kingdom: Pergamon.
Snook, B., Luther, K., Eastwood, J.,Collins, R. and Evans, S. (2014). Advancing legal literacy: The effect of listenability on the comprehension of interrogation rights, Legal and Criminological Psychology, 21, 174–188. doi:10.1111/lcrp.12053
Sobhan, S. (1992). Legal literacy and community development in Bangladesh: Bangladesh Rural Advancement Committee. M. Schuler and S. Kadirgamar-Rajasıngham (Eds.). In: Legal literacy: A tool for women's empowerment, (pp. 229-245). New York, United Nations Development Found for Women.
Steininger, K. and Rückel, D. (2013, 27th February-1st March). Legal literacy and users’ awareness of privacy, data protection and copyright legislation in the web 2.0 era, Paper submitted 11th International Conference on Wirtschaftsinformatik, Leipzig.
Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme (2. baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Wagner, P. H. (2007, November). An evaluation of the legal literacy of educators and the implications for teacher preparation programs. A paper presented at the Education Law Association 53rd Annual Conference, California.
Yazıcı, K. ve Erdilmen, Ş. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde hukuk. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed). Sosyal bilgilerin temelleri içinde (4. baskı). (ss. 257-278). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zariski, A. (2014). Legal literacy: an introduction to legal studies. Edmonton: AU Press.
Zuckerman, E. and Greenberg, M. (2004) The gender dimensions of postconflict reconstruction: An analytical framework for policymakers. Gender & Development, 12 (3), 70-82. doi:10.1080/13552070412331332330