Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Algılarının Kıdem Değişkeni Açısından İncelenmesi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Bu çalışmanın temel amacı, öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarında kıdemlerinin etkisini ortaya koymaktır. Çalışmanın kapsamına Türkiye’de ki okullarda öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarını konu alan yüksek lisans ve doktora tezi ile araştırma makalelerinden dâhil edilme kriterlerine uygun 33 çalışma alınmıştır. Bu çalışmada, araştırma sonuçlarını sentezlemede meta-analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda 10 yıl ve üstü kıdeme sahip öğretmenler lehine rastgele etkiler modeline (d=-0,08) göre istatistiksel olarak önemsiz düzeyde bir etki büyüklüğü belirlenmiştir. Yapılan moderatör analizi sonucunda yayın türüne (p=0,74), okul türüne (p=0,41), öğretim kademesine (p=0,53), araştırmanın yapıldığı bölgeye (p=0,33), öğretmenin unvanına (p=0,33) ve araştırmacının cinsiyetine (p=0,59) göre çalışmaların etki büyüklüklerinin farklılaşmadığı belirlenmiştir. Öğretim kademesi açısından okulöncesi eğitim (d=-0,32) ve özel eğitim (d=0,10) kademesinde çalışan 10 yıl ve üstü kıdeme sahip öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları diğer kademede çalışan öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde çıkmıştır. Araştırmaların yapıldığı bölgeler bağlamında Güneydoğu Anadolu bölgesi (d=0,10) dışında yapılan araştırmaların sonuçları, 10 yıl ve üstü kıdeme sahip öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarının yüksek olduğunu göstermektedir. Ayrıca araştırmalara ait etki büyüklükleri açısından 10 yıl ve üstü kıdeme sahip öğretmenler lehine örgütsel sessizlik algılarının yüksekliğinin devam ettiği görülmektedir.

An Analysis of Teachers' Perceptions of Organizational Silence in terms of Seniortiy Variable: A Meta-Analysis Study

The main purpose of this study is to determine the effect of seniority in teachers' perception of organizational silence. Thirty-three studies deemed meeting the inclusion criteria were chosen from MA and PhD thesis and dissertations with articles about teachers’ perceptions of organizational silence in schools in Turkey to be used in this study. In this study, one of the methods of synthesizing the research results, meta-analysis method was used. As a result of the study, a statistically sinsignificant effect size was determined according to the random effects model (d =-0.08) in favor of teachers who had seniority of 10 years or more. As a result of the moderator analysis, the type of publication (p = 0.74), school type (p = 0.41), teaching level (p = 0.53), the region of the research (p = 0.33), the title of the teacher (p = 0,33) and gender of the researcher (p = 0.59). In terms of the teaching level, pre-school education (d= -0.32) and special education (d = 0.10) level of teachers with 10 years and more seniority perceptions were higher than the teachers working in the other level. The results of the surveys conducted outside the Southeastern Anatolia region (d = 0.10) in the context of the provinces where the researches were conducted show that teachers with a seniority of 10 years and more have higher perceptions of organizational silence. In addition, in terms of the effect sizes of the researches, it is seen that there is a tendency in terms of seniority difference in favor of teachers who have seniority of 10 years or more.

PDF

___

Akbarian, A., Ansari M., Shaemi A. and Keshtiaray, N., (2015). Review organizational silence factors. Journal of Scientific Research and Development, 2(1). 178-181.
*Apak, F. (2016). Okul yöneticilerinin gücü kullanma biçimleri ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
*Aydın, F. (2016). Ortaokul yöneticilerinin kullandıkları örgütsel güç türleri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
*Aydın, Y. (2015). Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aydın, Y. (2016). Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 22(2), 165-192.
Batmunkh, M.(2011). Liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T. and Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta- analysis. West Sussex-UK: John Wiley & Sons Ltd.
Brinsfield, C. T. (2009). Employee silence: Investigation of dimensionality, development of measures, and examination of related factors. Doctoral dissertation, The Ohio State University, USA.
Brown, A. D. and Coupland, C. (2005). Sounds of silence: graduate trainees, hegemony and resistance. Organizations Studies, 26(7), 1049-1069.
*Burulday, V. (2018). Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık, örgütsel sessizlik ve örgütsel tükenmişlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Card, N. A. (2012). Applied meta-analysis for social science research. New York: The Guilford Press. Cemaloğlu, N. (2012). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
Cemaloğlu, N., Daşçı, E. ve Şahin, F. (2013). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik yaşama nedenleri: Nitel bir çalışma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 112-124.
*Ceviz, T. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin işle bütünleşme ile örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). New Jersey:Lawrence
Cooper, H., Hedges, L. V. and Valentine, J. C. (2009). The handbook of research synthesis and meta- analysis (2nd ed.). New York: Russell Sage.
Cumming, G. (2012). Understanding the new statistics. New York: Routledge, Taylor and Francis Group.
*Çakal, G. (2016). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin okul yönetimine katılma ile örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişki (Tekirdağ ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde sessizlik: Sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri. Ç.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16( 1), 145-162.
Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde sessiz kalınan konular, sessizliğin nedenleri ve algılanan sonuçları üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), 117-134.
Çalışkan, A. ve Pekkan, N.Ü. (2016). Örgütsel sessizliğin iş performansına etkisi: etik ikliminin aracılık rolü. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 2 (1), 1-19.
Çiçek Sağlam, A. ve Yüksel, A. (2015). Liselerde görev yapan öğretmen ve yöneticilerin örgütsel sessizliğe ilişkin görüşleri. International Periodical For The Languages,10 (7), 317-332.
*Çitli, İ. İ. (2015). Örgütsel sessizlik ile tükenmişlik arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
*Dal, H. (2017). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel sessizliğe ilişkin öğretmen görüşleri (Ankara ili Çankaya ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dal, H. ve Atanur-Baskan, G. (2018). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel sessizliğe ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24 (1), 45- 91.
*Demir, E. ve Cömert, M. (2018). Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Sessizlik Algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,(49), 148-165.
Dinçer, S. (2014). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz. Ankara: PEGEM Akademi Yayıncılık.
*Dönmez, E. (2016). Örgütsel sosyalleşme ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Ellis, P. D. (2012). The essential guide to effect sizes (5th edition). Cambridge-UK: Cambridge University Press.
*Eryılmaz-Ballı, F. (2018). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin gösterdiği karizmatik liderlik davranışlarının okullarda görülen örgütsel sessizliği yordama düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
*Gencer, M. (2018). Güç merkezi oluşturma oyunlarının örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi. Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Gökçe, N. (2013). Lise öğretmenlerinin örgütsel sessizlik düzeyleri (Maltepe ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Göven, E. K. ve Şentürk, İ. (2019). İlkokullarda örgütsel sessizlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki (Eskişehir il merkezindeki ilkokullarda bir çalışma). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (Özel Sayı), 27-37.
*Güler, T. (2017). Ortaokul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sessizlikleri arasındaki ilişki (Antalya ili Manavgat ilçe örneği). Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Hartung, J., Knapp, G. and Sinha, B. K. (2008). Statistical meta-analysis with applications. New Jersey: Wiley Publishing Inc.
*İşleyici, K. (2015). Örgütsel adalet ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin incelenmesi (Zonguldak ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
*Kahveci, G. (2010). İlköğretim okullarında örgütsel sessizlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
*Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38 (167), 50-64.
*Karaman, A. (2015). Mobbing ile işgören sessizliği arasındaki ilişki: Afyonkarahisar merkez ilköğretim kurumları örneği. Yüksek Lisans Tezi. Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
*Karaman, G. (2016). Okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Kaygın, E. ve Atay, M. (2014). Mobbingin örgütsel güven ve örgütsel sessizliğe etkisi-kamu kurumunda bir uygulama. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(2), 95- 113.
*Kolay, A. (2012). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
*Köylüoğlu, A. S., Bedük, A., Duman, L. ve Büyükbayraktar, H. H. (2015). Analizing the relation between teachers’ organizational slience perception and whistle blowing perception. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 207, 536-545.
*Kurtulmuş, F.Ö. (2018). Öğretmen görüşlerine göre okullarda örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
*Kurudirek, M.A, Gezer, E, Kurudirek, M.I., Gezer, H., Katkat, D. and Mizrak, O. (2016). Investigation of the correlation between organizational justice and organizational silence of Turkish physical education teachers. International Journal of Sport Studies, 6 (10), 12-619.
Lipsey, M. W. (2009). Identifying interesting variables and analysis opportunities. In H. Cooper, L. V. Hedges ve J. C. Valentine (Eds.), The handbook of research synthesis and meta-analysis. New York: Russell Sage Foundation.
Morrison, E. W. and Rothman, N. B. (2009). Silence and the dynamics of power. J. Greenberg, Marissa S. Edwards (Ed.). Voice and Silence in Organizations, (p. 111-135).
Morrison, E. W. and Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: a barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 25, 706-725.
*Nartgün, Ş.S. ve Demirer, S. (2012). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (2), 47-67.
*Nartgün, Ş.S. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile iş yaşamında yalnızlık düzeylerine ilişkin görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 139-156.
*Öncü, B. (2017). Okul öncesi yöneticilerinin algılanan liderlik stilleri ile okul öncesi öğretmenlerinin yaşadıkları örgütsel sessizlik arasındaki algılarının incelenmesi (Kırıkkale ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
*Özdemir, Ş. (2015). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (İstanbul-Ümraniye ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
*Öztürk Çiftci, D., Meriç, E. ve Meriç, A. (2015). Örgütsel sessizlik, tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Ordu ili özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde bir uygulama. Journal of International Social Research, 8 (41). 996-1007.
Petitti, D. B. (2000). Meta-analysis, decision analysis, and cost-effectiveness analysis (2nd Ed.). New York: Oxford University Press.
Petticrew, M. and Roberts, H. (2006). Systematic reviews in the social sciences. MA-USA: Blackwell Publishers Ltd.
Pinder, C.C. and Carlos, K.P. (2001). Employee silence: quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resources Management, (20), 331– 369.
Premeaux, S. F. and Bedeian, A. G., (2003). Breaking the Silence: The Moderating Effects of Self‐Monitoring in Predicting Speaking Up in the Workplace. Journal of Management Studies, 40(6), 1537-1562.
*Sevgin, A. (2015). Liselerde çalışan öğretmenlerde örgütsel bağlılık ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin saptanması (Eyüp İlçe Örneği). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın ve Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Şahin, H. (2016). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki: izmir ili çiğli ilçesi devlet ilkokullarına ilişkin bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
Taşkıran, E. (2010). Liderlik tarzının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde örgütsel adaletin rolü ve bir araştırma. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tulanay-Ateş, Ö. ve Önder, E. (2018). Eğitimcilerin örgütsel sessizliklerinde cinsiyetin ve medenî durumun etkisi: Bir meta analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 209-232.
Thalheimer, W. and Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research articles: a simplified methodology. Http://Work-Learning.com/Effect_Sizes.Htm adresinden 20 Nisan 2019 tarihinde erişilmiştir.
*Uçar, R. (2017). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (Özel Sayı 2), 209-232.
Uğur, E. D. (2017). Örgütsel sessizlik iklimi ve çalışan sessizlik davranışlarına ilişkin bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
*Ünlü, Y. (2015). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Van Dyne, L., Soon, A. and Botero, I. C. (2003) Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40 (6), 1359-1392.
*Yangın, D. (2015). Etkileşim adaleti ve yöneticiye güven ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
*Yıldırım, A. ve Çarıkçı, O. (2017). Mesleki ve teknik anadolu liselerinde görev yapan eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 33-43.
*Zengin, T. (2018). Okul yöneticilerinin mizah tarzlarının örgütsel sessizliğe etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.