Ahmet Selçuk Onarıcıoğlu, Mustafa AYDIN, Dilek CERAN

Okuma Eğitimi Üzerine Yapılan Tezlerde Eğilimler: Bir İçerik Analizi Çalışması

Örgün eğitim sürecinde bireylere kazandırılması hedeflenen temel amaçların başında okuma becerisi ve okumaalışkanlığı gelmektedir. Gelişen dünyada bilgiye farklı kanallardan ulaşmak mümkün olmakla birlikte, bukanalların pek çoğu iyi bir okuyucu olmaktan geçmektedir. Dolayısıyla lisansüstü çalışmalarda okuma becerisininçok yönlü ve derinlemesine ele alınması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de 2006-2016 yılları arasında okumabecerisini temel alarak hazırlanmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin çeşitli yönlerden değerlendirilmesiamaçlanmıştır. Bu doğrultuda Ulusal Tez Merkezinden ulaşılan 317 tez çalışması, “Okuma Becerisi İle İlgiliLisansüstü Tezleri İnceleme Formu” kullanılarak yapıldığı yıl, program türü (yüksek lisans/ doktora), çalışmagrubu, kullanılan desen, bölüm, konu ve üniversite bakımından incelenmiştir. İçerik analizinin kullanıldığıçalışmada, elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla kodlanmış, verilerin analizinde nicel betimsel analizyöntemlerinden frekans ve yüzde kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında en fazla tez yapılan yılın2013 olduğu (%13,2), tezlerin ağırlıklı olarak yüksek lisans düzeyinde (% 79,8) yapıldığı, çalışma grubu olarak ilkve ortaokul öğrencilerinin (% 61,5) tercih edildiği, nicel yöntemin (% 69,4) daha çok kullanıldığı, Temel Eğitimbölümlerinde (% 38) okuma becerisi üzerine daha çok tez tamamlandığı, konu olarak en çok “okuma yöntem veteknikleri”nin (% 16,4) ele alındığı ve Gazi Üniversitesi’nde hazırlanan okumaya yönelik tezlerin (% 16,7) diğerüniversitelere göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir.

An Analysis of Research Trends in Dissertations and Theses Studying Reading Skills

Reading skills and reading habits are some of the primary objectives aimed to be acquired by individuals in their formal education process. In the developing world, while knowledge is accessible from different channels, many of these channels are related to being good readers. This study aims at evaluating various aspects of masters’ theses and PhD dissertations prepared in Turkey between the years 2006 and 2016 that are focused on reading skills. With this aim, 317 theses studies reached from National Thesis Center were examined by using “Examination Form for Graduate Theses Related to Reading Skills”. Upon the examination of the results of the study, it is seen that the year when the highest number of theses were completed is 2013 (13,2%), the theses were mostly written at master’s degree (79,8%), the study groups were mostly composed of primary and secondary school students (61,5%), quantitative methods were used mostly (69,4%), more studies on reading skills were completed in the Elementary Education departments (38%), the theses handled mostly the issue of "reading methods and techniques" (16.4%) and that number of theses written on reading is higher at Gazi University (16,7%) than any of the other universities.

PDF

___

Akaydın, Ş. ve Çeçen, M.A. (2015). Okuma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 183-198.
Akçamete, G. ve Güneş, F. (1992). Üniversite öğrencilerinde etkili ve hızlı okumanın geliştirilmesi. Ankara Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(2), 463-471.
Akyol, H. (2012). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (yeni programa uygun). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Anderson, R. C. (1985). Becoming a nation of readers: the report of the commission on reading. Washington: National Academy of Education.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Carrell, P. L. (1988). Introduction: interactive approaches to second language reading. P. L. Carrell, J. Devine ve D. E. Eskey, Interactive approaches to second language reading (1-7). New York: Cambridge University Press.
Coşkun, E., Özçakmak, H., ve Balcı, A. (2011). Türkçe eğitiminde eğilimler: 1981-2010 yılları arasında yapılan tezler üzerine bir meta-analiz çalışması. Uluslararası Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Kurultayı.(8-9 Eylül 2011). Sakarya.
Demirel, M. (1992). Temel boyutlarıyla okuduğunu kavrama süreci. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 325-334.
Demirel, Ö. (1992). İlkokullarda Türkçe öğretimi ve sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 1-8.
Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
Doğan, Y. ve Özçakmak, H. (2014). Dinleme becerisinin eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 90-99.
Gömleksiz, M. N. (2004). Geleceğin öğretmenlerinin kitap okumaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-21.
Gönen, M. (2007). Öğretim boyunca okuma alışkanlığı, okuma kültürü ve okullarda uygulama sorunları toplantısı. Ankara: MEB Yayınları.
Grabe, W. ve Stoller, L.F. (2002). Teaching and researching reading. Harlow: Pearson Education.
Güneş, F. (2009). Hızlı okuma ve anlamı yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Harris, A. J. ve Sipay, E. R. (1990). How to increase reading ability. New York: Longman.
Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve ProQuest veri tabanları örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 1-17. Kayalan, M. (2000). Etkili ve hızlı okuma sanatı. İstanbul: Alfa Basım.
MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Odabaş, H., Odabaş, Y. ve Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara
Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 9(2), 431-465. Özbay, M. (2011). KKTC Ortaokul öğrencilerinin okuma ve yazma becerileri. Ankara: Öncü Kitap.
Özdemir. E. (1967). İlkokul öğretmenleri için Türkçe öğretimi kılavuzu. Ankara: Ansiklopedi Yayınları.
Saracaloğlu, A.S., Bozkurt, N. ve Serin, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve alışkanlıklarını etkileyen faktörler, Eğitim Araştırmaları, 4 (12), 149–157.
Sever, S. (2011), Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara. Anı Yayıncılık.
Şahin, E. Y., Kana, F. ve Varışoğlu, B. (2013). The research trends of postgraduate dissertations in Turkish education departments Türkçe eğitimi bölümlerinde yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Journal of Human Sciences, 10(2), 356-378.
Tok, M. ve Potur, Ö. (2015). Trends of the academic studies in writing education area (2010–2014 years). Journal of Mother Tongue Education, 3(4), 1-25.
Topuzkanamış, E. ve Maltepe S. (2010). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, (27), 655-677.
TUİK (2017). www.tuik.gov.tr adresinden 10.11.2017 tarihinde erişilmiştir.
Varisoglu, B., Sahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Trends in Turkish education studies. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(3), 1776-1781.
Yalçın, A. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yaşar, Ş. ve Guvey-Aktay, E. (2011). Türkiye’de okuma alanına ilişkin yapılan tezlerin incelenmesi. X. Ulusal Sınıf Oğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda sunulmuş sozlu bildiri. Cumhuriyet Universitesi, Sivas.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, B. (1993). Okuma alışkanlığı ve halk kütüphanelerinin rolü. Ankara: Kültür Bakanlığı, Kütüphaneler Genel Müdürlüğü Yayınları.
Yılmaz, M. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir inceleme (cumhuriyet üniversitesi eğitim fakültesi Türkçe eğitimi bölümü örneği). Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(37), 144-167.