Okul Temelli Yönetiminin İlköğretim Okullarında Uygulanabilirliğine İlişkin Öğretmen ve Yönetici Tutumlarının İncelenmesi (Gaziantep Örneği)

Yönetimin dağıtıklaştırılması (decentralization) merkezi yetki ve güçlerin, belli oranlarda, hizmeti fiilen veren uç birimlere aktarılması olarak görülen Okul Temelli Yönetim (OTY), eğitim örgütlerinde, kaynakların daha etkin ve verimli kullanılabileceği görüşünden kaynaklanır. Görgül (ampirik) bir araştırma olarak desenlenen bu çalışma 2005-2006 öğretim yılında Gaziantep ili merkez ilçelerde 133 resmi ve özel okulda görev yapan 400 yönetici ve öğretmen örneklemi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen ‘OTY yaklaşımı görüş belirleme ölçeği’ ile elde edilen veriler, faktör analizi sonucu oluşan, denetim, eğitim-öğretim, katılımcı karar alma, bütçe, özerklik ve genel yönetim alt ölçekleri temelinde çözümlenmiştir.Araştırmanın ana problemine yönelik görüşler topluca değerlendirildiğinde, deneklerin OTY yaklaşımının ilköğretim okullarında uygulanmasının “iyi olacağı” düşüncesinde oldukları gözlenmiştir. Denekler, okul temelli bütçe ve finansmanın uygulanabilirliği konusunda görece olarak daha düşük olumlu görüş belirtmişlerdir ve bu konuda yönetici ve öğretmenlerin görüşleri arasında anlamlı bir farklılık gözlenmiştir.

Assessing Teachers' and Administrators' Attitudes Concerning the Feasibility of School Based Management in Primary Schools (A Case Study in Greater Gaziantep Province)

School Based Management, which means transfer of decision making power to local units and schools, stems from the idea that decentralization would bring about more effective use of sources at schools. This research attempts at analyzing the feasibility of School-Based Management from the standpoint of administrators and teachers in the sample.The target population of the study was 6421 administrators and teachers at the public and private primary schools in greater Gaziantep province during the academic year 2005-2006. Data collection tool, specifically developed for this particular research was administered to 400 subjects serving in the schools with a return rate of 86%. The relaibility of the data collection tool has been found to be (Alpha) 0,85. Raw data has been analyzed on the basis of 6 sub-scales obtained through factorial analysis.The findings of the study revealed that subjects, in general, had a positive attitude towards School Based Management. They considered the feasibility of the school-based budgeting relatively low, while there was a statistically significant difference between the teachers’ and administrators’ attitudes in this respect.

PDF

___

Abu-Duhou, İ. (1999). Fundamentals of Educational Planning: School-based Management. UNESCO, International Institute for Educational Planning, Paris.
Açıkgöz, K. (1984). Öğretmenlerin Okuldaki Kararlara Katılımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aytaç, T. (2000). Okul Merkezli Yönetim. Nobel Yayınları No: 172: Ankara.
Barkçın, Fatma (1994). Eğitim Yönetiminde Yetki Devri. Basılmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bozan, M. (2002). Merkeziyetçi Yönetimden Yerinden Yönetime Geçişte Alternatif Yaklasımlar (Millî Egitim Bakanlıgı Örnegi). Yayınlanmamıs Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Malatya.
Bucak, B. E. (2000). Eğitimde Yerelleşme. Detay Yayıncılık Yayın No: 12: Ankara.
Cheung, W.M. F. ve Cheng, Y. C. (2002). An Outlier Study of Multilevel Self Management. School Effectiveness and School Improvement. 13 (3), 253-290.
Creemers, B. (1992) School Effectiveness and Effective Instruction: the Need for a Further Relationship, in: J. Bahsi & Z. Sass (Ed.) School Effectiveness and Improvement, Conference Paper, ss. 37–48. Hebrew University Press.
Caldwell, B.J. and Spinks, J. (1992). Leading the Self-managing School. the Falmer Press: London
David J. L (1989). Synthesis of Research on School-Based Management. Educational Leadership. 46 (8), 45- 53.
Frideman, IA (1999). Teacher Perceived Work Autonomy: The Concept and Its Measurement. Educatoinal and Psychological Measurement, 59 (1): 58-76.
Fullan, M. (1991). The New Meaning of Educational Change. London, Cassell.
Glasser, W. (1999). Okulda Kaliteli Eğitim. Çeviri: Ulaş Kaplan. Beyaz Yayınları, İstanbul.
Hopkins, D., Ainscow, M. & West, M. (1996). Unraveling the Complexities of School Improvement : a Case Study of the Improving the Quality of Education for All (IQEA) Project, in: A. Harris, N. Bennett & M. Preddy (Eds) Organisational Effectiveness and Improvement Milton Keynes, Open University Press.
Hallinger, P., Murphy, J., and Hausman, J. (1992). Restructuring Schools: Principals’ Perceptions of Fundamental Educational Reform. Educational Administration Quarterly, 28 (3), 330-349.
Kabadayı, R. (1982). Okul Müdürlerinin Liderlik Davranışları ve Öğretmenlerin Güdülenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Neal, R. (1991). School Based Management, a Detailed Guide for Successful Implementation. National Educational Service, Bloomington: Indiana.
Nir, A.E. ve Tzılı, A. B. (2005). School- Parents Relationship in the Era of School Based Management: Hormony or Conflict? Leadership and Policy in Schools. 4, 55-72.
Özay, Y. (2006). Başarısızlık Hasır Altı Edilmiş. Ulusal Sabah gazetesi 07.06.2006 tarihli baskı.
Özdemir, S. (1998). Eğitimde Örgütsel Yenileşme. Pegem Yayıncılık: Ankara.
Rondinelli, D.A., ve Cheema, G.S. (1983). Decentralization and Development: Policy Implementation in Developing Countries. Beverly Hills, California: Sage Publications.
Şişman, M. (2002). Öğretim Liderliği. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Turnbull, B. (2005). Evaluating Sschool-based Management: a Tool for Team Self-review. International Journal of Leadership in Education, 8 (1), 73-79.
Türkiye İstatistik Enstitüsü, www.tuis.gov.tr. (Erişim tarihi: 28.11.2006).
Yıldırım, İ. (1989). Okul Örgütlerinde Karar Verme ve Karara Katılma. Eğitim ve Bilim Dergisi, 13, 73: 18-24, 1989.