Çağla BANKO BAL, Merve KETENCİ, Berrin AKMAN

Okul Öncesi Dönemdeki İki Dilli Çocukların Ebeveynlerinin ve Öğretmenlerinin İki Dillilik ile İlgili Görüşleri

Öz Bu araştırmanın amacı, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde görev alan, ana dili Türkçe olan ve sınıfında iki dilli çocuk bulunan okul öncesi öğretmenlerinin ve ana dili Türkçe olup, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yaşayan ve yurtdışında bulunan Türkler’den 0-6 yaş arasında iki dilli çocuğu olan ebeveynlerin iki dillilik hakkındaki görüşlerini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubuna dâhil edilen ebeveynler ve öğretmenler gönüllülük esasına dayalı olarak seçilmiştir. Bu kapsamda araştırmaya 60 ebeveyn, 45 öğretmen dâhil edilmiştir. Veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan “Okul Öncesi Öğretmenlerin İki Dilliliğe Yönelik Görüşleri Formu” ile “Ebeveynlerin İki Dilliliğe Yönelik Görüşleri Formu” adlı yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Nitel bir araştırma olan bu araştırma çoklu durum çalışması desenindedir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, iki dilliliğin daha çok ‘’birden fazla dil bilme ve konuşma’’ olarak tanımlandığı bulunmuştur. Aynı zamanda ebeveynlerin ve öğretmenlerin, çocukların öğrenmeye açık olmaları ve bu dönemde öğrenilenlerin kalıcı olması nedeni ile iki dilliliğin erken yaşta öğrenilmesi görüşünde olduğu saptanmıştır. Çocukların ikinci dillerini en çok evde ailelerinin ve okulda öğretmenlerin aktif konuşması yolu ile öğrendikleri belirlenmiştir. Buna ek olarak, iki dilliliğin bilişsel, sosyal gelişime ve dil gelişimine katkısı olduğu fakat iki dilin birbirine karışmasının iki dilliliği olumsuz etkilediği belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Okul Öncesi Eğitim, İki Dillilik, Yabancı Dil Eğitimi

PDF

___

Akgül, E., Yazıcı, D. & Akman, B. (2019) Views of parents preferring to raise a bilingual child, Early Child Development and Care, 189(10), 1588-1601, DOI: 10.1080/03004430.2017.1400541
Ateşal, Z. (2017). İki dillilik ve çift dillilik. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(7), 1-12.
Bee, H. & Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi (Çev. O. Gündüz). İstanbul: Kaktüs Yayınları.
Bodrova, E. & Leong, D. J. (2013). Taktikler: Dilin kullanımı (Çev. E. Kalkan). İçinde G. Haktanır(Çev. Ed.), Zihin araçları (ss.109-131). Ankara: Anı Yayıncılık.
Canan, N. (2012). Okul öncesi dönem çocuklarında iki dilliliğin zihin kuramı gelişimi üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul, Türkiye. Center for Applied Linguistics (2009). Common european framework of reference for languages. Oxford: University Press.
Chilla S. & Fox-Boyer A. (2012). İkidillilik/ Çokdillilik: Anne baba el kitabı. (Çev. E. Babur). Idstein: Schulz-Kirchner Verlag GmbH.
Çavuşoğlu, A. (2006). Ana dili, edinimi, önemi ve geliştirilmesi. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11 (1), 37-46.
Çetintaş, B. G. & Yazıcı, Z. (2016). Erken çocukluk döneminde anaokulu ve anasınıflarında iki dilli eğitim uygulamaları ve deneyimleri üzerine öğretmen görüşleri. Mediterranean Journal of Humanities, 6(2), 173-187.
De Guerrero, M. C. M. (2013). Private speech in second language acquisition. In C. A. Chapelle (Ed.). The encyclopedia of applied linguistic. Blackwell Publishing Ltd. Published. DOI: 10.1002/9781405198431.wbeal0955.
De Guerrero, M.C.M. & Villamil, O. S. (2000). Activating the ZPD: Mutual scaffolding in L2 peer revision. The Modern Language Journal, 84, 51-68.
Erdiller, Z. B. (2014). Erken çocukluk eğitiminde temel kuram ve yaklaşımlar İçinde. İ.H. Diken, (Ed.). Erken çocukluk eğitimi (ss. 56-91). Ankara, Türkiye: Pegem Akademi.
Genç, İ. B. & Er, S. (2007). Erken yaşta yabancı dil öğretimi üzerine veli ve öğretmen görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 21-30.
Genesee, F. (2008). Early dual language learning. Zero to Three 29(1), 17–24.
Gözcü, L. & Çolak, K. (2018). İki dilli ortamlarda anadilin eğitim ve öğretime katkısı: Avusturya örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(64), 583-518.
Güngör- Aytar, A. & Öğretir, A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki yabancı dil eğitimine ilişkin anne-baba ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 13-30.
Hartshorne, J. K., Tenenbaum, J. B. & Pinker, S. (2018). A critical period for second language acquisition: Evidence from 2/3 million English speakers. Cognition, 177, 263-277.
Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Nitel araştırma (Çev. M. Bütün). İçinde S.B. Demir (Çev. Ed.), Eğitim araştırmaları: nicel, nitel ve karma araştırmalar (ss. 375-409). Ankara: Eğiten Kitap.
Kara, F. & Ağırman, F. (2015). İki dillik üzerine sosyolojik bir değerlendirme. V. Uluslararası Dil Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu, Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi, Nevşehir.
Kearney, E. & Barbour, A. (2015). Embracing, contesting ve negotiating new languages: Young children's early socialization into foreign language learning. Linguistic and Education, 31, 159- 173.
Lantolf, J. P. (2011). The sociocultural approach to second language acquisition: Sociocultural theory, second language acquisition and artificial L2 development. In D. Atkinson (Ed). Alternative Approaches to Second Language Acquisition (pp. 24-47). New York: Routledg.e
Lantolf, J. P. & Thorne, S. L. (2007). Sociocultural theory and second language learning. In. B. van Patten & J. Williams (Eds). Theories in second language acquisition (pp. 201-224). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Lantolf, J. P. & Pavlenko, A. (1995). Sociocultural theory and second language acquisition. Annual Review of Applied Linguistic, 15, 108-124.
McLaughlin, B. (1984). Second-language acquisition in childhood: Preschool children (2nd ed.).Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Oruç, Ş. (2016). Ana dili, ikinci dil, iki dillilik, yabancı dil. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 45, 279- 290.
Özkara, Y. (2014). Temel eğitime başlayan iki ve tek dilli çocukların Türkçe sözcük dağarcığının karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 265-277.
Paul, R. (2001). Language disorders: From infancy through adolescence (2nd ed.). Missouri: Mosby.
Sağlam, F.(2006). Türk- alman örnekleminde karma evli çiftlerin çocuklarındaki dilsel gelişim üzerine. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(1), 231 241.
Rartner, C. (2002). Cultural psychology: Theory and method. New York: Kluwer- Plenum.
Rodriguez, M.V. (2015). Families and educators supporting bilingualism in early childhood. school community journal, 25(2), 177-194.
Tabban, M. B. (1998). Moral education in the zone of proximal development. J Moral Edu, 27, 141-161.
Tabors, P. & Snow, C. (1994). English as a second language in preschools. In F. Genesee (Ed.). Educating second language children: The whole child, the whole curriculum, the whole community(pp.103-125). New York: Cambridge University Press.
Taşkın, N. (2015). Okul öncesi eğitime temel olan bazı görüşler. İçinde G. Haktanır (Ed.). Okul öncesi eğitime giriş (ss. 25-40). Ankara, Türkiye: Anı Yayıncılık.
Temel, Z. F., Bekir, H. & Yazıcı, Z. G. (2014). Erken Çocuklukta Dil Edinimi. Ankara: Vize Basın Yayıncılık.
Trawick-Smith, J. (2017). Sembolik düşünme: Okul öncesi yıllarda oyun, dil ve okuryazarlık (Çev. Y. Öztürk). İçinde B. Akman (Çev. Ed.),Erken çocukluk döneminde gelişim: çok kültürlü bir bakış (ss. 254-293). Ankara: Nobel.
Uyanık, Ö. & Kandır, A. (2014). Adaptation of the Kaufman survey of early academic and language skills to Turkish children aged 61 to 72 months. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(2), 682-692.
Vygotsky, L. (1987). Düşünce ve dil. (Çev. S. Koray). İstanbul: Türkiye: Sistem Yayıncılık.
Wertsch, J. V. (1979). The regulation of human action and the given-new organization of private speech. In G. Zivin (Ed.). The development of self- regulation through private speech (pp.79-98). New York: J. Wiley and Sons.
Yazıcı, Z. & İlter, B. (2008). Okul öncesi dönemdeki iki dilli/ çok dilli çocukların dil kazanım süreci. Dil araştırmaları dergisi, 3, 47-61.
Yu, C., Ballard, D. H. & Aslin, R. N. (2005). The role of embodied intention in early lexical acquisition. Cognitive Science, 29(6), 961-1005.