Kısa Bir Öykünün Anatomisi

Ülkemizde öykü çözümlemesi dilbilgisel ve dilbilimsel alanda çok geniş bir çalışma alanına sahip değildir. Öyküler genelde olay örgüsü, kişiler, zaman, mekân vb. alanlara yönelik olarak çözümlenmeye çalışılmıştır. Öykülerin dilbilgisel alana yönelik çözümlemeleri 20.yy'la birlikte gelişme göstermeye başlamıştır. Bu doğrultuda Haliday'in çalışmaları dilbilim ve dilbilgisi açılarından çalışma yapacak olan kişilere ön bir kaynak oluşturmuştur. Toolan da Haliday'den etkilenerek "İşlevsel Dilbilgisi Ve Söylem Çözümlemesi" başlığı altında bir yöntem geliştirmiştir. Bu çalışmada bu yöntemden yola çıkarak Peride CELAL’in “Ağaç” adlı öyküsü çözümlenmeye çalışılacaktır.

The Anatomy of a Short-Story

A textual analys has not a wide scale in Linguistics and textological sphere in our country.As a rulet he stories had analysed according to their plot, character, time , place etc. From the XX. century the textology began to extension. In this way the works of Haliday were the main source for an investigators.Toolan was inspired by Haliday and extensioned a method of functional Linguistics and analys of phras.In this article we used abovementioned method and tried to analyse the story “The tree” by Peride Celal.

PDF

___

Aksan, D. (1998). Anlambilim, Anlambilim Konulan ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi.
Barthes, R. (1979). Göstergebilim İlkeleri. (Çev. B. Vardar ve M. Rifat),Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınlar.
Bogdal, K-M. (1999). Bogdal: Historische Diskursanalyse der Literatur. Theorie, Arbeitsfelder, Analysen. Vermittlung II, Opladen .
Erden, A. (2002). Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri. İstanbul: Gendaş Kültür.
Günay, D. (2003). Metin Bilgisi. İstanbul: Multılıngual. Hengirmen, M. (1999). Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Engin Yayınevi.
Lekesiz, Ö. (2001). Yeni Türk Edebiyatında Öykü. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Kiran, Z. (2001). Dilbilime Giriş, Dilbilgisinden Dilbilime. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Kocakaplan, İ. (2002). Açıklamalı Edebi Sanatlar. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
Kudret, C. (2003). Örnekleri ile Edebiyat Bilgileri. İstanbul: İnkılap.
Toparli, R. ve diğerleri (2001). Türk Dili, Yazılı ve Sözlü Anlatım Bilgileri. Sivas:Seyran Yayınları.
Uğur, İ.(2003). Anlam Bilim, Sözcüğün Anlam Açılımı. İstanbul: Doruk Yayınları.
Özkan, B. (2004). Metin Dilbilimi, Metindilbilimsel Bağadaşıklık Ve Haldun Taner'in "Onikiye Bir Var" Adlı Öyküsünde Metin Bilimsel Bağdaşıklık Görünümleri. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Adana.
Vardar, B. (1998). Dilbilim, Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual.
Vater, H.(1994). Einführung in die Textlinguistik. München: Fink.
Vater, S. (2003). Diskurs-Analyse-Intervention. Eine Methodologie der Diskursanalyse in illustrierten Redewendungen. Reihe 22: Soziologie Band 380,Lang verlag, Frankfurt.