7. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersindeki Grafik Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi

Bu araştırmayla, 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki grafik okuryazarlık düzeylerini belirlemekamaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Trabzon ilinde 2016-2017 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 7.sınıföğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemini ise araştırmanın amacı doğrultusunda belirlenen okullarda öğrenimgören 554’ü kız, 675’i erkek olmak üzere toplamda 1229 7.sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Örneklemin belirlenmesiaşamasında ilk olarak Trabzon’daki okulların TEOG başarıları (yüksek, orta ve düşük) göz önündebulundurulmuştur. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu doğrultuda, 7. sınıf öğrencilerine başarıtesti uygulanmıştır. Araştırmacı tarafından başarı testi hazırlanırken “Ülkemizde Nüfus” ünitesi esas alınmıştır.Test iki kısımdan oluşmuş, testin ilk kısmında çalışmaya katılacak olan öğrencilerin demografik bilgilerininöğrenilmesine yönelik sorulara yer verilmiştir. Testin ikinci kısmında da öğrencilerin grafik okuryazarlıkdüzeylerini belirlemeye yönelik sorulara yer verilmiştir. Başarı testinden elde edilen verilerin çözümlenmesindeise, SSPS 21.0 paket programından yararlanılmıştır. Çalışmadan ulaşılan sonuçlara bakıldığında, öğrencilerin grafikokuryazarlık becerilerinin orta düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca başarı testinden aldıkları puanlara göre, kızöğrencilerin grafik okuma ve çizmede erkek öğrencilerden daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmasüresince elde edilen verilere dayalı olarak da araştırmalara yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.

Defining of Graphical Literacy Levels of 7 th Grade Students’ in Social Studies Course

The aim of this study was to define the levels of graphical literacy of the 7 th grade students’ in the social studies course. The population of the study is composed of 7 th grade students who study in Trabzon in the 2016- 2017 academic years. The sample of the study is composed of total 1229 7 th grade students, 554 of who are female and 675 of who are male determined in accordance with the purpose of the study. In the determination of the sample, TEOG (an examination applied for the transition from primary to secondary education) achievements (high, medium and low) of the schools in Trabzon were taken into consideration first. The quantitative research method was used in the research. In this direction, achievement test was applied to 7th grade students. While preparing the achievement test by the researcher, “Population in our Country” unit was taken as a basis. The test consisted of two parts and the first part of the test included questions about learning the demographic information of the students. In the second part of the test, students were asked to determine the levels of their graphical literacy. SSPS 21.0 package program was used to analyze the data obtained from the achievement test. When the results obtained from the study were analyzed, it was seen that students' graphical literacy skills were moderate. In addition, according to the scores obtained from the achievement test, it was concluded that female students were more successful in reading and drawing than the male students were. Based on the data obtained during the study, some suggestions were made for the researches.

PDF

___

Akgün, İ. H. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler 7. sınıf öğrencilerinin grafik okuma ve hazırlama becerisini kazanma düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Akın-Köse, M. (2011). Sosyal bilgiler öğretiminde istatistik ve grafik kullanım tekniklerinin öğrencilerin grafik okuma becerisine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akyüz, Y. (2009). Türk eğitim tarihi (M.Ö 1000-M.S. 2009) (Gözden geçirilmiş 14. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Ateş, F. Ç. (2016). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik kaygı, tutum ve öz-yeterlilik inançlarının grafik okuma ve yorumlama başarı düzeylerine etkisinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Beler, Ş. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin fotosentez konusu ile ilgili grafikleri okumada ve yorumlamada karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Beichner, R. J. (1994). Testing student interpretation of kinematics graphs. American Journal of Physics, 62, 750-762.
Demirci, N. ve Uyanık, F. (2009). Onuncu sınıf öğrencilerinin grafik anlama ve yorumlamaları ile kinematik başarıları arasındaki ilişki. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 22-51.
Demirel, Ö., Seferoğlu, S. S. ve Yağcı, E. (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem A Yayınları.
Dönmez, C., Yazıcı, K. ve Sabancı, O. (2007). Sosyal bilgiler derslerinde grafik düzenleyicilerin kullanımının öğrencilerin akademik bilgiyi elde etmelerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 437-459.
Erkan-Erkoç, N. (2011). Kimya öğretmen adaylarının işlemsel, kavramsal ve grafiksel sorulardaki başarılarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Göksel, O. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde harita ve grafik kullanımının eğitimi destekleme düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
Gültekin, C. (2009). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin çözeltiler ve özellikleri ile ilgili grafik çizme okuma ve yorumlama becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Güneş, G. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya konularında harita ve harita sembollerini kullanabilme becerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
Hotmanoğlu, Ç. (2014). Sekizinci sınıf öğrencilerinin grafik çizme, yorumlama ve grafikleri diğer gösterimlerle ilişkilendirme becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Hadjidemetriou, C. ve Williams, J. S. (2000, October). Assessing graphical literacy ın year 10 mathematics pupils. Paper presented at British Educational Research Association Student Symposium, University of Manchester.
Kaynar, Y. (2012). Yeni ilköğretim II. kademe matematik öğretim programının istatistik boyutunun incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Kaynar, Y. ve Halat, E. (2012, Haziran). Sekizinci sınıf öğrencilerinin sıklık tablosu okuma ve yorumlama becerilerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Niğde Üniversitesi, Niğde.
Kuzey, M. (2017). Cumhuriyetin ilanından günümüze hayat bilgisi öğretim programlarında harita ve yön okuryazarlığı. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 1-18.
Mail-Pala, Ş. (2011). Matematik becerisinin sosyal bilgiler derslerindeki harita, grafik ve tablo okuma becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı (2016). Temel eğitim sosyal bilgiler dersi öğretim programı. KKTC: Talim ve Terbiye Dairesi.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Nakiboğlu, C., Gültekin C. ve Erol, H. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin grafik çizme ve yorumlama becerilerinin incelenmesi. VIII. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi’nde sunulan bildiri, Bolu.
Selamet, C. S. (2014). Beşinci sınıf öğrencilerinin tablo ve grafik okuma ve yorumlama başarı düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Selanik-Ay, T. ve Yavuz, Ü. (2016). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde okuryazarlık becerilerini kazandırmaya yönelik gerçekleştirdikleri uygulamalar. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 6(2), 31-63.
Sezgin-Memnun, D. (2013). Ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin çizgi grafik okuma ve çizme becerilerinin incelenmesi. Turkish Studies, 8(12), 1153-1167.
Sülün, Y. ve Kozcu, N. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin lise giriş sınavlarındaki çevre ve popülasyon konusuyla ilgili grafik sorularını algılama ve yorumlamalarındaki yanılgıları. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 25-31.
Şahin, Ç ve Kıran, I. (2009). Öğretmen adaylarının algılarına göre görsel okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 77-90.
Tarakçı, F. (2016). Fen bilimleri öğretmen adaylarının grafikleri okuma, yorumlama ve hazırlama becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
Taşar, M. F., Kandil-İngeç, Ş. ve Ünlü-Güneş, P. (2002, Eylül). Grafik çizme ve anlama becerisinin saptanması. V. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan poster, ODTÜ, Ankara.
Temiz, B. K. ve Tan, M. (2009). Lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerileri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 31-43.
Tortop, T. (2011). 7th- grade students typical errors and possible misconceptions in graphs concept before and after the regular matematics intruction. Unpublished Master’s Thesis, Middle East Technical Üniversty, Ankara.
Yaşar, Ş. ve Ünlüer, G. (2011). Sosyal bilgiler dersinde gazete kullanımının dördüncü sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Elementary Education Online, 10(1), 109-120.
Yener, D. ve Güzel, H. (2010). Kinematik konusuna ait problemlerin çözümüne grafik materyallerin etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 271-279.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, L. (2006). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler derslerindeki harita, grafik ve şekillerin kavranma düzeyi (Aksaray ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.