19. YÜZYILDA RUSYA VE OSMANLI DEVLETİ'NDE ÇEVİRİ FAALİYETLERİ ÜZERİNE

19. yüzyıl hem yazın hem de düşünce hayatında oldukça önem arz eden bir çağdır. Bu dönemde edebiyatın tavan yaptığı, kültürlerin çeviri yoluyla iletişime geçip daha önceki yüzyıllara nazaran oldukça gelişme gösterdikleri bir dönemdir. Özellikle iki büyük güç olan Rusya ve Osmanlı Devleti’nin Batı merkezli kültür ithalatına ağırlık verdikleri bu dönemde bir köprü görevini gören çevirinin gelişimi hız kazanmaktadır. Rusya’da edebiyat alanında yapılan çeviriler topluma yansıtılmaya çalışılmakta, bunun yanı sıra özgün eserlerde zirveye çıkıldığı bu yüzyıl edebiyat dünyasına dünya klasiklerinin armağan edildiği bir çağ olması hasebiyle önem arz etmektedir. Osmanlı Devleti açısından da durum aynıdır. Batı ile sosyo-kültürel ilişkilerin geliştiği bu dönemde çevirilerde hem Batı hem de Doğu edebiyatlarının çevirilerine ağırlık verilir. Özellikle Batı’dan alınan edebi türler Osmanlı aydınları tarafından işlenir.

Anahtar Kelimeler:

19. Yüzyıl, çeviri, edebiyat, kültür, Rusya

PDF

___

Göktürk, Akşit, Çeviri: Dillerin Dili (10. Baskı), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2013.
Alekseyeva, I. S., Vvedenie v perevodovedenie, Izdatelskiy tsentr «Akademiya», Moskova 2004.
Ülken, Hilmi Ziya, Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü (1. Baskı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2011.
Neliubin, L.L., Khukhuni, G.T., İstoriya i Teoriya Perevoda v Rossii, İzdatelstvo MGOU, Moskva 2003.
Fedorov, A. V., Osnovı obshey teorii perevoda (lingvisticheskie problemı), (5. baskı), Izdatelskiy dom «FILOLOGIYA TRI», Moskova 2002.
Şeref, İzzet, ‘‘Tanzimat Dönemi’nde Bir Aydın Olarak Ahmet Mithat Efendi Ve Düşünce’’, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), Cilt: 7, Sayı: 31, Volume: 7, Issue: 31, s.279-288, http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt7/sayi31_pdf/1dil_edebiyat/seref_izzet.pdf
Karadağ, Ayşe Banu, ‘‘Tanzimat Döneminden İkinci Meşrutiyet Dönemine Kadın Çevirmenlerin Çeviri Tarihimizdeki “Dişil” İzleri’’, HUMANITAS- Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı - Number: 2, Güz / Autumn, Tekirdağ, 2013, 105-126, http://humanitas.nku.edu.tr/article/view/5000107675/5000100465
Eruz, Sakine, Çok Kültürlülük ve Çeviri-Osmanlı Devleti’nde Çeviri Etkinliği ve Çevirmenler (1.Baskı), Multilingual, İstanbul 2010.
Bilim, Cahit, ‘‘Tercüme Odası’’, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı 1, 1990, 029-043, //http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1150/13495.pdf
Balcı, Sezai, Osmanlı Devleti’nde Tercümanlık ve Bab-I Ali Tercüme Odası, (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2006.