Türkiye’de Bağımsız Denetçinin Sürekli Eğitim Yükümlülüğü: Lojistik Regresyon Analizi

Bağımsız denetçilerin sürekli eğitimi dünyadaki hemen tüm otoriteler tarafından büyük ölçüde vurgulanan bir konu olmuştur. Bunun da ötesinde, Türkiye’de denetim mesleği özellikle 2017 ve 2018 yıllarında yürürlüğe girmiş önemli düzenlemelere tanıklık etmiştir. Ne yazık ki, hemen hiçbir araştırma bu zorlayıcı hükümlerin doğasını anlamak üzere bu konuyu araştırmalarına dâhil etmiş görünmemektedir. Bu çalışma, denetçilerin sürekli eğitim yükümlülüklerini yerine getirememe olasılığı üzerinde denetim kuruluşu (sicil sırası, idari yaptırımlar, sermaye, en büyük dört firmadan biri olup olmama) ve denetçi (sicil sırası ve cinsiyeti) bazlı kimi özelliklerin etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. 1638 denetçi bazlı örneklem kullanılarak, lojistik regresyon modeli tahmin edilmiştir. Ne yazık ki, istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde edilememiştir. Bağımsız denetim kuruluşunun sicil sırası, en büyük dört denetim firması olup olmadığı, idari yaptırımlarının varlığı, sermayesi, bağımsız denetçilerin sicil sırası ve cinsiyeti bağımsız denetçilerin sürekli eğitim yükümlülüğünü yerine getirememesinde anlamlı etkiler ortaya koymamıştır. Yine de, sürekli eğitim yükümlüğünün daha önce hiç araştırılmadığı ve sürekli eğitim konusunun derin bir geçmiş araştırma birikimine sahip olmadığı düşünüldüğünde, pratik anlamlılığa işaret çeken araştırma sonuçlarının akademisyenler ve düzenleyici kuruluşlar için faydalı olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Denetim, denetim kalitesi, sürekli eğitim yükümlülüğü

Auditor’s Continuing Education Liability in Türkiye: A Logistic Regression Analysis

Auditors’ continuing education has been overwhelmingly emphasized issue in nearly all audit jurisdictions in the world. Furthermore, in Türkiye, audit profession has witnessed demanding regulations released especially in 2017, 2018. However, no research seems to have included this topic in their research design in order to comprehend the inherent problem of these compulsory regulations before. This study aims to establish the role of both AF and AP related attributes on the likelihood of fulfilling auditors’ continuing education liability. Through 1638 auditor-based observations, logistic regression model has been estimated. Unfortunately, the analyses did not document any significant influence on the dependent variable. Specifically, independent audit firm’s registration rank, big four, the existence of administrative santions, capital, auditor registration rank and gender were not found as significant. Still, considering that the new challenging regulations haven’t priorly been examined and the issue has not a deep prior research, the results referring to practical importance will be of interest to scholars and the regulators.

Keywords:

Auditing, audit quality, continuing education liability,

PDF

___

Acar, D., Senal, S. (2011). Bağımsız denetim kalitesinin arttırılmasında kamu gözetim kurulu’nun rolü: bağımsız denetim firmaları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, Ekim 2011, 33-50.
Akçay, A., Bilen, A. (2018). Denetim kalitesi ve göstergeleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 227-256.
Almutairi, A.R., Dunn, K.A., Skantz, T. (2009). Auditor tenure, auditor specialization, and information asymmetry. Managerial Auditing Journal, 24 (7), 600-623.
Bağımsız Denetim Resmi Sicil Tebliği. (2013). Resmi Gazete, Sayı: 28539.
Bağımsız Denetim Yönetmeliği. (2012). Resmi Gazete, Sayı:28509. Bağımsız Denetçiler İçin Sürekli Eğitim Tebliği. (2017). Resmi Gazete, Sayı:30230.
Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (2018). Resmi Gazete, 30604.
Campa, D. (2013). “Big 4 fee premium” and audit quality: latest evidence from UK listed companies. Managerial Auditing Journal, 28 (8), 680-707.
Choi, J., Kim, C., Kim, j., Zang, Y. (2010). Audit office size, audit quality, and audit pricing. Auditing: A Journal of Practice andTheory, 29 (1), 73-97.
Coşkun, A., Aydın, M. (2018). Bağımsız denetçiler ve sayıştay denetçilerinin mesleki eğitim süreçlerine ilişkin mukayeseli bir araştırma. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 2364-2387.
Cullinan, C.P., Zheng, X. (2017). Accounting outsourcing and audit lag. Managerial Auditing Journal, 32(3), 276-294.
Çetin, E., Yaşar, A. (2020). Bağımsız denetim kuruluşlarının şeffaflık raporlarının sürekli eğitim konuları yönünden incelenmesi. 4. Çukurova Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 21-23 Şubat 2020, Adana.
Deis, D. R., Giroux, G.A. (1992). Determinants of audit quality in the public sector. The Accounting Review, 62 (3), 462-479.
Deumes, R., Schelleman, C., Bauwhede, H.V., and Vanstraelen, A. (2012). Audit firm governance: do transparency reports reveal audit quality? Auditing: A Journal of Practice and Theory, 31(4), 193–214.
Douglas, E., Lont, D., Scott, T. (2014). Finance company failure in New Zealand during 2006–2009: Predictable failures? Journal of Contemporary Accounting and Economics, 10, 277–295.
Durukan, M.B., Kapucugil-İkiz, A. (2007). Denetim kalitesi, kalite ve hizmet kalitesine ilişkin modeller: Kavramsal çerçeve. Mali Çözüm Dergisi/Financial Analysis, 35-62.
Fargher, N., Lee, H., Mande, V. (2007). The effect of audit partner tenure on client managers’ accounting discretion. Managerial Auditing Journal, , 23 (2), 161-186.
Fu, Y., Carson, E., and Simnett, R. (2015). Transparency report disclosure by Australian audit firms and opportunities for research. Managerial Auditing Journal, 30 (8/9), 870-910.
Fuerma, R.D., Kraten, M. (2009). The big 4 audit report: Should the public perceive it as a label of quality?” Accounting and the Public Interest, 9, 148-165.
Gates, S.K. , Lowe, D.J., Reckers, P.M.J. (2007). Restoring public confidence in capital markets through auditor rotation. Managerial Auditing Journal, 22 (1), 5-17.
Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E., (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. 7th Edition, New Jersey, USA: Pearson Prentice Hall.
Jackson, A.B., Moldrich, M., Roebuck, P. (2008). Mandatory audit firm rotation and audit quality. Managerial Auditing Journal, 23 (5), 420-437.
Kumar, K., Lim, L. (2015). Was Andersen’s audit quality lower than its peers? A comparative analysis of audit quality. Managerial Auditing Journal, 30 (8/9), 911-962.
Lee, H., Lee, H. (2013). Do Big 4 audit firms improve the value relevance of earnings and equity. Managerial Auditing Journal, 28 (7), 628-646.
Meckfessel, M.D., Sellers, D. (2017). The impact of Big 4 consulting on audit reporting lag and restatements. Managerial Auditing Journal, 32 (1), 19-49.
Muttakin, M.B., Khan, A. and Mihret, D.G. (2017). Business group affiliation, earnings management and audit quality: evidence from Bangladesh. Managerial Auditing Journal, 32 (4/5), 427-444.
Şenyiğit, Y.B., Zeytinoğlu, E. (2014). Zorunlu denetçi rotasyonunun denetim kalitesi üzerindeki etkileri: Literatür araştırması. İ. Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), 79-98.
Tanç, A. ve Gümrah, A. (2016). Şeffaflık raporları çerçevesinde bağımsız denetim kuruluşlarının sürekli mesleki eğitim politikalarının analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18 (Özel Sayı-1), 419- 438.