Sınıf Öğretmenlerinin 4. ve 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Deneylerine Yönelik Görüşleri ve Uygulamaları
Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin ilkokul Fen ve Teknoloji dersi deneylerine yönelik görüşlerini ve uygulamalarını ortaya çıkarmaktır. Araştırmada 2012-2013 eğitim öğretim yılında Konya ilinde bulunan okullardan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yoluyla seçilen 60 sınıf öğretmeni araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Anket formunda fen ve teknoloji dersinde deneylerin uygulanma durumunu ve öğretmenlerin deneyler ile ilgili görüşlerini belirlemeye yönelik toplam 7 soru bulunmaktadır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin dörtte birinin ders kitabındaki tüm deneyleri yaptırdığı, diğerlerinin de malzeme yeterliliği ve konulara verdikleri önem durumuna göre deneylerin çoğunu yaptıkları ortaya konmuştur. Öğretmenlerin büyük kısmı malzeme bulunmadığı durumlarda deneylerden vazgeçmek zorunda kaldıklarını, üçte biri ise deneyden vazgeçmediklerini, başka alternatifler bulduklarını belirtmişlerdir. Öğretmenler Fen ve Teknoloji dersi deneylerinin daha etkili olabilmesi için: a) Teknoloji ile uyumlu, yeterli malzeme ve cihazın içinde bulunduğu laboratuarlara sahip olunması veya her sınıfta deney dolapları oluşturulması b) Fen ve Teknoloji dersi içeriğinin daha sade ve etkili olması, c) Deneyler için yeterli ders süresi verilmesi d) Sınıf öğretmenlerinden yeterli eğitimi almamış olanlar için deneylerle ilgili seminerler verilmesi, e) Deneylerle ilgili öğretmenler arası işbirliğinin olması f) Deneylerin aileler tarafından desteklenmesi gerektiğini vurgulamışlardır.
Views and Practices ofPrimary School Teachers Regarding Experiments in 4th and 5th Grade Science and Technology Course
The purpose of this research is to explore primary views and practices of primary school teachers regarding experiments in 4th and 5th grade science and technology class. The sample of this research consisted of 60 primary school teachers who work at primary schools in Konya in 2012-2013 school years. A questionnaire was used to collect data. The questionnaire consisted of 7 questions which aimed to determine teachers' implementation status of experiments and to reveal their views about the experiments done in science and technology course. Results of the study showed that a quarter of the teachers implemented all the experiments existing in the textbook, while the others implemented most of the experiments depending on material availability and level of importance they attributed to the content. Majority of the teachers reported that they cancelled the experiments when the necessary equipments not available. However, one third of the teachers revealed that they did not give up experimenting, finding out alternative ways to do them. The teachers' views on how to increase the effectiveness of experiments could be categorized as follow: a) schools should have laboratories which are compatible with technology and possess necessary materials and equipments; or, the equipments for every experiment should exist in classroom cabinets. b) The Science and Technology course curriculum should be simpler and more effective, c) time for experiments should be sufficient, d) Primary school teachers who needs help should be given a seminar on effective implementations of experiments, d) there should be cooperation among teachers on experiments, and e) experiments should be supported by families at home.
___
- AVCU, F. M. (1998), "Deneyler", http://WWW.belgeler.com (10.06.2013)
- AYDIN, S., ÇAKIROĞLU, J. (2010), İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri: Ankara örneği", Ilköğretim Online, (1), 301-315.
- AZAR, A. (2001), Üniversite öğrencilerinin elektrik konusundaki kavram yanılgılarının analizi", Yeni Bin Yılın Başında Türkiye'de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Universitesi Eğitim Fakültesi, Istanbul (7-8 Eylül 2001).
- BOZDOĞAN, A. E., YALÇIN, N.(2004). İlköğretim Fen Bilgisi DerslerindekiDeneylerin Yapılma Sıklığı ve Fizik Deneylerinde Karşılaşılan Sorunlar. G. U. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, (1) 59-70.
- BÜYÜKKARAGÖZ, s. s., çivi, C. (1999), Genel Öğretim Metotları, Istanbul: Beta Basın
- ÇEPNİ, s., KÜÇÜK, M., AYVACI, H.Ş.(2003). Ilköğretim Birinci Kademedeki Fen Bilgisi Programının Uygulanması Uzerine Bir Çalışma, Gazi Universitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (3), 131--145.
- .. DEMİR, s., BÖYÜK, U. KOÇ A. (2011). Fen ve Teknoloji Dersi Oğretmenlerinin Laboratuvar Şartları ve Kullanımına İlişkin Görüşleri ile Teknolojik Yenilikleri Izleme Eğilimleri, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2) .66 79.
- DEMIRCI, B. (1993), "Çağdaş fen bilimleri eğitimi ve eğitimcileri", Hacettepe Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 155-160.
- ERDEMİR, M., AYDIN, A., SOYLU, H. (1999), "Ilköğretim Okulları 4.ve 5. Sınıflarda Fen Bilgisi Dersini Yürüten Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunlar", Kastamonu Eğitim Dergisi, 7(2).
- ERDOĞAN, M. (2007), Yeni geliştirilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının analizi: Nitel bir çalışma", iirk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 221-259
- GUNSTONE, R. F., CHAMPAGNE, A. B. (1990), "Promoting conceptual change in the laboratory. In E.Hegarty-Hazel (Ed.)", The student laboratory and the science curriculum(pp. 159--182). London2Routledge.
- GÜVEN, İ., GÜRDAL, A. (2002), Ortaöğretim fizik derslerinde deneylerin öğrenme üzerindeki etkileri, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara (16-18 Eylül 2002).
- GÜZEL, H. (2002). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuvar Kullanımı ve Teknolojik Yenilikleri Izleme Eğilimleri (Yerel Bir Değerlendirme), V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, OrtaDoğu Teknik Üniversitesi, Ankara
- HODSON, D. (1990). Critical Look At Practical Work In School Science. School Science Review, 70 (256), 33-40.
- IŞIK, A., NAKİBOĞLU, C. (2012), "Sınıf Öğretmenleri ile Fen ve Teknoloji Dersi Oğretmenlerinin Bilimsel Süreç Becerileri ile Ilgili Durumlarının Belirlenmesi", Abant Izzet Baysal Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 145-160.
- .. .. ISPIR, E., ASLANTAŞ, M., __ÇİTİL, M., KÜÇÜKÖNDER, A., BUYUKKASAP, E. (2007), "K.S.U. Fen Edebiyat Fakültesi Fen Bölümlerinde Laboratuar Uygulamalarının Yeterliliği Uzerine Bir Çalışma", Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2),85-97.
- KARAMUSTAFAOĞLU, S. (2003), Maddenin iç yapısına yoluculuk ünitesi ile ilgili basit araç gereçlere dayalı rehber materyal geliştirilmesi ve öğretim sürecindeki etkililiği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- KARAMUSTAFAOĞLU, S., ÇOSTU, B., AYAS, A. (2005), "Basit araç-gereçlerle periyodik cetvel öğretiminin etkililiği", Türk Fen Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-31.
- KARASAR, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yay.
- KOCAKÜLAH, M. s., KOCAKÜLAH, A_._ (2001), ilköğretim Fen Eğitiminde Yapılan Deneysel Çalışmalar ile Ilgili Oğretmenlerin Görüşleri, Yeni Binyılın Başında Türkiye'de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Kitapçığı, Maltepe Universitesi, Istanbul
- KURTULUŞ,N ,,ÇAVDAR O., (2011). Fen ve Teknoloji Öğretim Programındaki Etkinliklere Yönelik Öğretmen ve Öğrenci Düşünceleri Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED) 5( 1), 1--23.
- LAÇİN ŞİMŞEK, C. (2010), Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarındaki Deneyleri Bilimsel Süreç Becerileri Acısından Analiz Edebilme Yeterlilikleri", Ilköğretim Online Dergisi, 9(2), 433--445.
- LUNETTA, V. N. (2003). The school science laboratory: Historical perspectives and contexts for contemporary teaching. In B.J. Fraser K.G. Tobin (Eds.), Handbook of Science Education (pp. 249-262). Great Britain: Kluwer Academics Publishers.
- MEB (2004), İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4 ve 5. Sınıflar) öğretim programı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
- Miles, B. M. ve Huberman A. M., (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. 2nd ed. California, USA: Sage Publications, p:27.
- National Research Council (1996). National Science Education Standards. Washington DC: National Academy Press.
- ÖZTÜRK, G. (2007), Öğrencilerin basit malzemelerle yaptıkları deneylerin kuvvet-enerji kavramını öğrenmelerine ve fene karşı tutumlarına etkisi, Marmara Universitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- PEKMEZ, E.S., JOHNSON, P., GOTT, R. (2005). Teachers' Understanding Of The Nature And Purposes Of Practical Work. Research In Science Technological Education, 23 (1), 3-23.
- SELEK, N., TÜRKMEN, L., YALÇIN, M. (2003), "İlköğretim 1. Kademe Fen Bilgisi Deneylerinin Yapılma Düzeyleri: Afyon Ili Orneği", Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 103-122.
- SOLMAZ, A. (2007), Fen Bilgisi Öğretiminde Kullanılan Öğretim Yöntemleri ve Yöntemlerin Uygulanışına __llişkin Oğrenci Görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Universitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- TAMİR, P. (1991). Practical Work In School Science: An Analysis Of Current Practice. In B. E. Woolnouğh (Eds.). Practical Science: The Role And Reality Of Practical Work ln School Science (13-20). Milton Keynes: Open University Press.
- TEKBİYİK, A., AKDENİZ, A.R. (2008), "İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Oğretim Programını Kabullenmeye ve Uygulamaya Yönelik Oğretmen Görüşleri", Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(2), 23- 37.
- ULUÇINAR, Ş., DOĞAN, A., KAYA, O.N. (2008), "Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretimi ve Laboratuar Uygulamalarına İlişkin Görüşleri", Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 485-494.
- YİLDİRİM, A., ŞİMŞEK, H. (2004), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık. YILDIZ, E., AKPINAR, E., AYDOĞDU, B., ERGIN, ö. (2006),
- "Fen Bilgisi Oğretmenlerinin Fen Deneylerinin Amaçlarına Yönelik Tutumları", u'rk Fen Eğitimi Dergisi, 3(2), 318.
- YUZA, S.C. (2010), Science laboratory depth of learning: interactive multimedia and virtual dissection software, Unpublished Doctoral Dissertation, Capella University, USA.Yayın Dağıtım.