Kadına Yönelik Şiddet Temalı Kamu Spotlarının Göstergebilimsel Çözümlemesi

Kamu spotu, kamu yararına hazırlanan bilgilendirici ve eğitici nitelikte ses ve filmlerdir. Kamu spotları aracılığıyla verilen mesajlar kanaatlerin yönlendirilmesinde ve değişiminde büyük öneme sahiptir. Bu amaçla sağlık, çevrecilik, güvenlik vb. toplumsal sorunlara yönelik hazırlanan kamu spotları ile topluma mesajlar verilerek bu sorunlar çözülmeye çalışılmaktadır. Ülkemizde kadına yönelik şiddet temel bir toplumsal sorundur. Bu sorunun psikolojik, ekonomik, fiziksel vd. türleri vardır ve bunların çözümü için medya çalışmaları da dahil birçok alanda çalışma yapılması gerekmektedir. Bu çalışmalar kapsamında, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından çeşitli kamu spotları hazırlanmaktadır. Bu çalışmada, T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) tarafından hazırlanan kadına yönelik şiddet temalı kamu spotlarının göstergebilimsel çözümlemesi yapılmıştır. Böylelikle, kamu spotlarında, cinsiyetlerin konumlandırılışı, söylem ve anlam düzeylerinde verilmek istenen mesaj, gizli anlam ve imalar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda, kamu spotu anlatılarında kadına yönelik şiddetin çözümü için erkek davranışlarının değişmesi gerektiği fikrinin ağırlıklı olarak vurgulandığı, sorunun toplumsal, psikolojik ve ekonomik boyutlarının yeterince sunulmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, hazırlanan kamu spotlarının şiddete yönelik söylemlerini bu unsurları göz önüne alarak oluşturmasıyla, şiddet sorununun çözümünde daha etkili olacağı düşünülmektedir.

Semiotic Analysis of Public Service Announcements on Themed Violence Against Women

Public service announcement is informative and educational sound and films prepared for public interest. The messages given through public service announcements have great importance in the direction and change of opinions. For this purpose, by giving messages to society with public service announcements prepared for social problems as health, environmentalism, security exc., these problems tried to be solved. In our country, violence against women is a fundamental social problem. There are psychological, economic, physical and other types of this problem and there is a need to work in many areas, including media studies for solving them. Within the context of these studies, various public service announcements are prepared by related institutions and organizations. İn this study, it has been made semiotic analysis of public service announcements themed violence against women prepared by Turkish Family and Social Policies Ministry and Women and Democracy Association. Thus, it was tried to reveal the message, hidden meaning and implications in gender, discourse and meaning levels in public service announcements. As a result of the study, it was observed that the idea that male behaviors should be changed in the solution of violence against women in psa narratives and the social, psychological and economic dimensions of the problem are not adequately presented.

Keywords:

Public service announcements, violence against women, gender semiotics,

PDF

___

Akerson, E. F. (2005). Göstergebilime Giriş, Multilingual Yayıncılık, İstanbul.
Aksu B. ve Üstün, İ. (2005). Sıcak Aile Ortamı, Demokratikleşme Sürecinde Kadın ve Erkekler, İstanbul :TESEV Yayınları.
Atakul, S., (2002). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Ulusal Medya Politikaları, Şiddet ve İntihar Haberlerinin Sunumunun Toplum Üzerindeki Etkileri Sempozyumu, Ankara: RTÜK Yayın No:6, 55-63.
Bator, R. J., ve Cialdini, R. B. (2000). New Ways to Promote Proenvironmental Behavior: The Application of Persuasion Theory to the Development of Effective Proenvironmental Public Service Announcements, Journal of Social Issues 56(3): 527–41.
Baygal, A. (2016). Şiddetin Aile İçi Görünümleri, İçinde: Değişen Toplumda Değişen Aile (Ed: N. Adak), Ankara: Siyasal Kitabevi.
Bilton, T., Bonnett, K.ve Jones P. (2009). Toplumsal Cinsiyet İlişkileri, İçinde: Sosyoloji (Ed.B. Özçelik), Ankara: Siyasal Kitabevi.
Binark, M ve Gencel, B. (2007). Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu, Yeni Medya Çalışmaları (Der:M. Binark ), Ankara: Dipnot Yayınları.
Bütün, M., Selçuk, M. , Akadal, E. ve Gülseçen, S. (2018). Kamu Spotlarının Etkililiği Üzerine Bir Araştırma, Selçuk İletişim, 11 (2): 273-291.
Canada: Immigration and Refugee Board of Canada, Cameroon: Domestic violence, including legislation; protection provided by the state and support services available to victims (2014- 2016) (2016). http://www.refworld.org/docid/5729a55e4.html (Erişim tarihi: 21 Şubat 2019)
Canikoğlu, S., K. (2015). Kadınlara Yönelik Şiddetin ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesine Dair Ulusal ve Uluslararası Mevzuat (İstanbul Sözleşmesi ve 6284 Sayılı Kanun, Ankara Barosu Dergisi, (3): 356-378.
Cialdini, R. B. 2003. Crafting Normative Messages to Protect the Environment, Current Directions in Psychological Science 12 (4):105–9.
Cins var, cins var (2017). KADEM'den 25 Kasım Uluslararası Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü Videosu, youtube: https://www.youtube.com/watch?v=vyj0VWllEkw (Erişim tarihi: 02.12.2018).
Çalışkan H ve Çevik E., İ. (2018). Kadına Yönelik Şiddetin Belirleyicileri: Türkiye Örneği, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4).
Dillard, J. P. ve Peck, E. (2000). Affect and Persuasion Emotional Responses to Public Service Announcements, Communication Research, 27(4): 461-495.
Ediz, A. ve Altan Ş. (2017). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Üzerine Bir Alan Araştırması, TBB Dergisi, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2017-2017-1729.
Göçmen, T.L. ve Ayvaz, S. (2017). Kamu Spotlarının Göstergebilimsel Yöntemle Çözümlenmesi: Sağlık Bakanlığı Örneği, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 25(2): 112-128.
Gödelek, K. (2005). Güç, İktidar İlişkisi Bağlamında Kadına Yönelik Şiddet, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15).
Gökkaya, V., B. (2011), Türkiye'de Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,12(2): 103.
Greimas, A. J. (1988). Maupassant: the Semiotics of Text : Practical Exercises, Edit: Landowski, E, (Translated: Peron, P.), Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Griskevicius, V. Cialdini, R. B. ve Goldstein, N. J. (2008), Social Norms: An Underestimated and Underemployed Lever for Managing Climate Change. International Journal of Sustainability Communication, 3 (2008):5–13.
Gülada, M. O. (2018). Korku Çekiciliği Kavramının Trafik Kazalarını Konu Alan Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2): 131-143.
Güngör, N. (2011), İletişim- Kuramlar-Yaklaşımlar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
KADEM reklam filmi- Karşındakine Hangi Yüzle bakıyorsun!! (2017). youtube: https://www.youtube.com/watch?v=a1Io2siL6tE (Erişim tarihi: 02.12.2018).
KADEM (2018). http://kadem.org.tr/kadem-i-olagan-genel-kurul-ve-tanitim-toplantisi/ (Erişim tarihi: 21 Şubat 2019).
Kadına Şiddet İnsanlığa İhanettir (2017). Kadına Şiddet İnsanlığa İhanettir! Kamu Spotu, youtube: https://www.youtube.com/watch?v=PgInQeJlJEI (Erişim tarihi: 02.12.2018).
Kadına Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu (2015). http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss717-bolum-2.pdf (Erişim tarihi: 02.12.2018).
Karatay, A. ve Karatay, A. (2015), Sosyal Sorumluluk Bağlamında, Dünyada “Kadına Yönelik Şiddete Hayır” Temalı Sosyal Medya Kampanyaları ve Aktivizm Örnekleri, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1): 21-36.
Keisler, A. (2016), Predictors of Effectiveness of Public Service Announcements (PSAs): A Systematic Analysis of Campaigns, Marketing and Public Policy Conference Proceedings.
Kıran, A. ve Kıran, Z. (2011), Yazınsal Okuma Süreçleri, Dilbilim, Göstergebilim ve Yazınbilim Yöntemleriyle Çözümlemeler, Ankara: Seçkin Yayınları.
Kocacık, F. (2004). Aile İçi İlişkilerde Kadına Yönelik Şiddet: Türkiye’den Örnekler, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
Köse, A. ve Beşer, A. (2007), Kadının Değiştirilebilir Yazgısı "Şiddet", Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(4): 114-121.
Mor Çatı (2018) . https://www.morcati.org.tr/tr/tanisalim/oykumuz (Erişim tarihi: 02.12.2018) My Voice Short Film Against Gender Based Violence (2017).
https://www.youtube.com/watch?v=5UrXg3_VZLU (Erişim tarihi: 02.12.2018).
Oktay, E.Y. (2015). Türkiye’nin ve Dünyanin Ortak Sorunu: Kadina Şiddet, Akademik Araştırmalar Dergisi, (64): 57-118.
Özbük, M. ve Öz, Y. (2017). Türkiye’de Yayınlanmış Olan Kamu Spotlarının İçerik Analizi Yöntemi ile İncelenmesi, Business and Economics Research Journal, 8(3): 575-589.
Parmaksızoğlu, A. (2011). Aile İçi Şiddet Mağduru Olup Boşanma Sürecinde Bulunan Kadınlarda Travma Sonrası Stres Belirtileri ve İlişkili Özellikler, Kocaeli: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Propp, V. (1985). Masalın Biçimbilimi, (Çev.: M. Rıfat ve S. Rıfat), İstanbul: Bilim Felsefe Sanat Yayınları.
Rıfat, M. (2011). Homo Semioticus ve Genel Göstergebilim Sorunları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Soydan, M. (2007). Yavuz Turgul’un Gönül Yarası Filminin Greimas’ın Eyleyensel Örnekçesine Göre Çözümlenmesi, Sosyal Bilimler Dergisi, (18): 1-14.
Staggers, S. M. ve Myers, S. (2011). Working to Alleviate Gendered Violence on College Campuses by Designing Public Service Announcement Storyboards, Communication Teacher, 25(4): 212-217.
Şeker, M., ve Tiryaki, S. (2013). Sigara ile ilgili kamu spotlarında moral panik etkisi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 223-241.
Tanca, H. A. ve Ünal, F. (2018). Kitap Okuma Kültürü Konulu Kamu Spotunun Göstergebilimsel Analizi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 721-728.
Terkan, B. (2010). Kadın Örgütlerinin İnterneti Alternatif Medya Olarak Kullanımı Üzerine Bir İnceleme, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 6 (3): 34-55.
Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması (2017). http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSATRAnaRaporKitap26Mart.pdf (Erişim tarihi: 02.12.2018).
Uyar, M.,Öztürk, E., Y. Ve Şahin, T. K. (2018). Kadına Yönelik Şiddete Genel Bir Bakış, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (71): 154-162.
van Der Gaag, N.(2018). Feminizm (çev. B.S.Aydaş), İstanbul: Sel Yayıncılık.
WHO, http://www.who.int/gho/women_and_health/violence/en/), (Erişim tarihi: 27.08.2018).
WHO, http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-women, (Erişim tarihi: 05.12.2018)
Yaman, F., ve Göçkan, İ. (2015). Kamu spotu reklamlarının sigara kullanıcıları üzerindeki etkisi: Afyonkarahisar ilinde bir Uygulama, KAÜ İİBF Dergisi, 6(11): 53-65.