Antarktika’da Araştırma İstasyonu Kurmak için En Uygun Yer Seçimi: Türkiye Örneği
Tüm insanlığın bilimsel çalışmalarına açık olan Antarktika, yıllardır birçok ülkenin araştırma istasyonunaev sahipliği yapmaktadır. Bu istasyonların bir kısmı “kalıcı-uzun dönemli” bir kısmıysa “geçici-kısadönemli” olarak adlandırılmaktadır. Antarktika’nın fiziksel yapısı ve koşulları bilimsel çalışmalar yapmakiçin zorlayıcı olsa da araştırmacılar için önemli konular ve bilgiler barındırmaktadır. Bu bilgilerin ülkemizekazandırılması için 2017 yılından bu yana kıtaya ulusal seferler (TAE) düzenlenmektedir. Türk biliminsanlarının bölgede uzun süre bilimsel faaliyet gösterebilmesi için T.C. Cumhurbaşkanlığı himayesinde,T.C. Bilim ve Sanayi Bakanlığı uhdesinde ve İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uyg-ArMerkezi (İTÜ PolReC) koordinasyonunda araştırma kampı kurulması gündeme gelmiştir. Antarktika’yayapılan 3 bilim seferinde çeşitli disiplinlere ait çok sayıda proje yürütülmüş ve elde edilen tecrübelerışığında çalışma kampına ihtiyaç duyulduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle ulusal seferlerde elde edilenbilgiler ile bu kampın nasıl ve nerede kurulması gerektiğine karar verme çalışmalarına başlanmıştır. Buçalışmada Türk Bilim Üssü kurulması amacıyla gerçekleştirilen çalışmalar, yöntem ve bulgularıyla birlikteaktarılmıştır. Yapılan seferler sırasında kurulması planlanan kamp için ölçme ve analizler yapılarak çoksayıda veri elde edilmiştir. Bu veriler, detaylı fizibilite çalışmaları sonucunda ulaşılan bilgiler ileşekillendirilmiştir. Kampın kurulacağı bölgenin konumu, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yazılımında “en uygunyer seçimi” analizi yapılarak seçilmiştir. Bu analiz için Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHY) kullanılarak yerseçimi için önem teşkil eden kriterler uzmanlarca belirlenmiş, değerlendirilmiş, puanlanmış ve sonucaulaşılmıştır. Çalışmaların ilk aşamasında belirlenen 17 lokasyon 4 lokasyona indirgenmiştir. Sonuç olarakLokasyon 6, 14, 15 ve 10 arasından Lokasyon 6, 0-5 aralığındaki uygunluk puanlamasında birinci sırayıalarak araştırma istasyonu kurulabilecek en uygun yer olarak seçilmiştir.
Suitable Site Selection for Scientific Research Camp in Antarctica: The Case of Turkey
Antarctica is open to the scientific studies of all mankind and also has been home to research stations of many countries for many years. Some of these stations are called “permanent-long term” and the others are “temporary-short term". Although the physical structure and conditions of Antarctica are challenging for scientific studies, it contains important topics and information for researchers. National expeditions to the continent (TAE) have been organized since 2017 to bring these information to our country. In order to enable Turkish scientists to do scientific activities in the region for a long time, establishment of a research camp has become a current issue. For this reason, determination process has begun for how and where this camp should be established with the information received from national expeditions. In this study, the conducted studies with the aim of establishing a Turkish Science Base are explained with their methods and findings. During the expeditions, a lot of data were obtained by measuring and analyzing. These data were formed by the information acquired as a result of detailed feasibility studies. The possible location of the camp was detected by analyzing the suitable site selection in the Geographical Information System (GIS) software. For this analysis; the criteria that are significant for site selection were determined, evaluated, scored and the results were obtained by using Analytical Hierarchy Process (AHP). In the first stage of the studies, 17 locations were reduced to 4 locations. Location 6 ranks first between Location 6, 14, 15 and 10 based on suitability scores in the range of 0-5. As a result, Location 6 has chosen as the most suitable location for scientific research camp.
___
- Atan, M., Atan, S., Altın, K., 2008. İnsan Kaynakları Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanımı ve Bir Yazılım Önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, 143–162.
- Başlar, K., 2003. Antarktika Antlaşmalar Sistemi (1961- 2001): 40 Yılın Ardından Antarktika’nın Hukuki Rejimi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 77–79.
- Cook, C.P. et al., (2013: Dynamic behaviour of the East Antarctic ice sheet during Pliocene warmth. Nature Geoscience, 6(9), 765-769.
- Houghton, J. T., Meiro Filho, L. G., Callander, B. A., Harris, N., Kattenburg, A., Maskell, K., 1996. Climate Change 1995: The Science of Climate Change. Cambridge University Press.
- Kapar, K., 2013. Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci ile Tedarikçi Seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, 197–231.
- Saaty, R.W., 1987. The Analytical Hierarchy Process-What It Is and How It Is Used. Mathematical Modeling, 9, 161-176.
- Yavaşoğlu, H. H., Karaman, H., Özsoy, B., Bilgi, S., Tutak, B., Gülnerman Gengeç, A. G., Oktar, Ö., Yirmibeşoğlu, S., 2019. Site selection of the Turkish Antarctic Research station using Analytic Hierarchy Process. Polar Science, https://doi.org/10.1016/j.polar.2019. 07.003.
- 1- https://www.scar.org/about-us/history/
- 2- http://www.mfa.gov.tr/antarktika-antlasmasi.tr.mfa
- 3-https://www.youtube.com/watch?time_continue=272 &v=kydBqA3uPT8
- 4-https://geology.com/world/antarctica-satelliteimage. shtml
- 5- https://fallmeeting.agu.org/2013/files/2013/12 /ColdestPlaceOnEarth.pdf
- 6-https://discoveringantarctica.org.uk/oceansatmosphere- landscape/atmosphere-weather-andclimate/ regional-climate-variation-and-weather
- 7-https://www.havaforum.com/katabatik-ruzgari-nedir/
- 8-http://www.deu.edu.tr/userweb/k.yaralioglu/dosyalar /Analitik_Hiyerarsi_Proses.doc