Ömer Faruk NEMUTLU, Ali SARI, Bilal BALUN

06 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremlerinde (Mw 7.7-Mw 7.6) Meydana Gelen Gerçek Can Kayıpları Ve Yapısal Hasar Değerlerinin Tahmin Edilen Değerler İle Karşılaştırılması

Türkiye’de, aktif fay zonlarını sınırları içerisinde bulundurması sebebiyle geçmişten günümüze kadar, birçok deprem meydana gelmiştir. Bu depremler önemli can ve mal kayıplarına neden olmuştur. Bu kayıplar maddi ve manevi olarak ülkede yaşayan insanları derinden etkilemiştir. Bunlara son olarak 06 Şubat 2023 tarihinde yaklaşık 9 saat arayla meydana gelen Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem eklenmiştir. Doğu Anadolu Fay Zonunun Ölü Deniz Fay Zonu ile birleştiği bölümde 04.17’de meydana gelen deprem sonrasında, yerel saatle 13.24’te Doğu Anadolu Fay Zonunun başka bir kolu olan Çardak Fayında diğer deprem meydana gelmiştir. Çok büyük bir alanda hissedilen depremlerden 11 il etkilenmiş, 14 milyonun üzerinde insan depremden zarar görmüştür. Meydana gelen zararlar yapısal hasar kaynaklı can kayıpları ve ekonomik kayıplardır. Depremden etkilenen bölgede birçok yapı tamamen göçmüş, bir bölümü ise ağır hasarlı bir şekilde kullanılamaz hale gelmiştir. Bu çalışma ise deprem kaynaklı kayıpları önceden tahmin edebilen kayıp değerlendirilmesi metodolojisi kullanarak gerçekte meydana gelmiş kayıpların değerlendirilmesi amaçlamıştır. 11 ildeki gerçek kayıplar ile tahmin edilen kayıplar karşılaştırılmıştır. Can kaybı tahminlerinde kullanılan modifiye edilmiş can kaybı katsayıları ile gerçek sonuçlar benzer değerler almıştır. Yıkımın büyük olduğu şehirlerde ağır hasarlı ve yıkık bina sayıları tam olarak örtüşmese dahi, genel olarak kayıp tahmin aşamaları uygulandığında benzer sonuçlar verdiği görülmüştür. Çalışma sonuçları incelenmiş, sonuçlar gerekçeleri ile irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Deprem, Maraş Depremleri, Kayıp Değerlendirmesi, Yapısal Hasarlar, Can Kayıpları

Comparison of Actual Loss of Life and Structural Damage in 06 February 2023 Kahramanmaraş Earthquakes (Mw 7.7-Mw 7.6) with Estimated Values

Many earthquakes have occurred in Turkey from past to present due to the fact that it contains active fault zones within its borders. These earthquakes caused significant loss of life and property. These losses have deeply affected the people living in the country, both materially and spiritually. Finally, two major earthquakes centered in Kahramanmaraş, which occurred on 06 February 2023 with an interval of 7 hours, were added. After the earthquake that occurred at 04.17 in the section where the Eastern Anatolian Fault Zone meets the Dead Sea Fault Zone, another earthquake occurred on the Çardak Fault, another branch of the Eastern Anatolian Fault Zone, at 13:24 local time. 11 provinces were affected by the earthquakes felt in a very large area, and more than 14 million people were harmed by the earthquake. The damages that occur are loss of life and economic losses due to structural damage. In the region affected by the earthquake, many buildings collapsed completely, and some of them became unusable with heavy damage. This study, on the other hand, aims to evaluate the actual losses by using the methodology used in the loss assessment study, which can predict losses due to earthquakes. Actual losses and estimated losses in 11 provinces were compared. The modified death coefficients used in the loss of life estimates and the actual results have taken similar values. Even though the heavily damaged and destroyed numbers do not exactly match in the cities where the destruction is great, it has been observed that the loss estimation stages are applied in general, giving similar results. The results of the study were examined and the results were analyzed with their justifications.

Keywords:

Earthquake, Maraş Earthquakes, Loss Assessment, Structural Damages, Loss of Life,

PDF

___

AFAD, 2021. https://www.afad.gov.tr/. Tarihinde 05 Ocak 2021, adresinden erişildi https://www.afad.gov.tr/
Afet ve Acil Durum Başkanlığı, 2023. 06 Şubat 2023 Pazarcık (Kahramanmaraş) Mw 7.7 Elibstan (Kahramanmaraş) Mw 7.6 Depremlerine İlişkin Ön Değerlendirme Raporu".
Akbayram, K., Bayrak, E., Pamuk, E., Özer, Ç., Kıranşan, K., Varolgüneş, S., 2022. Dynamic sub-surface characteristic and the active faults of the Genç District locating over the Bingöl Seismic Gap of the East Anatolian Fault Zone, Eastern Turkey. Natural Hazards, 114(1), 825–847.
Askan, A., Ugurhan, B., Ün, E. M., Erberik, M. A. 2011. Batı Marmara Bölgesi için Alternatif Yöntemlerle Deprem Hasar ve Kayıp Tahmini Çalışmaları. 1. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, Ankara, 1-9.
Ay, B. Ö., Erberik, M. A., 2008. Vulnerability of Turkish low-rise and mid-rise reinforced concrete frame structures. Journal of Earthquake Engineering, 12(2), 2–11.
Bikçe, M., 2015. Türkiye’de Hasara Ve Can Kaybina Neden Olan Deprem Listesi (1900-2014). Içinde 3.Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, İzmir, Türkiye, 1-10.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. 2023. csb.gov.tr.
Çoşkun, A. M., 2021. Afet Yönetimi ve Karar Destek Sistemi (AYDES) Üzerine Bir Çalışma. Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, 3(1), 61–80.
Erdik, M., Aydinoglu, N., Fahjan, Y., Sesetyan, K., Demircioglu, M., Siyahi, B., Durukal, E., Özbey, C., Biro, Y., Akman, H., Yuzugullu, O., 2003. Earthquake risk assessment for Istanbul metropolitan area. Earthquake Engineering and Engineering Vibration, 2(1), 1–23.
Erdik, M., Durukal, E., 2006. Earthquake loss assessment for Istanbul metropolitan area. 8th US National Conference on Earthquake Engineering 2006, 8(1), 4447–4456.
Erdik, M., 2017., Earthquake risk assessment. Bulletin of Earthquake Engineering, 15(12), 5055–5092.
Hancılar, U., Şeşetyan, K., Çaktı, E., 2019. İstanbul’daki 2000 Yılı Sonrası Binalar İçin Tasarım Depremi Altında Karşılaştırmalı Yapısal Hasar ve Mali Kayıp Tahminleri. Teknik Dergi, 30(3), 9107-9123.
Işık, Ecan, Sağır, C., Tozlu, Z., Ustaoğlu, Ü. S., 2019. Farklı Deprem Senaryolarına Göre Kırşehir İli Kayıp Tahmin Analizleri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(1), 80–93.
Işık, E., 2010. Bitliş şehri deprem performans analizi, Doktora Tezi, Fen Bilimler Enstitüsü, Sakarya Üniversitesi. Nemutlu, Ö. F., 2023. Bingöl ili şehir merkezindeki binalarda deprem performansı, yapısal riskler ve kayıpların incelenmesi, Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Sünbül, F., Sünbül, A. B., 2018. Deprem etkileşimlerinde Coulomb gerilme kriteri değerlendirmesi; Doğu Anadolu fay hattı. Karaelmas Science and Engineering Journal, 8(2), 523–535.
Ugurhan, B., Askan, A., Erberik, M. A., 2011. A methodology for seismic loss estimation in urban regions based on ground-motion simulations. Bulletin of the Seismological Society of America, 101(2), 710–725.
İstanbul Teknik Üniversitesi, 2023. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri İTÜ Deprem Raporu. İstanbul.