Türkiye’de Zeytinyağında Kalite ve Markalaşmanın İncelenmesi

Bu araştırmada, dünyada önemli zeytin ve zeytinyağı üreticisi ülkeler arasında yer alan Türkiye’nin kaliteli ve markalı zeytinyağı üretimindeki durumu incelenmiştir. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kaliteli zeytinyağı üretiminde; zeytinin çeşidi, yetiştiği yöredeki iklim ve toprak, üretimde uygulanan kültürel işlemler, emek-yoğun hasat ve zeytini yağa işleme ve sonrasındaki işletme şartlarının en önemli kriterler olduğu tespit edilmiştir. Bu kriterlerin sağlanması koşuluyla üretilen zeytinyağında, kalite ve markalaşmanın tescillenmesinde ise ulusal ve uluslararası yarışmaların önemi büyüktür. Nitekim bu araştırmada, Türkiye’nin kaliteli ve markalı üretimine önem veren, özel ve özenli üretim yapan, kendilerini butik üretici olarak ifade eden ulusal ve uluslararası zeytinyağı kalite yarışmalarına katılıp ödül alan, kalite ve markalarını tescillendiren 21 adet firma sahibi ile görüşülmüştür. Bu 21 adet firmanın 5 adedi uluslararası, 8 adedi ulusal ve 8 adedi hem ulusal hem de uluslararası yarışmalardan ödül almıştır. Araştırmada nicel ve nitel yöntem kullanılmış, yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat sonucu elde edilen veriler, nitel yöntem gereği kodlanarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca söz konusu zeytinyağı firmalarının sosyo- demografik özellikleri, işletme kapasiteleri, marka tanınırlıkları ve yarışmalardan aldıkları ödül durumlarını içeren veriler, nicel yöntem gereği gruplar arasında farklılıkları, Kruskal Wallis Testi ile incelenmiştir. Diğer yandan ulusal ve uluslararası yarışmaların kalite ve markalaşma sürecini olumlu etkilenmekte olduğu, firmaların ulusal ve uluslararası rekabet güçlerini test edildiğini ve uluslararası platformda tanınırlıklarının sağlandığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

zeytinyağı, kalite, markalaşma, ödül, yarışmalar, butik üretim

Examination of Quality and Branding on Olive Oil in Turkey

In this research, important olive and olive oil producers in the world among countries of Turkey, was examined the situation in quality and branded olive oil production. Turkey as well as in the world in the quality of olive oil production; It is determined that the most important criteria are the types of olives, climate and soil in the region, cultural practices applied in production, labor-intensive harvesting and processing of olives in oil and the conditions after them. National and international competitions are of great importance in the production of olive oil produced on the condition that these criteria are met and in the registration of quality and branding. Interviewed in fact, this research, Turkey's high quality and branded with an emphasis on production, private and attentive engaged in manufacturing, he won prizes participating boutique producers as representing national and international olive oil quality competition the quality and the owner of 21 companies brands registrated which 5 were international, 8 national and international competitions. Quantitative and qualitative methods were used in the study and the data obtained as a result of semi-structured in-depth interviews were classified according to the qualitative method. In addition, the data including the socio-demographic characteristics, operating capacities, brand recognition and award status of the olive oil companies were analyzed by Kruskal Wallis Test. On the other hand, it is understood that the quality and branding process is effected from national and international competitions, thus competitive capacities of the firms are tested and eventually these activities would enable the firms recognized at the international level.

Keywords:

olive oil, quality, branding, awards, competitions, boutique production,

PDF

___

Baş M, Yaman EN (2015) Butik Zeytinyağı Üretimi Yapan İşletmelerde Stratejik Marka Yönetimi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 50(2): 102-121.
Demir P (2015) Marka ve Marka Bilinirliği Yaratmak Advergaming ve Marka İlişkisi. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Dölekoğlu ÖC (2003) Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerinde Kalite Tercihleri, Sağlık Riskine Karşı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda Bilgi Düzeyleri (Adana Örneği). Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. Proje Raporu, Yayın No: TEAE:105, ISBN 975-407-128-4: 115. Ankara.
Erdil ST, Uzun Y (2010) Marka Olmak. Beta Yayınları. 2.Baskı. s, 448, Ankara.
Güney N (2015) Bilgi Yönetiminde, Kalite Yönetim Sistemlerinin Rolü ve Bir Uygulama. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
İlyasoğlu H (2009) Ayvalık ve Memecik Zeytinyağlarının Coğrafi İşaretleme Amacıyla Karakterizasyonu. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
İpek HZ (2010) Markalaşmanın İşletmelerin Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisi ve Türk Zeytinyağı Sektöründe Bir İnceleme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
Kalaycı Ş (2016) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın, 7. Baskı, s: 419, Ankara.
Kalof L, Dan E, Dietz T (2008) Essentials of Social Research. Typeset by BookEns. Bell and Bain Ltd, GlasgowM. First published. s, 235, New York.
Keçeli T (2008) Zeytinyağının Depolanması ve Ambalajlanmasının Yağ Kalitesine Etkileri. Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23 Mayıs, 625-628, Erzurum.
Kızılaslan H, Yalçın A (2012) Tüketicilerin Gıda Güvenliği İle İlgili Tutum ve Davranışları Samsun İli Örneği. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. Yayın No: TEPGE: 213, ISBN 978-605-4672-39-4: s:79. Ankara.
Köseoğlu O (2006) Zeytinden Yağ Elde Etme Sistemlerinin Zeytinyağının Kalitesi İle Acılığı Üzerine Etkileri. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Özata E, Cömert M (2016) Zeytinyağı ve Sağlıklı Yaşam. Zeytin Bilimi 6(2): 105-110.
Özdoğan D, Tunalıoğlu R (2017) Zeytinyağında Kalite. Zeytin Bilimi 7(1): 25-31.
Parmak F (2011) Kalite Odaklı Markalaşma Sürecinde Kalite Maliyetleri. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Peri C (2014) The Extra-Virgin Olive Oil Chain. The Extra-Virgin Olive Oil Handbook, First Edition. (Edited by Claudio Peri). Published by Wiley Blackwell, Chapter 1/1, s, 5-10, Italy.
Schutt RK (2011) Investigating The Social World The Process And Practice Of Research, Chapter 10: Qualitative Data Analysis. SAGE Publications, 640: 321.
Tunalıoğlu R (2010) Türkiye’de Zeytinyağı Pazarlamasında Gıda Güvenliği ve Kalite Güvence Sistemlerinin Uygulanması ve Gelişmelerin Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi. s. 59-66, Aydın.
Yavuz H, Tekin A (2008) Çeşit, Bölge ve Hasat Zamanının Zeytinyağı Kalitesine Etkisi. I. Ulusal Zeytin Öğrenci Kongresi, 17-18 Mayıs, 42-45, Edremit-Balıkesir
Yıldırım R, Tunalıoğlu R (2016) Aydın'da karasu sorunu ve zeytinyağı işletmelerinin çözüme yönelik tercihlerinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2): 1-1