Norduz ve Kıl Keçilerin Teke Katımı Dönemi Bazı Üreme Özellikleri

Bu araştırma, Van ili Muradiye ilçesi, ekstansif koşullarda toplam 486 baş’lık küçükbaş hayvan sürüsünde 2,3,4,5 ve 6>yaş gruplarında 48 baş Norduz 69 baş Kıl keçi, 4 yaşlı 1 baş Norduz ve 2 baş Kıl teke olmak üzere toplam 120 baş hayvan ile yapılmıştır. Yaş gruplarına göre, Norduz ve Kıl keçi sayı ve oranları sırası ile; 9.6 - 13.8 baş % 9.9 ± 1.37 - % 14.2 ± 4.35 iken, sürüde genel ortalama keçi sayısı ve canlı ağırlık, sırası ile; 23.4 baş (% 24.1 ± 2.86) -46.72 ± 4.80 kg/baş belirlenmiştir. Teke katımı, Eylül - Aralık arasında ortalama 88.0 ± 6.78 günde, 1/45 erkek dişi oranında yapılmıştır. Teke katımı dönemi bazı üreme parametreleri Norduz ve Kıl keçilerinde sırası ile;gebelik süresi 148.0 ± 3.32 - 157.0 ± 5.46 gün, gebelik oranı % 78.0 ± 4.64 - % 53.0 ± 2.66, geri dönme oranı % 19.0 ± 0.22 - % 27.0 ± 1.67, kısırlık oranı % 13.0 ± 0.18 - % 21.0 ± 1.93, teke katımı doğum arası mecburi kesim ve ölüm oranı % 4.26 ± 0.08 - % 6.22 ± 1.70, oğlaklama sezonu 94.00 ± 4.61 - 117.0 ± 6.33 (gün) olarak belirlenmiştir (P≤0.05). Her yaş grubunda, Norduz keçilerinin teke katımı dönemi üreme özellikleri, istatistiki olarak, Kıl keçilerinin değerlerinden önemli düzeyde yüksek bulunmuştur (p≤0.05). Norduz keçilerinin yüksek verim özelliğinin popülasyona aktarılması durumunda, ıslahta yeni ivmeler kazanılabilir.

Anahtar Kelimeler:

norduz, kıl keçi, kısırlık, geri dönme, oğlaklama

Some Reproductive Characteristics of Norduz and Kıl Goat on Meeting Season

In this study was conduct, Van Province Muradiye District extensive conditions of rural areas, grown 486 head flock of livestock 2, 3, 4, 5 and 6> age groups 48 head Norduz and 69 head Kıl goat and 4 elderly 1 head Norduz, 2 head Kıl buck with total of 120 goat. According to age groups, Norduz and Kıl goat numbers and proportions, respectively; 9.6 - 13.8 head, 9.9 ± 1.37 % - 14.2 ± 4.35 %, mean 23.4 head (24.1 ± 2.86 %) and live weight mean 46.72 ± 4.80 kg/head determined. Meeting season between September to December mean 88.0 ± 6.78 day by 1/45 male/female rate. Some breeding season parameters respectively were found in the Norduz and Kıl goats respectively; gestation length 148.0 ± 3.32 - 157.0 ± 5.46 (day), pregnancy rate 78.0 ± 4.64 % - 53.0 ± 2.66 %, non return rate 19.0 ± 0.22 % - 27.0 ± 1.67 %, infertility rate 13.0 ± 0.18 % - 21.0 ± 1.93 %, between meeting season to kidding time to shaltered and dead goat rate 4.26 ± 0.08 % - 6.22 ± 1.70 %, kidding season length 94.00 ± 4.61- 117.0 ± 6.33 (day) were determined significiant (P≤0.05). In all age groups, yield characteristics of Norduz goats were found to be higher than the values of Kıl goats (P≤0.05). It can be said that new breeds can be gained in breeding if the high yield characteristics of Norduz goats are transferred to the population.

Keywords:

norduz, kıl goat, infertility, non return rate, kidding,

PDF

___

Belanchea A, Martín-Garcíaa AI, Fernández-Álvarezb J, Pleguezuelosb J, Mantecónc AR, David RRY (2019) Optimizing management of dairy goat farms through individual animal data interpretation: A case study of smart farming in Spain. Agricultural System, July 2019 173, pp27-38.
Carol Delaney MS (2018) Thinking outside the box: Innovative solutions for dairy goat management. Small Ruminant Research 163: 39-44.
Demirören E, Taşkın T (1994) Bornova, Saanen ve SaanenXKilis Genotipine Ait Keçilerin Süt Verim Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Hayvansal Üretim Dergisi, 35:55-62.
Dyrmundson OR (2006) Sustainability of sheep and goat production in North European countries From the Arctic to the Alp. Small Ruminant Research 62 (3): 151-157.
Ulutaş Z, Kuran M, Şirin E, Aksoy Y. 2010. Tokat şartlarında yetiştirilen Saanen ırkı keçilerin döl, süt verimi ve oğlakların gelişme özelliklerinin belirlenmesi, Ulusal Keçicilik Kongresi Bildiriler Kitabı, Çanakkale, 24-26 Haziran, 215- 218.
Gürsoy O, Acuz S, Kırk K, Şentut T, Bilgiç İ (2003) Preliminary Evaluation of the Project Use of Kermes Oak(Quercus coccifera L.) Acorn for Increasing Reproductive Performance of Goats on the Highlands of Anti-Taurus Mountains. Extendent Abstracts of Workshop on ‘Ecosystems-based assessment of soil degradation to facilitate land users’ and land owners’ prompt actions ‘ECOLAND Adana, Turkey, 2-7 June 2003. p: 130-133.
Kaymakçı M, Tuncel E, Güney O (2005) Türkiye’de Süt Keçisi Islahı Çalışmaları. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi Bildirileri, 26-27 Mayıs 2005. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, sayfa 4-10. İzmir.
Kırk K (2005a) Doğu Anadolu Bölgesi Kırsal Kalkınma Sürecinde Yeni Süt Keçisi Yetiştirme Modellerinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılmasının Aile ve Bölge Ekonomisine Katkıları. I. Doğu Anadolu Sempozyumu(Bölgesel Kalkınmada Yeni Ufuklar), 23-25 Mayıs 2005 sayfa, 186-195, Elazığ.
Kırk K (2005b) Doğu Anadolu Bölgesi’nde Süt Keçiciliğinin Geliştirilmesi. Süt Keçiliği Ulusal Kongresi, 26-27 Mayıs 2005. Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, sayfa 219-227,İzmir.
Kırk K (2006) Doğu Anadolu Bölgesi Kırsal Kalkınma Sürecinde Sürdürülebilir Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Önemi ve Mevcut Koşullarda Üretim ve Tüketim Politikalarının Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması. Ulusal Tarım Kurultayı 15-17 Kasım 2006. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, sayfa, 157-163, Adana.
Kırk K, Cebeci T (2017) Göçer Keçi Yetiştiriciliğinin Modern Süt Keçisi Yetiştiriciliğine Dönüşümünün Bölge Hayvansal Üretimine Katkıları. II. Ulusal Hayvancılık Ekonomisi Kongresi, 27-30 Nisan 2017, sayfa 211-216, Antalya.
Kırk K (2018) Kırsal Alan Keçi Popülasyonlarının Verim Özellikleri. İKSAD-İktisadi Kalkınma ve Sosyal Araştırmalar Derneği. Ahtamara I.Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi 25-26 Ağustos, p. 313, Van.
Peacock C, Sherman DM (2010) Sustainable goat production some global perspectives. Small Ruminant Research 89 (2-3): 70-80.
SAS (2014) Statistical Analysis System. SAS Institute Inc., Cary, N.C.USA
Sönmez R (1974) Melezleme Yolu İle Yerli Kıl Keçilerinin, Süt Keçisine Çevrilme Olanakları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 226, İzmir.
Şengonca, M., M. Kaymakçı, R. Sönmez, 1983. Ege Bölgesi’nde Yetiştirilen Süt Keçilerinin Melezleme Yoluyla Islah Olanakları (1. Kademe Projesi), Doğa Bilim Derg.: Veterinerlik ve Hayvancılık Cilt 7, 257-263.