TÜRKİYE'DE SOFRALIK ZEYTİN - ZEYTİNYAĞI İHRAÇATCILARININ SORUNLARI ve ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK YAKLAŞIMLAR

Türkiye, dünyanın en önemli zeytin üreticisi ülkelerinden birisi olmasına rağmen zeytinyağı ve sofralık zeytin sektörü dış pazar rekabetinde oldukça zorlanmaktadırlar. Bu araştırmada, sektörün dış pazarda söz sahibi olan; Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu üyelerinin tamamı ve Ege İhracatçı Birlikleri'ne üye bazı ihracatçı firma sahibi/yöneticileriyle görüşülerek bu zorlukların nedenleri araştırılmıştır. Bu görüşmeler sonucu elde edilen veriler, yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat yöntemine uygun olarak kodlanarak sınıflandırılmıştır. İhracatçılar, zeytinyağı ve sofralık zeytin ihracatında en önemli dört sorunun kaliteli dane zeytin temini, fiyatlardaki istikrarsızlık, Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye uyguladığı gümrük vergisi ve diğer ülkelere tanınan kota hakkının Türkiye'ye tanınmaması olduğunu belirtmişlerdir. İhracatçıların hepsi bu sorunların çözümünde “Lisanslı Depoculuk Sistemi”nin çözüm olacağı konusunda hemfikir olduklarını, diğer çözüm önerisi olan “Dahilde İşleme Rejimi” (DİR) konusunda ise farklı fikirde olduklarını belirtmişlerdir. Diğer yandan ihracatçılar zeytinyağında devam eden “dökme” ihracatın Türkiye'nin küresel pazarlarda markalaşma çalışmalarını engelleyen ciddi bir sorun olduğunu ifade etmişlerdir. İhracatçılar tüm bu sorunların çözümünde siyasi otoritenin yapısal sorunlarda kalıcı, güncel sorunlarda ise değişebilir ve hızlı politikaları benimsemesinin gerektiğini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Yarı yapılandırılmış mülakat, ihracatçı, sofralık zeytin, zeytinyağı

Approaches on Problems Table Olive and Olive Oil Exporter's in Turkey

Turkey, despite being one of the world's most important olive oil producing countries and are forced to compete fairly in foreign markets for table olive industry. In this research, which has influence in the international market sector; Aegean Olive and Olive Oil Exporters Association Board of Directors members and all the members of the Aegean Exporters' Association some exporters owner/manager was investigated in consultation with the reasons for these difficulties. The data obtained from these interviews are coded and classified according to the method of semi-structured in-depth interviews. Exporters, olive oil and table olive exports of the four most important quality olives supply problems, instability in prices, stated that the European Union to apply the customs duty and other countries for the recognition of Turkey quota allowance Turkey. Generally, exporters in the resolution of this problem "Licensed Warehouse System" that they agreed solution will be other solutions that the proposal "Inward Processing Regime"(IPR) stated that if they disagree about. On the other hand continued in the oil exporters 'bulk' export stated that Turkey's global markets is a serious problem that prevents branding efforts. Exporters in all these issues of political authority in solving the structural problems permanent change in the current issue and stated that the need to adopt policies quickly.

Keywords:

Semi structure interview, exporter, table olive, olive oil,

PDF

___

Bakırlıoğlu D (2006) AB'ndeki Önemli Zeytinyağı İhracatçıları ve Türkiye. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Berg BL (1998) Qualitative research methods for the social sciences. Allyn and Bacon, Boston.
Duman S (2003) Dünya Sofralık Zeytin Üretimi, İhracati Ve Son Dönemdeki Gelişmeler. In: Türkiye I. Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Sempozyumu Bildirileri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü ve Ege İhracatçı Birlikleri Yayın No: 112, 115-122.
Duran M (2006) Zeytin / Zeytinyağı Sektör Raporu. http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1-106.pdf (Erişim Tarihi: 16.11.2014).
Gay LR (1987) Educational Research. Merrill Publishing Company, Columbus.
Gökçe O (2003) Türkiye'de Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Sektörünün Üretim Öncesi Sorunları Üzerine Bir İnceleme. In: Türkiye I. Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Sempozyumu Bildirileri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü ve Ege İhracatçı Birlikleri. Yayın No: 112, 18-23.
Gönenç S (2011) TR63 Bölgesi Zeytincilik Sektör Raporu ve Fizibilite Çalışması. Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Osmaniye.
Greg Guest G, MacQueen KM, Namey EE (2012) Applied Thematic Analysis. SAGE Publications, London.
Koç G (2015) Tarımda ve Gıdada Sürdürülebilir Tedarik Zinciri: Türkiye İncelemesi. Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İzmir.
Kalof L, Dan A, Dietz T (2008) Essentials of social research. Open University Press, Berkshire.
Marshall C, Rossman GB (1995) Designing Qualitative Research. SAGE Publications, London.
Özkaya MT, Tunalıoğlu R, Özkaya FD, Ulaş M (2015) Zeytin Üretiminde Değişimler ve Yeni Arayışlar. In: Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı 1, 12-16 Ocak 2015.
Öztürk F, Yalçın M, Dıraman H (2009) Türkiye Zeytinyağı Ekonomisine Genel Bir Bakış. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 4(2): 35-51.
Savran MK, Demirbaş N (2011) Türkiye'de Sofralık Zeytinde Kalite Sorunu ve Öneriler. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 25(2): 89-99.
Savran MK (2013) İzmir İlinde Zeytinyağı Üretim ve İhracatı Açısından Lisanslı Depoculuktan Beklentiler. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
Schutt RK (2011) Investigating The Social World The Process and Practice of Research. Chapter 10: Qualitative Data Analysis. SAGE Publications, London.
Seçer A, Ekmeksiz F (2012) Doğu Akdeniz Bölgesi'nde Zeytin ve Zeytinyağı Üretimi, Pazarlaması ve Bölgede Zeytinciliği Geliştirme Olanakları. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Yayın No: 206, Ankara.
Sevinç N (2005) Türkiye Zeytinyağı Sektörü ve Amerika Birleşik Devletleri'ne İhracatı. Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
Tekin HH (2014) Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme. http://www.journals.istanbul.edu.tr/iusosyoloji/article /viewFile/1019013254/1019012472, (Erişim Tarihi: 20.01.2014).
Tunalıoğlu R, Karahocagil P (2006) Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin ve Pirina Yağı Durum ve Tahmin. TEAE Yayın No:142, Ankara. Sorumlu Yazar Renan TUNALIOĞLU
rtunalioglu@adu.edu.tr
Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,
Tarım Ekonomisi Bölümü Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 15.02.2016