PAMUKTA (GOSSYPIUM HIRSUTUM L.) YAPRAKTAN GÜBRELEMENİN, ZARARLILAR VE DOĞAL DÜŞMANLARIN POPÜLÂSYON DEĞİŞİMLERİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

Çalışma, 2007-2008 yıllarında pamukta yapraktan uygulanan bazı gübrelerin zararlılar ve doğal düşmanlar üzerine olan etkilerini incelemek amacıyla Aydın'da yapılmıştır. Çalışmada, yaygın olarak kullanılan 5 yaprak gübresi, tavsiye edilen dozlarda ve dönemlerde uygulanmıştır. Çalışma sonunda, Empoasca spp. ve Bemisia tabaci Genn.'nin yoğunluğu Nutrigold Plus ve Tariş ZF, Frankliniella spp.'nın Nutrigold Zinc, Vitacal, Codex Zinc ve Nutrigold Plus, Liriomyza trifolii Burgess ise Nutrigold Zinc, Tariş ZF ve Nutrigold Plus'nın uygulandığı alanlarda daha yoğun ve önemli bulunmuştur. Tetranychus spp. tüm uygulmalarda aynı yoğunlukta olmuştur. Doğal düşmanlardan Araneae yoğunluğu Nutrigold Zinc ve Tariş ZF'de, Coleopter bireyleri Vitacal, Hemipter bireyleri Nutrigold Plus, Neuropter bireyleri ise Nutrigold Plus'nın uygulandığı alanlarda daha yoğun ve önemli bulunmuştur. Sonuçta, kullanılan yaprak gübreleri, önemli verim artışı sağlamamakla birlikte zararlıların ve doğal düşmanların yoğunluğunu olumlu veya olumsuz yönde etkilemediği görülmüştür. Uygulamalar arasındaki farklılığın ise zararlı-doğal düşman arasındaki ilişkiden kaynaklandığı düşünülmektdir.

Anahtar Kelimeler:

Pamuk, yaprak gübresi, zararlılar, doğal düşmanlar

Determıne the Effect of Foliar Application on Population Dynamics of Cotton Pests and Natural Enemies in Cotton (Gossypium hirsutum L.)

The study was conducted to evaluate the effect of some foliar fertilizers on pests and natural enemies during the 2007 and 2008 cotton-growing seasons in Aydin. Five foliar fertilizers were applied at recommended doses and periods. Result revealed that population of Empoasca spp. and Bemisia tabaci Genn. in Nutrigold Plus and Tariş ZF, Frankliniella spp. in Nutrigold Zinc, Vitacal, Codex Zinc and Nutrigold Plus, Liriomyza trifolii Burgess were higher in Nutrigold Zinc, Tariş ZF and Nutrigold Plus and statistically important. The population of Tetranychus spp. was the same amount in the treatments. Population of Aranea in Nutrigold Zinc and Tariş ZF, Coleoptera in Vitacal, Hemiptera in Nutrigold Plus and Neuroptera in Nutrigold Plus were higher and statistically important.The foliar fertilizers did not negatively or positively affect the population dynamics of some cotton pests and natural enemies. It was thought that the differences on the population's amount in the experiments were related to relationships of between pests and natural enemies

Keywords:

Cotton, foliar fertilizer, pests, natural enemies,

PDF

___

Uygulama alanlarında Neuroptera takımına ait bireylerden tür olarak Chrysoperla carnea Stephens saptanmıştır. 2007 yılında yıllık ortalama Neuropter yoğunluğu Çizelge 10'da verilmiştir. Çizelge incelendiğinde uygulamalar arasında popülasyon yoğunluğu bakımından istatistiksel fark bulunmuştur. En yüksek yoğunluk 9.5±1.29 adet/atrap ile Nutrigold Plus uygulanan alanlarda olurken, bunu 8.64±1.15 adet ile Tariş ZF, 8.42±1.17 adet ile Nutrigold Zinc uygulanan alanlar izlemiştir. Vitacal uygulanan alanlarda ise 6.90±0.89 adet, kontrol'de 6.78±0.83
adet ve Codex Zinc uygulanan alanlarda ise 6.69±0.92 adet olmuştur. Abro, G.H., Syed T.S., Unar, M.A. and Zhang, M.S. 2004.
Effect of application of a plant growth regulator and
micronutrients on insect pest infestation and yield
components of cotton. Journal of Entomology, 1(1):12- 16. Altieri, M.A. and Nicholls, C. I. 2003. Soil fertility
management and insect pests: harmonizing soil plant
health in agroecosystems. Soil and Tillage Research, 72: 203-211. Anonymous, 1985. TNA Principles of foliar feeding.
Translation Agronomy, Grand Rapids, MI. 2p. Atakan, E. and Özgür, A.F. 2001. Preliminary investigation
yılında ise Neuropter takımına ait
on damage by Frankliniella intonsa (Trybom)
(Thysanoptera: Thripidae) to cotton in the Çukurova
Region of Turkey. Proceeding of the 7 International
Symposium on Thysanoptera Reggio Calabra, 221- 224.
yüksek yoğunluk 12.30±0.72 adet ile Nutrigold Plus
alanlarında rastlamış ve onu sırsıyla Tariş ZF ve
Nutrigold Zinc uygulanan alanlar izlemiştir. th Atakan, E. 2006. Effect of nitrogen fertilization on
population development of Frankliniella spp.
(Thysanoptera: Thripidae) in Cotton in Eastern
Mediterranean Region of Turkey. Journal of Biological
Science, 6(5): 868-874.
yoğunluğun fazla olmasının, gübrelemenin değil
burada bulunan zararlı-doğal düşman ilişkisine
bağlanmaktadır. Çünkü bu alanlarda B. tabaci ve
Tetranychus spp.'nin fazla olmasına bağlı olarak
neuropter bireylerinin arttığı düşündürmektedir.
Çünkü, neuropter bireyleri B. tabaci ve Tetranychus
spp.'nin en önemli predatörüdür (Jeppson ve ark.,
). Ancak, Chen ve Ruberson (2008), pamukta
yaptığı çalışmada Neuropter bireylerin azotun farklı
dozlarında etkilenmediğini, ancak örnekleme
tarihlerinin yoğunluğu etkilediğini bildirmektedir. Bhardwaj, S. P., Sharma, S., and Bhardwaj, S. 2005. Effect of host plant nutrition on development and population build-up of European red mite Panonychus ulmi
(Koch) on apple. Acta Horticulturae, 399-405. Bi, J.L., Ballmer, G.R., Hendrix, D.L., Henneberry, T.J. and
Tascano, N.C. 2001. Effects of cotton nitrogen
fertilisation on Bemisia argentifolii populations and
honeydew production. Entomologia Experimentalis et
Applicata, 99: 25-36. Chen, Y. and Ruberson, J.R. 2008. Impact of variable
nitrogen fertilisation on arthropods in cotton Georgia,
USA. Ariculture, Ecosystems end Enviroment, 126: 281-288.
edilen türlerin yanında parazitoit olarak ise
Eretmocerus spp. ve Encarsia spp.'ye rastlanmıştır.
Parazitoit türlerinin bu kadar düşük yoğunlukta
olmasının, uygulama döneminde Lepidopter
bireylerine rastlanmaması ve ekonomik olarak verilen
türlerden sadece B. tabaci'nin parazitlenmiş
olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Cisneros, J. J. and Godfrey, L. D. 1998. Agronomic and environmental factors influencing the control of cotton aphids with insecticides. Proceedings Beltwide Cotton
Conferences, San Diego, California, USA, 5-9 January
, 1242-1246. Dadd, D. 1973. Insect nutrition: current development and
metabolic implication. Annual Review of Entomology, 18: 281.
olarak kullanılan yaprak gübreleri önemli verim artışı
sağlamamakla birlikte (tezde verildi) zararlıların
yoğunluğunu olumlu ve olumsuz yönde etkilemediği
görülmüştür. Uygulamalar arasındaki populasyon
yoğunluğundaki farklılığın gübre uygulamasından
ziyade zararlı-doğal düşman arasındaki ilişkiden
kaynaklandığı düşünülmektedir. Facknath, S. and Lalljee, B. 2005. Effect of soil-applied complex fertiliser on an insect-host plant relationship:
Liriomyza trifolii on Solanum tuberosum. Entomologia
Experimentalis et Applicata, 115: 67-77. Gençsoylu, I., 2001. Büyük Menderese havzası pamuk
alanlarında zararlılar ile doğal düşman mücadele
programlarında popülasyon gelişimleri, bunların ürün
kalitesi ve kantitesine etkileri üzerinde araştırmalar.
Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Doktora Tezi, 248s., Aydın.
Bu projeyi maddi olarak destekleyen ADÜ Bilimsel
Gencsoylu, I. 2009. Effect of plant growth regulators on
Araştırma Projeleri Komisyonu'na teşekkür eder, saygılar sunarız.
agronomic characteristics, lint quality, pests, and
predators in cotton. J Plant Growth Regul., 28:147–153. Jones, J.B.,Jr., Wolf, B. and Mills, H.A. 1991. Plant analysis
handbook. Micro-Macro Publishing, p.1-213. Jansson, J., and Ekbom, B. 2002. The effect of different plant nutrient regimes on the aphid Macrosiphum euphorbia growing on petunia. Entomol., Exp. Appl. 104: 109-116.
Magdoff, F. and van Es, H. 2000. Building soils for better
crops. SARE, Washington, DC. Marrazzi, C., Patrian, B. and Stadler, E. 2004. Secondary
metabolites of the leaf surface affected by sulphur
fertilization and perceived by the diamondback moth.
Chemoecolog, 14: 81-86. McGuiness, H. 1993. Living soils: sustainable alternatives
to chemical fertilizers for developing countries.
Consumers Policy Institute, New York. Rajaram, V., and Siddeswaran, K. 2006. Effect of organic
amendments and inorganic fertilizers against the cotton
leafhoppers. International Journal of Agricultural
Sciences, 2 (2): 515-516. Rodrigues, W. C., and Cassino, P.C.R. 2002. Effect of
nitrogen and potassium on Aleurothrixus floccosus
population (Homoptera, Aleyrodidae) in sweet orange
(Citrus sinensis) cv. Folha Murcha. Revista
Universidade Rural. Serie Ciencias da Vida 22 (2): 65- 69. Rosetto, D., Florcoyski, J.L. and Calafiori, M.H. 1997.
Influence of fertilizer on Tetranychus urticae (Koch,
) and Aphis gossypii (Glover, 1876) infestation on
cotton (Gossypium hirsutum L.) plants. Ecosistema, 6: 41-50. Rustamani, M.A., Memon, N., Dhaunroo, M.H., and Sheikh,
S.A. 1999. Impact of various fertilizer levels on the
incidence of sucking complex in cotton, Pakistan
Journal of Zoology, 31:323-326. Scheirs, J., and De Bruyn, L. 2004. Excess of nutrients
results in plant stres and decreased grass miner
performance. Entomologia Experimentalis et
Applicata, 113: 109-116. Slansky, F. 1990. Insect nutritional ecology as a basis for
studying host plant resistance. Florida Entomologist, 73: 354-378. SPSS., 1999. SPSS Inc. Chicago, Illinois. Trindade, M. L. B. and Chiavegato, L. G. 1999. Effect of
different levels of nitrogen, phosphorus and potassium
on biological activity of Tetranychus urticae (Koch)
(Acari: Tetranychidae) maintained on cotton plants
cultivated in nutritive solution. Cientifica Jaboticabal, 27 (½): 47-56. Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 31.03.2010
Copyright of Journal of Adnan Menderes University, Agricultural Faculty is the property of Adnan Menderes
University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the
copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use.