Kentsel Kamusal Mekanların Kullanılabilirliği Üzerine Bir Araştırma: Aydın-Tataristan Bugulma Parkı, Türkiye

Parklar barındırdıkları bitki örtüsü ile kent ekosistemine, sundukları rekreasyonel olanaklarla da kentlilerin fiziksel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamaktadır. Kent parkları ise kentlerin doğal ve kültürel özelliklerini yansıtan, aktif ve pasif rekreasyon olanaklarına sahip alanlardır. Araştırmada Aydın ili, Efeler ilçesinde bulunan Tataristan Bugulma Parkı için kullanıcı görüşleri alınmış, değerlendirilmiş ve elde edilen bulgulara göre park için öneriler getirilmiştir. Bu amaçla, araştırma konusu ile ilgili literatür, alanda çekilen fotoğraflar, gözlem ve anket formları ile bilgisayar yazılımı kullanılmıştır. Tataristan Bugulma Parkı farklı yaş gruplarının kullanımına uygunluğu, zamana ve mevsime bağlı kullanılabilirlik durumu, kullanım amacı, aktivitelerin, tesislerin ve donatı elemanlarının yeterliliği, engellilerin kullanımı, bitkilendirme, bakım, güvenlik, erişilebilirlik ve kullanıcı memnuniyeti yönlerinden incelenmiştir. Anket sonuçlarına ve gözlemlere göre, Tataristan Bugulma Parkına erişimin kolay olduğu, parkın kullanıcıların toplanabilmelerine ve sosyalleşmelerine imkân tanıdığı ve genel olarak kullanıcılar tarafından beğenildiği ortaya çıkmıştır. Parkta engelli kullanıcılara yönelik düzenlemelerin bulunmadığı ve parkın güvenli olmadığı tespit edilmiştir. Dinlenme alanları ve donatı elemanları yeterlidir ancak aktiviteler ve tesisler yeterli değildir. Kent merkezinde yer alan ve yoğun olarak kullanılan Tataristan Bugulma Parkında farklı gruplardan kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayan aktiviteler ve tesisler oluşturulmalı ve park tasarımlarında engelli kullanıcılara yönelik önerilere de yer verilmelidir. Ayrıca, kullanımlarını artırmak için mevcut parkların bakımı daha sık yapılmalıdır.

Research on Usability of Urban Public Spaces: Aydin-Tatarstan Bugulma Park, Turkey

Parks contribute to the urban ecosystem with the vegetation they host and the physical and social development of the citizens with the recreational facilities they offer. Urban parks are areas that show the natural and cultural characteristics of cities that have active and passive recreation opportunities. In the research, user opinions were received for Tatarstan Bugulma Park in Efeler district of Aydın Province, evaluated, and suggestions were made for the park based on the findings. For this purpose, literature related to the study, photographs taken in the field observation, observation and questionnaire forms and computer software were used. Tatarstan Bugulma Park has been examined in terms of suitability for different age groups, usability depending on time and season, purpose of use, adequacy of activities, facilities and amenities, use of disabled people, planting, maintenance, safety, accessibility and user satisfaction. According to the survey results and observations, it was showed that easy to access Tatarstan Bugulma Park; the park allows users to gather and socialise and is liked by the users. It was determined that there are no regulations for disabled users in the park and the park is not safe. Resting areas and equipment were enough, but activities and amenities were not. Activities and facilities that meet the needs of users from distinct groups in Tatarstan Bugulma Park that is located in the city center and used extensively should be created and recommendations for disabled users should be included in the park designs. In addition, maintenance of the existing parks should be done more frequently to increase their use.

PDF

___

Adams A, Harvey H, Brown D (2008) Constructs of Health and Environment Inform Child Obesity Prevention in American Indian Communities. Obesity 16: 311-317.
Anonim (2020) Resmi İstatistikler, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve- ilceler-istatistik.aspx?m=AYDIN (Erişim tarihi: 21/05/2020)
Ayhan A (2019) Giresun Kenti Parklarının Peyzaj Tasarım Kriterleri Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Ordu.
Aykal FD, Yılmaz A, Selda Ç (2017) Kent Parklarının Erişilebilirliği Üzerine Bir Araştırma: Van Dilek Doğan Kent Parkı Örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5: 29-40.
Bayram B (2007) Kamusal Mekan Kalitesinin Yükseltilmesinde Yöntemler ve Kamusal Sanatın Rolü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Cronan M, Shinew K, Schneider I, Wilhelm Stanis S, Chavez D (2008) Physical Activity Patterns and Preferences Among Latinos in Different Types of Public Parks. Journal of Physical Activity and Health 5: 894-908.
Cutt HE, Giles-Corti B, Wood LJ, Knuiman MW, Burke V (2008) Barriers and Motivators for Owners Walking their Dog: Results from Qualitative Research. Health Promotion Journal of Australia 19(2): 118-124.
Dunnett N, Swanwick C, Woolley H (2002) Improving Urban Parks, Play Areas and Green Spaces. DTLR. London.
Eşkil ÖY (2011) Engelliler İçin Dış Mekan Tasarım Özellikleri Bağlamında Ankara Kent Parklarının İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın.
Giles-Corti B, Broomhall MH, Knuiman M, Collins C, Douglas K, Ng K, Lange A, Donovan RJ (2005) IncreasingWalking-How Important is Distance to, Attractiveness, and Size of Public Open Space? American Journal of Preventive Medicine 28(2): 169- 176.
Griffin S, Wilson D, Wilcox S, Buck J, Ainsworth B (2008) Physical Activity Influences in a Disadvantaged African American Community and the Communities’ Proposed Solutions. Health Promotion Practice 9: 180-190.
Gül A, Küçük V (2001) Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 2(1): 27-48.
Gülen M (2006) Stratejik Planlama Yaklaşımı Çerçevesinde Kentsel Projeler-Kamusal Alan İlişkisi: Büyükdere Aksı Levent Plazalar Alanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
Jim CY, Chen WY (2006) Recreation-AmenityUse and Contingent Valuation of Urban Greenspaces in Guangzhou, China. Landscape and Urban Planning 75: 81-96.
Kaczynski AT, Potwarka LR, Saelens BE (2008) Association of Park Size, Distance, and Features with Physical Activity in Neighborhood Parks. American Journal of Public Health 98: 1451-1456.
Karadeniz Z (2019) Peyzaj Tasarım Kriterleri Açısından Samsun Kent Parklarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Ordu.
Karayılmazlar AS, Çelikyay S (2018) Kentlerde Kamusal Alanların Tasarımı ve Önemi. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9(17): 83-90.
Kaya LG, Yücedağ C, Aşıkkutlu S, Şeker E (2019) Antalya Kentinde Dokuma Parkı Elemanlarının Kullanıcılar Tarafından Değerlendirilmesi. In: Çelik A, Kaya LG, Bulut MH (eds), Proceedings of the 4th European Conference on Science, Art Culture, 18-21 April 2019, Antalya, 43-49.
Lloyd K, Burden J, Kieva J (2008) Young Girls and Urban Parks: Planning for Transition Through Adolescence. Journal of Park and Recreation Administration 26: 21- 38.
McCormack GR, Rock M, Toohey AM, Hignell D (2010) Characteristics of Urban Parks Associated with Park Use and Physical Activity: A Review of Qualitative Research. Health&Place 16: 712-726.
Ocak RÖ, Perçin H (2014) Kent Parklarının Tasarım Anlayışlarının Yurtiçi ve Yurtdışı Örneklerinde İncelenmesi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 1(1): 12- 20.
Oguz, D (2000) User Surveys of Ankara's Urban Parks. Landscape and Urban Planning 52: 165-171.
Önder S, Polat AT (2012) Kentsel Açık-Yeşil Alanların Kent Yaşamındaki Yeri Ve Önemi. Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri, 19 Mayıs 2012, Konya, 73-96.
Özdemir B (2013) Konya İlinde Bulunan Bazı Kent Parklarının Kullanıcı Tercihleri Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Özkan MB (2001) Kentsel Rekreasyon Alan Planlaması, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Ders Notları, İzmir.
Özkır A (2007) Kent Parkları Yönetim Modelinin Geliştirilmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öztürk S, Özdemir Z (2013) Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Yaşam Kalitesine Etkisi “Kastamonu Örneği’’. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1): 109-116.
Polat AT (2001) Kent Parkı Kavramı ve Konya İçin Örnek Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Polat AT, Önder S (2004) Kent Parkı Kavramı ve Konya Kenti İçin Bir Kent Parkı Örneği. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(34): 76-86.
Powell KE, Martin LM, Chowdhury PP (2003) Places to Walk: Convenience and Regular Physical Activity. American Journal of Public Health, 93: 1519-1521.
Şişman EE, Gültürk P (2014) Tekirdağ Kent Merkezinde Bulunan Parkların Mevcut Durumunun Belirlenmesi ve Öneri Bir Peyzaj Projesinin Hazırlanması. Namık Kemal Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2): 98-109.
Tucker P, Gilliland J, Irwin J (2007) Splashpads, Swings, and Shade: Parents’ Preferences for Neighbourhood Parks. Canadian Journal of Public Health 98: 198-202.
Veitch J, Salmon J, Ball K (2007) Children’s Perceptions of the Use of Public Open Spaces for Active Free-Play. Children’s Geographies 5: 409-422.
Woolley H (2006) Freedom of the City: Contemporary Issues and Policy Influences on Children and Young People’s Use of Public Green Space in England. Children’s Geographies 4(1): 45-59.
Wright Wendel HE, Zarger RK, Mihelcic JR (2012) Accessibility and Usability: Green Space Preferences, Perceptions, and Barriers in a Rapidly Urbanizing City in Latin America. Landscape and Urban Planning 107: 272-282.
Yücedağ C, Kaya LG, Aşıkkutlu S (2018) A Study on Usage of Urban Parks: Case of Pamukkale-Denizli, Turkey. In: Çınar Ö (eds), Proceedings of the 4th International Conference on Engineering and Natural Sciences, 2-6 May 2018, Kiev, 78-82.
Zhang H, Chen B, Sun Z, Bao Z (2013) Landscape Perception and Recreation Needs in Urban Green Space in Fuyang, Hangzhou, China. Urban Forestry & Urban Greening 12: 44-52.