Farklı Koza Dizilişlerine Sahip Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Genotiplerinde Bitki Yoğunluklarının Verim, Verim Unsurları ve Lif Özellikleri Üzerine Etkisi

Pamuk tarımında bitki gelişimi, çiçeklenme, tarak ve koza oluşumu bitki sıklığından önemli derecede etkilenmektedir. Bu çalışma ile açık (Karayel) ve kloster (Lodos) koza dizilişine sahip iki farklı pamuk genotipinin beş farklı bitki yoğunluğunda (7,000 bitki/da, 14,000 bitki/da, 21,000 bitki/da, 28,000 bitki/da ve 35,000 bitki/da) verim, verim bileşenleri ve lif kalite özellikleri incelenmiştir. Deneme bölünmüş parseller deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak Aydın ili koşullarında, 2019 yılı pamuk üretim sezonunda yürütülmüştür. Çalışma; farklı bitki yoğunluklarının farklı bitki biomasına sahip pamuk çeşitlerinin verim, verim komponentleri ve lif kalite özellikleri üzerine etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, bitki yoğunluğunun artması (28,000 ve 35,000 bitki/da) ile bitki boyu, meyve dalı sayısı, odun dalı sayısı, tek koza ağırlığı, koza sayısı değerlerinde azalma; aksine ilk meyve dalı boğum sayısı, birinci el hasat oranı, ilk koza açma gün sayısı, lif inceliği değerlerinde artma tespit edilmiştir. Bitki yoğunluğunun, lif inceliği dışında diğer lif kalite özellikleri ve çırçır randımanı üzerine ise önemli bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Açık ve kloster yapıya sahip pamuk çeşitlerinin farklı bitki yoğunluklarında kütlü verimi bakımından farklı sonuçlar ortaya koymuştur. Her iki çeşidin bitki sıklığı ortalamasına göre, en yüksek kütlü pamuk verimi (649.4 kg/da) ve lif verimi (275.8 kg/da), 14,000 bitki/da bitki yoğunluğundan elde edilmiştir. Kütlü pamuk verimi bakımından genotip x bitki yoğunluğu interaksiyonu değerlendirildiğinde, açık koza dizilişine sahip çeşitlerde bitki yoğunluğunun 21,000 bitki/da’dan fazla olmaması; kloster koza dizilişine sahip pamuk çeşitlerde ise 14,000 bitki/da’dan az yoğunlukta olmaması gerektiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Pamuk, Bitki Yoğunluğu, Verim, Lif Özellikleri, Kloster

Effect of Plant Densities on Yield, Yield Components and Fiber Properties in Cotton (Gossypium Hirsutum L.) Genotypes with Different Cotton Bolls Distributions

Plant growth, flowering, square and boll formation are significantly affected by plant density in cotton production.The research was carried out in the field of experimental Özaltın Agriculture Company Experiment Fields in 2019 with four replication according to the split plot design with two different cotton genotypes with open (Karayel) type and closters (Lodos) type under five different plant densities (7,000 plants/da, 14,000 plants/da, 21,000 plants/da, 28,000 plants/da and 35,000 plants/da). The aim of the study was to determine the effects of different plant densities on yield, yield components and fiber quality characteristics of cotton varieties with different plant types (different boll distribution on branch of plant). With the increase in plant density (28,000 and 35,000 plants/da), plant height, number of fruit branches, number of vegatatif branches, boll weight, boll number were decrased, on the other hand the number of node on the first fruit branch, the first hand harvest rate, the number of days of opening the first boll, micronare values were increased. It was determined that there was no significant effect on fiber quality properties and lint percentage except for micronaire. Cotton varieties with different cotton biomass architecture such as open type and closter type showed different reactions in terms of cotton boll yield at different plant densities. According to the mean of both cultivars in each plant density, the highest boll yield (649.4 kg/da) and fiber yield (275.8 kg/da) were obtained from plant density of 14,000 plants/da. When genotype x plant density interaction is evaluated in terms of cotton boll yield, the plant density in genotypes with open boll distribution type should not be more than 21,000 plants/da plant density; It was determined that plant density should not be less than 14,000 plants/da for the cotton genotypes with closter boll distribution type.

Keywords:

Gossypium hirsutum Cotton, plant density, yield, fiber properties, cluster,

PDF

___

Akhtar M, Cheema MS, Jamil M, Farooq MR, Aslam M (2002) Effect of Plant Density on Four Short Statured Cotton Varieties. Asian Journal of Plant Sciences, 1(6): 644-645.
Başal H, Sezener V, Canavar O, Kızılkaya K, Dağdelen N (2014) Effects of Water Stress and Plant Density on Cotton (Gossypium hirsutum L) Cultivars Differing in Maturity and Seed Size: I Yield Components and Fiber Quality Parameters. Int J Agric Inn Res, 3: 755-760.
Bednarz CW, Bridges DC, Brown SM (2000) Analysis of Cotton Yield Stability Across Population Densities. Agronomy Journal, 92(1): 128-135.
Bednarz, CW, Shurley, WD, Anthony, WS, Nichols, RL (2005) Yield, Quality, and Profitability of Cotton Produced at Varying Plant Densities. Agronomy Journal, 97(1): 235-240.
Beyyavaş V, Yılmaz A, Haliloğlu H (2018) Farklı Bitki Sıklığı ve Mepiquat Chloride Uygulamasının Normal Ekim Zamanında Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2): 262-273.
Boquet, D. J. (2005). Cotton in ultra‐narrow row spacing: Plant density and nitrogen fertilizer rates. Agronomy Journal, 97(1), 279-287.
Bridge RR, Meredith Jr WR, Chism, JF (1973) Influence of Planting Method and Plant Population on Cotton (Gossypium hirsutum L.). Agronomy Journal, 65(1): 104-109
Çiçek Ş (2019) Diyarbakır Koşullarında Farklı Sıra Üzeri Mesafelerde Ekilen Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Gelişiminin Bitki İzleme Teknikleri Kullanılarak Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır.
Darawsheh MK, Chachalis D, Aivalakis G, Khah EM (2009) Cotton Row Spacing and Plant Density Cropping Systems II Effects on Seed Cotton Yield, Boll Components And Lint Quality. Journal of Food, Agriculture & Environment, 7(3-4): 262-265.
Dong HZ, Li, WJ, Tang W, Li, ZH, Zhang DM (2006a) Effects of Genotypes and Plant Density on Yield, Yield Components And Photosynthesis in Bt Transgenic Cotton. Journal of Agronomy and Crop Science, 192(2): 132-139. Dong H, Li W, Tang W Li, Z Zhang, D, Niu Y (2006b) Yield, Quality and Leaf Senescence of Cotton Grown at Varying Planting Dates and Plant Densities in the Yellow River Valley of China. Field Crops Research, 98(2-3): 106-115.
Fowler JL, Ray LL (1977) Response of Two Cotton Genotypes to Five Equidistant Spacing Patterns. Agronomy Journal, 69(5): 733-738.
Guzman M, Vilain L, Rondon T, Sanchez J (2019) Sowing Density Effects in Cotton Yields and Its Components. Agronomy, 9(7): 349.
Heitholt JJ (1994) Canopy Characteristics Associated with Deficient and Excessive Cotton Plant Population Densities. Crop science, 34(5): 1291-1297.
ICAC. (2019) International Cotton Advisory Committee. Washington D.C.
İlker E, Altınbaş M, Tosun M, Sakinoğlu FÇ (2008) İki Pamuk Melezinin (Gossypium spp.) F2 Generasyonunda Bazı Verim ve Lif Özellikleri İçin Heterosis ve Genotipik Değişkenlik. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 45(3), 153-163.
Jones MA, Wells R (1998) Fiber Yield and Quality of Cotton Grown at Two Divergent Population Densities. Crop Science, 38(5): 1190-1195.
Kaggwa-Asiimwe R, Andrade-Sanchez P, Wang G (2013) Plant Architecture Influences Growth and Yield Response of Upland Cotton to Population Density. Field Crops Research, 145: 52-59.
Karataş A (2007) Bitki Sıklığı ve Pix (Mepiquat Chloride) Uygulamalarının Pamuk Büyümesi, Verimi ve Lif Kalitesi Üzerine Etkileri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 126s.
Kaynak MA (1995) Harran Ovası Koşullarında Farklı Sıra Arası Uzaklıklarının, Erkenci Pamuk Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1): 1-19.
Khan A, Zheng J, Tan DKY, Khan A, Akhtar K, Kong X, Fahad S (2019) Changes in Leaf Structural and Functional Characteristics when Changing Planting Density at Different Growth Stages Alters Cotton Lint Yield under a New Planting Model. Agronomy, 9(12): 859.
McCarty JC, Jenkins JN, Hayes RW, Wubben MJ (2017) Effects of Plant Density on Boll Retention and Yield of Cotton in the Mid-South. American Journal of Plant Sciences, 8(04): 891.
Meng Y, Lv F, Zhao W, Chen J, Zhu L, Wang Y, Zhou Z (2016) Plant Density İnfluences Fiber Sucrose Metabolism in Relation to Cotton Fiber Quality. Acta Physiologiae Plantarum, 38(5): 112.
Mert M, Akiscan Y, Gencer O (2004) Inheritance of Oil And Protein Content in Some Cotton Generations. Asian Journal of Plant Sciences, 3(2): 174-176.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Aydın Verileri, 2020. Erişim: [https://mgm.gov.tr/?il=Ayd%C4%B1n].
Özdemir M (2007) Buğday Sonrası İkinci Ürün Pamuk (G hirsutum L ) Üretiminde Ekim Sıklığının Verim ve Lif Teknolojik Özelliklere Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş
Reddy RY, Sarma ASR (2014) Genetic Variability for Yield Components and Fibre Characters in Cotton (Gossypium arboreum L). Plant Archives, 14(1): 417-419
Sadık FG, Kaynak MA (2017) İkinci Ürün Koşullarında Ekim Sıklığının Pamuğun (Gossypium hirsutum L) Verim, Verim Unsurları ve Lif Özellikleri Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1): 39-44.
Siebert, M. W., Leonard, B. R., Gable, R. H., & LaMotte, L. R. (2005). Cotton boll age influences feeding preference by brown stink bug (Heteroptera: Pentatomidae). Journal of economic entomology, 98(1), 82-87.
Wang X, Hou Y, Du M, Xu D, Lu H, Tian X, Li Z (2016) Effect of Planting Date And Plant Density on Cotton Traits as Relating to Mechanical Harvesting in The Yellow River Valley Region of China. Field Crops Research, 198: 112-121.