Olcay YILMAZ, Cem DEVEZER

7225

Bilişsel Davranışçı Grupla Psikolojik Danışmanın Otomatik Düşünceler ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlara Etkisi

Bu araştırmanın amacı, bilişsel davranışçı grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin otomatik düşünceleri ve fonksiyonel olmayan tutumları üzerindeki etkisini belirlemektir. Uygulama, bir vakıf üniversitesinin Eğitim ve Edebiyat Fakültelerine kayıtlı 24 öğrenciden oluşan deney ve plasebo grubu olmak üzere üç ayrı grupla yürütülmüştür. Deney grubundaki katılımcılarla 12 oturum bilişsel-davranışçı grupla psikolojik danışma, plasebo grubundaki katılımcılarla 12 oturum plasebo niteliğinde grup etkinliği gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubunda bulunan katılımcılara ise herhangi bir uygulamada bulunulmamıştır. Tüm gruplara Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ-30) ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (FOTÖ-A) ilk oturumlarda ön-test, son oturumlarda son-test, son oturumdan iki ay sonra ise izleme ölçümü uygulanmıştır. Uygulama sonunda deney grubunun FOTÖ–A ön-test ve son-test puan ortalamaları (p <.05) anlamlı derecede azalırken, FOTÖ-A son-test puan ortalamalarıyla izleme puan ortalamaları arasında ise anlamlı bir fark bulunamamıştır (p >.05). Plasebo ve kontrol gruplarının FOTÖ-A ön-test ve son-test puan ile son-test ve izleme puan ortalamaları arasında ise anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p >.05). Bununla birlikte deney grubunun ODÖ-30 ön-test ve son-test puan ortalamaları anlamlı derecede (p <.05) azalırken, ODÖ-30 son-test puan ortalamalarıyla izleme puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p >.05). Plasebo ve kontrol gruplarının ODÖ-30 ön-test ve son-test ile son test ve izleme puan ortalamaları arasında yine anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p >.05). Sonuç olarak, bilişsel davranışçı grupla psikolojik danışmanın, üniversite öğrencilerinin otomatik düşünceleri ve fonksiyonel olmayan tutumlarının azalmasında etkili olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:

Bilişsel Terapi, Bilişsel Davranışçı Terapi, Grupla Psikolojik Danışma

Effects of Cognitive Behavioral Group Counseling on Automatic Thoughts and Dysfunctional Attitudes

The aim of this study is to explore the effects of cognitive-behavioral group counseling on university students' automatic thoughts and dysfunctional attitudes. The study group consisted of 24 college students for experiment, placebo and control groups enrolled in a public university’s Faculties of Education and Literature departments. 12 sessions of cognitive-behavioral group counseling were performed with the experiment group, and 12 sessions of traditional group counseling activities were performed with the placebo group. No counseling intervention is applied to the control group. At the beginning of the group sessions, Turkish forms of Automatic Thoughts Questionnaire (ATQ-30) and Dysfunctional Attidutes Scale (DAS-A) were applied to all three groups as pre-intervention and post-intervention at the end of the sessions as well as a two months interval follow-up assessment. The mean scores of the DAS-A and ATQ-30 pre-intervention and post-intervention scores of the experiment group were significantly decreased (p <.05) while there was no significant difference between the mean scores of the experiment group’s DAS-A and ATQ-30 post-intervention and follow-up scores (p > .05). No significant difference between the placebo and control group's DAS-A and ATQ-30 pre-intervention, post-intervention and follow-up scores (p > .05) was found. As a result, cognitive-behavioral group counseling was found to be effective in reducing the automatic thoughts and dys-functional attitudes of university students.
Keywords:

Cognitive Therapy, Cognitive Behavioral Therapy, Group Counseling,

PDF

___

  • AYDIN, G. ve AYDIN, O. (1990). Otomatik düşünceler ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji dergisi, 24, 51-55.
  • AUSTIN, S. F., SUMBUNDU, A. D., LYKKE, J. & OESTRICH, I. H. (2008). Treating panic symptoms within everyday clinical settings: The feasibility of a group cognitive behavioural intervention. Nordic Journal of Psychiatry, 62(4), 287-293.
  • BECK, A. T., RUSH, A. J., SHAW, B. F. & EMERY, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: The Guilford Press.
  • BECK, A. T. (2005). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar (T. Özakkaş, Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • BECK, J. S. (2014). Bilişsel davranışçı terapi: Temelleri ve ötesi (M. Şahin ve I.T. Cömert, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • BURNS, D. (2013). İyi hissetmek yeni duygudurum tedavisi. (E. Tuncer, Ö. Mestçioğlu, İ. Erdem Atak, G. Acar, Çev.). İstanbul: Psikonet Yayınları.
  • BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇOKLUK, Ö. ve KÖKLÜ, N. (2013). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
  • CARKHUFF, R. R. (2014). 21. yüzyılda yardım etme sanatı. (R. Karaca ve F.E. İkiz, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • COREY, G. (2008). Theory and practice of group counseling (7th ed.). Belmont: Thomson Brooks/Cole.
  • CÜCELOĞLU, D. (2010). İnsan ve davranışı. (19. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • DEMIRCI, İ. ve ERDEN, S. (2016). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygısına etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43, 67-83.
  • DOBSON, K. S., & DOZOIS, D. J. A. (2001). Historical and philosophical bases of the cognitive-behavioral therapies. In K. S. Dobson (Ed.), Handbook of cognitive-behavioral therapies (2nd Ed.) (3-39). New York: The Guilford Press.
  • DOĞAN, S. (1995). Eğitime giriş. L. Küçükahmet, Ed. Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Gazi Kitabevi, 32-51.
  • DUARTE, P. S., MIYAZAKI, M. C., BLAY, S. L., & SESSO, R. (2009). Cognitive–behavioral group therapy is an effective treatment for major depression in hemodialysis patients. Kidney international, 76(4), 414-421.
  • DUY, B. (2003). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın yalnızlık ve fonksiyonel olmayan tutumlar üzerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • ELMACI, F. (2008). Bilişsel – davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın ergenlerin korkuları üzerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • GLADDING, S. T. (2008). Groups: A counseling specialty (5th ed.). New Jersey: Pearson/Merrill Prentice Hall.
  • GRUBER, K., MORAN, P. J., ROTH, W. T., & TAYLOR, C. B. (2001). Computer-assisted cognitive behavioral group therapy for social phobia. Behavior Therapy, 32(1), 155-165.
  • HIÇDURMAZ, D. (2010). Bilişsel – davranışçı grup danışmanlığının benlik algısı ve stresle baş etme biçimlerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • KARASAR, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • KARATAŞ, Z. (2009). Bilişsel davranışçı teknikler kullanılarak yapılan öfke yönetimi programının ergenlerin saldırganlığını azaltmadaki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 12-24.
  • LEAHY, R. L. (2018). Bilişsel terapi ve uygulamaları (Hasan Hacak, Muhittin Macit, Ferruh Özpilavcı, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • MATSUNAGA, M., OKAMOTO, Y., SUZUKI, S., KINOSHITA, A. , YOSHIMURA S., YOSHINO A., KUNISATO, Y., & YAMAWAKI, S. (2010). Psychosocial functioning in patients with treatment-resistant depression after group cognitive behavioral therapy. BMC Psychiatry, 10(22), 1-10.
  • MURDOCK, N. L. (2013). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları. (F. Akkoyun, Çev.). Ankara, Nobel Yayıncılık.
  • NORTON, P. J. (2008). An open trial of a transdiagnostic cognitive-behavioral group therapy for anxiety disorder. Behavior Therapy, 39(3), 242-250.
  • ROSEN, H. (1988). The consructivist-development paradigm. In R. A. Dorfman (Ed.), Paradigm of clinical social work (p.317-355). New York: Brunner/Mazel.
  • SAPMAZ, F. (2011). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın sosyal anksiyete, reddedilme duyarlılığı ve kişilerarası duyarlılık üzerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • SAVAŞIR, I. ve ŞAHIN, N. H. (1997). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • SCHULTZ, D. P. & SCHULTZ E. S. (2007). Modern psikoloji tarihi. (Y. Aslay, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • SHARF, R. S. (2012). Psikoterapi ve psikolojik danışma kuramları kavramlar ve örnek olaylar. (N. Voltan Acar, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık, 1-24.
  • SERTELIN MERCAN, Ç. (2007). Bilişsel - davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş sosyal beceri eğitiminin ergenlerin sosyal kaygı düzeyine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • SERTÖZ, Ö. Ö. ve METE, H. E. (2005). Obezite Tedavisinde Bilişsel Davranışçı Grup Terapisinin Kilo Verme, Yaşam Kalitesi ve Psikopatolojiye Etkileri: Sekiz Haftalık izlem, Çalışması. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni, 15(3), 119-126.
  • SÜTCÜ, S. T., AYDIN, A., ve SORIAS, O. (2010). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmak için bilişsel davranışçı bir grup terapisi programının etkililiği. Türk Psikoloji Dergisi,(25), 66, 57-67.
  • ŞAHIN, N. H. ve ŞAHIN, N. (1991). Bir kültürde fonksiyonel olan tutumlar bir başka kültürde de öyle midir. Psikoloji Dergisi, 7(26), 30-40.
  • TAUBE-SCHIFF, M., SUVAK, M.K., ANTONY, M. M., BIELING, P. J., & MCCABE, R.E. (2007). Group cohesion in cognitive-behavioral group therapy for social phobia. Behaviour Research and Therapy, 45(4), 687-698.
  • THIENEMANN, M., MARTIN, J., CREGGER, B., THOMPSON, H. B., & DYER-FRIEDMAN, J. (2001). Manual-driven group cognitive-behavioral therapy for adolescents with obsessive-compulsive disorder: A pilot study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 40(11), 1254-1260.
  • TÜRKÇAPAR, H. (2014). Bilişsel terapi (7. Baskı). Ankara: HYB Yayıncılık.
  • YALOM, I. D. (2012). Grup psikoterapisinin teori ve pratiği. (A. Tangör, Ö. Karaçam, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Öğrencilerde Empati Becerisini Geliştirme Temelli Bir Teknik Olarak Görsel Öykü: Örnek Uygulamalar

Yücel KABAPINAR, Eray TABAK, Batuhan YAVUZ

Klâsik Edebiyat Bağlamında Kutadgu Bilig’de Bilgi Temelinde Söz

Ömer İNCE

Algılanan Aşırı Niteliklilik: Üretkenliğe Karşı Durgunluk

Arzu Özkanan

Üniversite Öğrencilerinde Uyuşturucu Madde Kullanım Alışkanlıkları ve Yaygınlığı: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Örneği

Berrin GÜNER

Bilişsel Davranışçı Grupla Psikolojik Danışmanın Otomatik Düşünceler ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlara Etkisi

Olcay YILMAZ, Cem DEVEZER

Psikolojik İyi Oluşu Değerlendiren Bradburn Duygulanım Dengesi Ölçeğinin Türkçede İncelenmesi

Sinan OKUR, Tarık TOTAN