Gülcan KAHRAMAN, Türker BAŞ, Mahmut AKBOLAT

Obeziteye Yönelik Tutum ve İnançların Geliştirilmesinde Sağlık Programlarının Etkisi

Amaç: Obezite problemi yaşayan bireylerin obeziteye yönelik tutum ve inanç geliştirmelerinde sağlık ile ilgili televizyon programlarının etkisini ölçmek amaçlanmıştır. Çalışmada, obezite sorunu yaşayan bireylerin sosyodemografik özelliklerinin, bu kişilerin koruyucu sağlık davranışı gerçekleştirmesinde etkili olup olmadığı da incelenmiştir. Hastalar ve Yöntem: Sakarya ilinde faaliyet gösteren sağlık kuruluşlarına başvuran 365 kilolu ve obez birey üzerinde bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Dedeli ve Fadıloğlu 2011 tarafından geliştirilen Obezite Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Televizyonda yayınlanan sağlık programları ile ilgili 6 soru sorulmuştur. 2014 yılının Ocak ayında başlanan veri toplama süreci, 2014 yılının Mart ayında sonlandırılmıştır. Nicel verilerin analizi, frekans, fark, korelasyon ve regresyon analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar, %95’lik güven aralığında, p

The Effect of Health Programs On The Development of Att Itudes and Beliefs In Obesity

Purpose: It is intended to measure the impact of television programs related to health for individuals, who suffer from overweight and obesity, in developing attitudes and beliefs towards obesity. In the study, it is also examined whether socio-demographic characteristics of individuals, that have problem with obesity, is effective in performing preventive health behaviors or not. Patients and Methods: Survey was being carried out on overweight and obese individuals, who admitted to health facilities operating in the province of Sakarya. In the study, Obesity Health Belief Model Scale, developed by Dedeli ve Fadıloğlu 2011 was used. Six questions about televised health programs was asked. The process of data collection, that was started in January of 2014, was terminated in March of 2014. Quantitative analysis of the data was evaluated by the frequency analysis, difference analysis, correlation analysis and regression analysis. The results were evaluated in the 95% confidence intervals, p

Keywords:

obesity, health belief model, health programs,

PDF

___

Obesity Prevention Strategies, http://www.hsph.harvard.edu/obesity- prevention-source/obesity-prevention/, Erişim Tarihi: 11.07.2014. Obezite Nasıl Saptanır?, http://www.beslenme.gov.tr/index. php?lang=tr&page=43, Erişim Tarihi: 10.09.2013.

Nestle M, Jacobson MF, Halting The Obesity Epidemic: A Public Health Policy Approach, Public Health Reports 2000; 115:12-24.

Efendigil Karatay C, Karatay Diyeti’yle Obezite ve Diyabete Çözüm Var, HayyKitap, 11. Baskı, Nisan, İstanbul, 2013.

Altunkaynak BZ, Elvan Ö, Obezite: Nedenleri ve Tedavi Seçenekleri, Van Tıp Dergisi 2006; 13:138-42.

Peker İ, Çiloğlu F, Buruk Ş, Bulca Z, Egzersiz Biyokimyası ve Obezite, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2000.

Nelson TL, Vogler GP, Pedersen NL, Hong Y, Miles TP, Genetic And Environmental Influences On Body Fat Distribution, Fasting Insulin Levels And Cvd: Are The Influences Shared, Twin Research and Human Genetics 2000;3:43-50.

Haffner SM, Stern MP, Hazuda HP, Mitchell BD, Patterson JK, Ferrannini E, Parental History Of Diabetes İs Associated With Increased Cardiovascular Risk Factors. Arteriosclerosis, 1989;9:928-33.

Saraç E, Ayurveda Sağlıklı Zayıflamanın Yolları, 29. Baskı, İstanbul, 2010.

Lyon HN, Hirschhorn HN, Genetics of Common Forms Of Obesity: A Brief Overview, The American Journal of Clinical Nutrition, USA, 2005; 82:215-7.

Chiolero A, David F, Fred P, Jacques C, Consequences of Smoking For Body Weight, Body Fat Distribution And Insulin Resistance, The American Journal of Clinical Nutrition 2008; 87:801-9.

Samur G, Obezite ve Gebelik. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı, Şubat, Ankara, 2008.

Jeffords JM, The Causes of Obesity, http://www.uvm.edu/~vlrs/ Health/causes%20of%20obesity.pdf, Erişim Tarihi: 15.08.2013.

Türkiye Sağlıklı Beslenme Ve Hareketli Hayat Programı (2013- 2017), http://beslenme.gov.tr/content/files/home/turkiye_saglikli_ beslenme_ve_hareketli_hayat_programi.pdf

Tuomilehto HPI, Seppä JM, Partinen MM, Peltonen M, Gylling H, Tuomilehto JOI, Vanninen EJ, Kokkarinen J, Sahlman JK, Martikainen T, Soini EJO, Randell J, Tukiainen H, Uusitupa M, Kilo Azaltılması ile Yaşam Biçimine Müdahale HaŞf Obstrüktif Uyku Apnesinde İlk Basamak Tedavi, American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine Home, 2009; 179:320-7.

Truswell S, ABC Of Nutrition, Fourth Edition, BMJ Publishing Group, London, 2003.

Bozbora A, Obezite ve Tedavisi, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2002.

Champion, VL, Skinner CS, The Health Belief Model, In Glanz, K., Rimer, B.K. and Viswanath, K., Health Behavior And Health Education: Theory, Research And Practice, San Francisco, Jossey- Bass, 2008;32-44.

Çenesiz E, Atak N, The Evaluation of the Researches In The Health Belief Model in Turkey, TAF Preventive Medicine Bulletin, 6,2007;427-34.

Çam O, Bilge A, Ruh Hastalığına Yönelik İnanç ve Tutumlar, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007;8:215-23.

Gözüm S, Karayurt Ö, Aydın İ, Meme Kanseri Taramalarında Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeğinin Türkçe Uyarlamalarına İlişkin Sonuçlar, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2004; 12:71-85.

Sezgin D, Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2010; 2:52-78.

Yüksel E, Kaya AY, Koçak A, Aydın S, Check Up Sağlık İletişimi, Kaynak, İleti ve Hedef Kitle Bağlamında Sağlık Konulu Yayınların Analizi, Literatür Akademia, Ocak, Konya, 2014.

Koçak A, Bulduklu Y, Sağlık İletişimi: Yaşlıların Televizyonda Yayınlanan Sağlık Programlarını İzleme Motivasyonları, Selçuk