Elanur Yılmaz KARABULUTLU, Merve Çayır YILMAZ

Hemodiyaliz Tedavisi Alan Bireylerin Sıvı Kısıtlamasına Uyum Düzeyleri

Amaç: Bu araştırma, hemodiyaliz tedavisi alan bireylerin sıvı kısıtlamasına uyum düzeylerini değerlendirmek ve sıvı kısıtlamasına uyumu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma Aralık 2016 - Şubat 2017 tarihleri arasında 88 hemodiyaliz tedavisi alan birey ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında Hasta Tanıtıcı Formu ve Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği HHSKÖ kullanılmıştır. Veriler Student t testi, tek yönlü varyans analizi ANOVA , Kruskal Wallis H testi, Mann Whitney U testi, LSD Post Hoc testi, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizleri kullanılarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerin sıvı kontrol uyumları orta düzeyde bulunmuş olup 51.23±5.88 , bireylerin sıvı kontrol bilgi düzeylerinin yüksek olduğu 20.22±1.07 , davranış boyutu açısından orta seviyede bir uyuma sahip oldukları 22.42±4.23 ve tutum boyutunda uyum düzeylerinin düşük olduğu 8.59±2.61 görülmüştür. Bireylerin sıvı kontrol uyumlarına cinsiyet ve medeni durumun, bilgi düzeylerine cinsiyet ve tedavi süresinin, davranışlarına ise cinsiyetin anlamlı düzeyde etki ettiği belirlenmiştir. Kadınların bilgi boyutu, davranış boyutu ve toplam sıvı kontrol uyum düzeylerinin erkeklerden daha yüksek olduğu, bekarların toplam sıvı kontrol uyum düzeylerinin evlilerden daha yüksek olduğu ve hemodiyaliz tedavi süresi 6 ay-2 yıl olanların diğer gruplara göre sıvı kontrolüne ilişkin bilgi düzeylerinin daha düşük olduğu bulunmuştur. Sıvı kontrolü uyumunda tutum ve toplam puanların artması ile interdiyalitik kilo alımının azaldığı, davranış ve toplam puanların atması ile ise ultrafiltrasyon miktarının azaldığı tespit edilmiştir. Sonuç: Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerin sıvı kısıtlamasına yeterince uyum geliştiremedikleri belirlenmiş olup, sıvı kısıtlamasına uyumu arttırmaya yönelik her bireye özgü eğitim ve uygulamalara ihtiyaç vardır

Level of Concordance With Fluid Restriction In Individuals Receiving Hemodialysis

Aim: This study aims to identify the level of compatibility with fluid restriction and the affecting factors in individuals receiving hemodialysis treatment. Materials and Methods: This descriptive study was conducted with 88 individuals who received hemodialysis treatment between December 2016 and February 2017. Data were collected using the Patient Identification Form and Fluid Control Scale in Hemodialysis Patients FCSHP and analysed using student t-test, one-way analysis of variance ANOVA , Kruskal Wallis H test, Mann Whitney U test, LSD Post Hoc test, and Pearson Moment Correlation analysis. Results: It was found that the individuals who received hemodialysis treatment had a medium compatibility level with fluid restriction 51.23±5.88 ; they had high fluid restriction knowledge levels 20.22±1.07 ; and they had a medium compatibility level in terms of the behavioral aspects 22.42±4.23 and a low compatibility level in terms of the attitudes aspect 8.59±2.61 . Individuals’ compatibility with fluid restriction was found to be affected by gender and marital status; knowledge level was found to be affected by gender and treatment duration, and behaviors were affected by gender significantly. Women were found to have higher compatibility levels in terms of knowledge, behavior and total fluid control aspects compared to men; single patients’ level of total fluid control compatibility was higher compared to married patients, and level of knowledge about fluid control compatibility was lower in patients who had treatment duration of 6 months to 2 years compared to other groups. Interdialytic weight gain decreased with the increase in the attitudes and total scores in fluid control compatibility, and the amount of ultrafiltration decreased with the increase in behavior and total scores. Conclusion: It was found that individuals who received hemodialysis treatment were not compatible enough with the fluid restriction, personalized trainings and practices are required for increasing compatibility with fluid restriction

Keywords:

Hemodialysis, fluid control concordance, interdialytic weight,

PDF

___

Yağcı N, Ağırcan D. Son Dönem Böbrek Yetersizliğinin Mobilite ve Denge Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Kontrollü Bir Çalışma. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 2012;21:262-66.

Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon. Ankara: Türk Nefroloji Derneği 2015:1-3.

Sungur G, Tekinsoy B, Ceyhan Ö, Taşçı S, Şahin S, Göriş S. Hemodiyaliz Hastalarının Evde Bakım Gereksinimleri. Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2009;6:17-21.

Denhaerynck K, Manhaeve D, Dobbels F, Garzoni D, Nolte C, De Geest S. Prevalence and Consequences of Nonadherence to Hemodialysis Regimens. Am J Crit Care 2007;16:222-35.

Karadakovan A, Eti Aslan F. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. Adana: Nobel Kitabevi, 2011:937-41.

Durna Z. İç Hastalıkları Hemşireliği. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, 2013:468-81.

Koç Z, Sağlam Z. Hemodiyaliz Hastalarının Yalnızlık Düzeylerinin Belirlenmesi. Nefroloji Heşireliği Dergisi 2009;6:29-36.

Öztürk B, Akın S, Durna Z, Özdilli K. Hemodiyaliz Tedavisini Sürdüren Hastalarda Fonksiyonel Performans Durumu, Yaşam Kalitesi ve Fistül Bakımı Ile İlişkili Bilgi Düzeyinin Değerlendirilmesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2013;1:24-38.

Ovayolu N, Ovayolu Ö. Hemodiyaliz Yeterliliğinin Yaşam Kalitesine Etkisi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2013;1:39-52.

Yılmaz Karabulutlu E, Okanlı A. Hemodiyaliz Hastalarında Hastalık Algısının Değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;14:25-30.

Khalil AA, Frazier SK, Lennie TA, Sawaya BP. Depressive Symptoms and Dietary Adherence in Patients With End-Stage Renal Disease. J Ren Care 2011;37:30-9. [CrossRef]

Afrasiabifar A, Karimi Z, Hassani P. Roy’s Adaptation Model-Based Patient Education For Promoting The Adaptation of Hemodialysis Patients. Iran Red Crescent Med J 2013;15:566-72. [CrossRef]

Kral Ü, Yurtsever S. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Yaşayan Hemodiyaliz Hastalarının Yaşam Kalitesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2013;1:61-76.

Başarır S, Çınar Pakyüz S. Hemodiyaliz Hastalarının Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Nefroloji Heşireliği Dergisi 2015;1:19-31.

Turgut Kurt Y, Erdem E, Kaya C, Karataş A, Arık N. Hemodiyaliz Hastalarına Verilen Eğitimin Kan Basıncı ve Kilo Alımına Etkisi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 2012;21:39-44.

Kara B. Hemodiyaliz Hastalarında Tedaviye Uyum: Çok Yönlü Bir Yaklaşım. Gülhane Tıp Dergisi 2007;49:132-36.

Alkatheri AM, Alyousif SM, Alshabanah N, Albekairy AM, Alharbi S, Alhejaili FF, Alsayyari AA, Qandil AM. Medication Adherence Among Adult Patients on Hemodialysis. Saudi J Kidney Dis Transpl 2014;25:762-8.

Saran R, Bragg-Gresham JL, Rayner HC, Goodkin DA, Keen ML, Van Dijk PC, et al. Nonadherence in Hemodialysis: Associations With Mortality, Hospitalization and Practice Patterns in The DOPPS. Kidney Int 2003;64:254-62. [CrossRef]

Howren MB, Kellerman QD, Hillis SL, Cvengros J, Lawton W, Christensen AJ. Effect of A Behavioral Self-Regulation Intervention on Patient Adherence to Fluid-Intake Restrictions in Hemodialysis: A Randomized Controlled Trial. Ann Behav Med 2016;50:167-76. [CrossRef]

Ahrari S, Moshki M, Bahrami M. The Relationship Between Social Support and Adherence of Dietary and Fluids Restrictions Among Hemodialysis Patients in Iran. J Caring Sci 2014;3:11-9. [CrossRef]

T, Hasegawa T, et al. Dialysis staff encouragement and fluid control adherence in patients on hemodialysis. Nephrol Nurs J 2009;36:289-98.

Erdem E. Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kısıtlamasına Uyum, Tuz Bilgisi ve Yiyecek Tüketim Alışkanlıkları. Samsun: Onokuz Mayıs Üniversitesi; 2012.

Iborra-Moltó C1, López-Roig S, Pastor-Mira Mde L. Prevalence of adherence to fluid restriction in kidney patients in haemodialysis: objective indicator and perceived compliance. Nefrologia 2012;32:477-85. [CrossRef]

Kugler C, Vlaminck H, Haverich A, Maes B. Nonadherence With Diet and Fluid Restrictions Among Adults Having Hemodialysis. J Nurs Scholarsh 2005;37:25-9.

Takaki J, Yano E. Possible gender Differences in The Relationships of Self-Efficacy and The Internal Locus of Control with Compliance in Hemodialysis Patients. Behav Med 2006;32:5-11. [CrossRef]