Aile Sağlığı Merkezlerinde Çalışan Evli Hemşirelerin İş-Aile Çatışma Düzeyini Etkileyen Faktörler

Amaç: Aile sağlığı merkezlerinde çalışan evli hemşirelerin iş -aile çatışması düzeyini ve etkileyen faktörleri belirlemektir.Hastalar ve Yöntem:Bu kesitsel araştırma, İzmir ilindeki 26 aile sağlığı merkezinde yürütüldü. Olasılıksız örnekleme yöntemi ile araştırmaya katılmaya gönüllü 103 evli hemşire araştırmanın örneklemini oluşturdu katılım oranı=%95.4 . Veriler, araştırmacılar tarafından literatür incelenerek oluşturulan 20 soru içeren anket formu ve İş-Aile Çatışması İAÇ ve Aile-İş Çatışması AİÇ ölçeği ile toplandı. Verilerin analizinde sayı-yüzde, Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U, Kruskall-Wallis testi ve korelasyon analizi kullanıldı. Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalamasının 38.17±5.32 olduğu, %56.3’ünün ön lisans mezunu olduğu ve %97.1’inin çocuk sahibi olduğu belirlendi. Hemşirelerin ortalama 17.90±5.49 yıldır çalıştığı, %96.1’inin aldığı ücreti yetersiz bulduğu ve çalışılan birimden memnuniyetlerinin orta düzeyde olduğu belirlendi. Hemşirelerin iş-aile çatışması ölçeğinden aldığı puan ortalamasının 29.70±5.38 olduğu saptandı. Hemşirelerin işten aileye yönelik çatışma düzeylerinde alınan ücreti yeterli bulma, memnuniyet düzeyi, çalışma yılı ve eğitim düzeyinin etkili olduğu, aileden işe yönelik olan çatışma düzeyinde ise sadece alınan ücreti yeterli bulma ve işten duyulan memnuniyet derecesinin istatistiksel olarak anlamlı etkiye sahip olduğu belirlendi. Hemşirelerin işten aileye yönelik çatışmayı, aileden işe yönelik çatışmaya göre daha fazla yaşadıkları belirlendi. Sonuç: Hemşirelerin işten aileye yönelik çatışmayı, aileden işe yönelik çatışmaya göre daha fazla yaşadıkları belirlendi. Aldığı ücreti yeterli bulan, işten duyulan memnuniyet düzeyi fazla olan ve çalışma süresi az olan hemşirelerin iş ve aile çatışma düzeylerinin düşük olduğu saptandı

Affecting Factors of Work-Family Conflict Level of Married Nurses Working In Family Health Centers

Purpose:To determine the work-family conflict level of married nurses working in family health centers and the factors affecting this level. Patients and Methods:This cross-sectional study was conducted in 26 family health centers in İzmir. The volunteer nurses n=103 formed the sample of the study with the improbable sampling method participation rate=95,37% . The data were collected using the work-family conflict, family-work conflict scale and a questionnaire form containing 20 questions prepared by the researchers by examining the literature. The number-percentage, Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests and correlation analysis were used to analyze the data.Results:It was found out that the average age of the nurses was 38.17±5.32, 56.3% of them graduated from an undergraduate program and 97.1% had children. It was determined that the nurses worked for 17.90±5.49 years on average, 96.1% of them were not satisfied with their salary, and their satisfaction from the units where they worked was at the medium level. The work-family conflict scale total mean score of the nurses was found to be 29.70±5.38. It was determined that the work to family conflict levels of the nurses were affected by being satisfied with the salary, satisfaction level, working year and education level, and family to work conflict level was only statistically significantly affected by the variables of being satisfied with the salary obtained and level of satisfaction with their work. Conclusion:It was determined that nurses were experiencing work to family conflict more when compared to the family to work conflict. It was also found out that work and family conflict levels of the nurses who were satisfied with the salary they obtained, whose level of satisfaction with their work was high and whose working year were less were low

___

Netemeyer RG, Boles JS, McMurrian R. Development and validation of work-family conflict and family-work conflict scales. J Appl Psychol 1996;81:400–10.

Clark SC. Work/family border theory: A new theory of work/family balance. Human Relations 2000;53:747–70.

Burke RJ, El-Kot EG. Correlates of work-family conflicts among managers in Egypt. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management 2010;3:113–31. doi: 10.1108/17538391011054363

Boloorizadeh P, Tojari F, Zargar T. Work-family conflict among female head coaches in Iran. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2013;84:1403–10. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.06.764

İştar E, Dursun S. Kadın çalışanların yaşamış oldukları iş aile yaşamı çatışmasının iş ve yaşam doyumu üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2014;28:127–37.

Greenhaus JH, Beutell NJ. Sources of conflict between work and family roles. Acad Manage Rev 1985;10:76–88.

Benli A, Yenihan B, Öner M. Aile hekimlerinin iş tatmin düzeyleri ile yaşadıkları iş-aile çatışması seviyeleri arasındaki ilişki: Kocaeli Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi 2016;14:415–31.

Ahmad A. Job, family and individual factors as predictors of work- family conflict. The Journal of Human Resource and Adult Learning 2008;4:57–65.

Arslan M. İş-aile ve aile-iş çatışmalarının kadın çalışanların iş doyumları üzerindeki etkisi. Birey ve Toplum 2012;2:99–114.

Gümüştekin GE, Gültekin, F. Stres kaynaklarının kariyer yönetimine etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2015;23:147–58.

Hatam N, Jalali MT, Askarian M, Kharazmi E. Relationship between family-work and work-family conflict with organizational commitment and desertion intention among nurses and paramedical staff at hospitals. Int J Community Based Nurs Midwifery 2016;4:107–18.

Coşkuner S, Şener A. Akademisyenlerin iş ve aile karakteristiklerinin evlilik, aile ve yaşam tatmini ile ilişkisi: iş ve aile çatışmasının aracı rolü. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/ AKADEMISYENLERIN_IS_VE_AILE_ALANI_KASIM2013.pdf Erişim Tarihi: 16.4.2016.

Çelik M, Turunç Ö. Aile iş çatışması, iş stresi ve örgütsel sadakatin iş performansına etkisi: savunma sektöründe ampirik bir çalışma. KHO Savunma Bilimleri Dergisi 2010;8:217–45.

Sönmez MO, Sevindik F. Sağlıkta dönüşümün sağlık personeli üzerine etkisi: Aile sağlığı elemanı olmak. TAF Prev Med Bull 2013;12:43–8.

Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun. Kanun No: 5258, Kabul Tarihi: 24.11.2004. http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2004/12/20041209.htm#1 Erişim Tarihi: 16.4.2016.

Nurmayanti S, Thoyib A, - N, Irawanto D, et al. Work family conflict: a review of female teachers in Indonesia. Int J Psychol Stud 2014;6:134–42. doi: 10.5539/ijps.v6n4p134

Musteyava L, Bayraktaroğlu S. İş-aile çatışmaları ve yaşam tatmini arasındaki ilişki: Türkiye ve İngiltere’deki akademisyenlerin karşılaştırılması. İşletme Bilimi Dergisi 2014;2:127–45.

Cinamon RG, Rich Y. Work-family conflict among female teachers. Teaching and Teacher Education 2005;21:365–78. doi: 10.1016/j. tate.2004.06.009

Mesmer-Magnus JR, Viswesvaran C. Convergence between

measures of work-to-family and family-to-work conflict: A meta- analytic examination. J Vocat Behav 2005;67:215–32. doi: 10.1016/j. jvb.2004.05.004

Aktaş H, Gürkan GÇ. İş-aile ve aile-iş çatışması ile bireysel performans etkileşiminde mesleki bağlılığın aracı rolü: hemşireler üzerinde bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi 2015;16:139–54.

Anafarta N. The relationship between work-family conflict and job satisfaction: a structural equation modeling (SEM) approach. International Journal of Business and Management 2011;6:168–77. doi: 10.5539/ijbm.v6n4p168

Efeoğlu Eİ, Özgen H. İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: ilaç sektöründe bir araştırma. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2007;16:237–54.

Doğrul BŞ, Tekeli S. İş-yaşam dengesinin sağlanmasında esnek çalışma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 2010;2:11–8.

Zincirkıran M, Mete M. İş Koliklik İş-Aile Çatışması İlişkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi: Sağlık İşletmelerinde Bir Uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2014;51:103–14.

Çiftçi B. İşte var ol(ama)ma sorunu ve işletmelerin uygulayabileceği çözüm önerileri. Çalışma ve Toplum Dergisi 2010;1:153–73.

Adkins CL, Premeaux SF. Spending time: The impact of hours worked on work-family conflict. J Vocat Behav 2012;80:380–9. doi: 10.1016/j. jvb.2011.09.003

Kılıç R, Özafşarlıoğlu Sakallı S. Örgütlerde stres kaynaklarının çalışanların iş-aile çatışması üzerine etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2013;6:208–37.

Daderman AM, Basinska BA. Job demands, engagement, and turnover intentions in Polish nurses: the role of work-family interface. Front Psychol 2016;7:1621. doi: 10.3389/fpsyg.2016.01621

Garies CK, Barnett CR, Ertel AK, et al. Work-family enrichment and conflict: additive affects, buffering (or) Balance? J Marriage Fam 2009;71:696–707.

Dayıoğlu M, Kırdar MG. Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımında Belirleyici Etmenler ve Eğilimler. Ankara: DPT Yayınları; 2010. s.1–71.

Karabıyık İ. Türkiye’de çalışma hayatında kadın istihdamı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2012;56:19–46.

Yüksel İ. İş-aile çatışmasının kariyer tatmini, iş tatmini ve iş davranışları ile aile ilişkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2005;19:301–14.

Carlson DS, Grzywacz JG, Kacmar KM. The relationship of schedule flexibility and outcomes via the work-family interface. Journal of Managerial Psychology 2010;25:330–55. doi: 10.1108/02683941011035278

Michel JS, Hargis MB. Linking mechanisms of work-family conflict and segmentation. J Vocat Behav 2008;73:509–22. doi: 10.1016/j. jvb.2008.09.005

Rantanen J, Kinnunen U, Feldt T, et al. Work-family conflict and psychological well-being: Stability and cross-lagged relations within one- and six-year follow-ups. J Vocat Behav 2008;73:37–51.

Mennino SF, Rubin BA, Brayfield A. Home-to-job and job-to- homespillover: the impact of company policies and workplace culture. The Sociological Quarterly 2005;46:107–35.

Hanif F, Naqvi SMMR. Analysis of work family conflict in view of nurses, in health sector of Pakistan. International Journal of Gender and Women’s Studies 2014;2:103–16. doi: 10.15640/ijgws.v2n4a6

Grosch JW, Caruso CC, Rosa RR, et al. Long hours of work in the U.S.: Associations with demographic and organizational characteristics, psychosocial working conditions, and health. Amer J Indust Med 2006;49:943–52.

Qiu H, Bures R, Shehan CL. The inconsistent mediating effects of psychosocial work characteristics on the education-health relationship. Soc Sci Med 2012;75:1539–46. doi: 10.1016/j. socscimed.2012.06.008

Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-470X
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: ACIBADEM MEHMET ALİ AYDINLAR ÜNİVERSİTESİ