KASTAMONU, BOLU VE ÇANKIRI SANCAKLARINDA SUHTE OLAYLARI (1559-1576)

16. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu askerî, siyasî ve ekonomik durum devleti her alanda bir dönüşüme zorlamıştır. Bu dönüşümün sebep olduğu sorunlardan biri bu yüzyılda Anadolu şehirlerini kasıp kavuran suhte olaylarıdır. Bu olaylara sebep olanlar ise medrese öğrencileridir. Bu medrese öğrencilerinin en çok isyan halinde olduğu bölgelerden biri de Kastamonu, Bolu ve Çankırı civarı olmuştur. Çalışmada öncelikle suhteleri isyana sürükleyen nedenler ile bu nedenler üzerinden bölgenin durumu anlatıldıktan sonra mühimme defterlerine göre özellikle olayların başlangıcı olarak sayılabilecek 1559 ile 1576 yılları arasındaki suhte olayları değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Suhte, İsyan, Kastamonu, Bolu, Çankırı, Suhte, İsyan, Kastamonu, Bolu, Çankırı

SUHTE EVENTS İN KASTAMONU, BOLU AND ÇANKIRI SANJAKS (1559-1576)

The military, political and economic situation of Ottoman Empire in16th century compelled the state to transform in every field. One of the problems caused by this transformation is the suhte events that terrorize Anatolian cities in this century. Those who cause these events are the madrasah students. One of the regions where the madrasah students were most in rebellion have been Kastamonu, Bolu and Çankırı regions. In the study, first of all, the reasons that led the suhte to rebel and the situation of region through these reasons will be explained and then the suhte events between the years 1559 and 1576, which can be regarded as the beginnig of the events, will be evaluated according to the muhimme notebooks.

Keywords:

Suhte, Rebellion, Kastamonu, Bolu, Çankırı., Suhte, Rebellion, Kastamonu, Bolu, Çankırı.,

PDF

___

Akdağ, M. (1995), Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası “Celali İsyanları”, İstanbul: Cem Yayınevi.
Akdağ, M. (2010), Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, İstanbul: YKY.
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı (1994), 438 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri (937/1530) II, Ankara.
Braudel, F. (2017), Akdeniz I, (Çev.: Mehmet Ali Kılıçbay), İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
Emecen, F. (2009), “II. Selim”, DİA, 36, s. 414-418.
İlgürel, M. (2000), “İl erleri”, DİA, 22, s. 59-61.
İnalcık, H. (1996), “Köy, Köylü ve İmparatorluk”, Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, İstanbul: Eren.
İnalcık, H. (2008), Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), İstanbul: YKY.
İnalcık, H. (2020), Osmanlı ve Avrupa, İstanbul: Kronik Kitap.
Kankal, A. (1993), Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Çankırı Sancağı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara: Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Koç, Y. (2013a), “XVI. Yüzyıl Ortalarında Osmanlı İmparatorluğu’nda Suhte Olayları”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (18), s. 147-159.
Koç, Y. (2013b), “Ömer Lütfi Barkan’ın Tarihsel Demografi Çalışmalarına Katısı ve Klasik Dönem Osmanlı Nüfus Tarihinin Sorunları”, Bilig, (65), s.177-202.
Köse, E. (2017), İçel Sancağında Kargaşa: Suhte Fesadı (1576-1606), Çukurova Araştırmaları, 3 (1), s. 22-51.
Kütükoğlu, B. (2020), “III. Murad”, DİA, 31, s. 172-176.
Kütükoğlu, M. (2020), “Mühimme Defterleri”, DİA, 31, s. 519-522.
Maden, F. (2018), Kastamonu’da Eşkıyalık, İstanbul: Kitabevi.
Ortaylı, İ. (2007), Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti’nde Kadı, 2007: Kronik.
Öz, M. (1997), “XVI. Yüzyıl Anadolu’sunda Köylülerin Vergi Yükü ve Geçim Durumu Hakkında Bir Araştırma”, Osmanlı Araştırmaları, 17, s. 77-90.
Öz, M. (2015), Kanun-ı Kadimin Peşinde Osmanlı’da “Çözülme” ve Gelenekçi Yorumcuları”, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Öztürk, Y. (2014), Osmanlı Hâkimiyetinde Kefe (1475-1600), İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
Pakalın, M. Z. (2009), “Softa”, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, III, Ankara: MEB
Taş, K. Z. (1993), Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Bolu Sancağı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara: Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Toka, G. (2019), XVI. Yüzyıl (1550-1585 ) Osmanlı Bursa’sında Suhte Ayaklanmaları, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Uzunçarşılı, İ. H. (1988), Osmanlı İlmiye Teşkilatı, Ankara: TTK.
Uzunçarşılı, İ. H. (1988), Osmanlı Tarihi II, Ankara: TTK.
Ünal, M. A. (2008), Osmanlı Devrinde Sinop, Isparta: Fakülte Kitabevi.
Yılmaz Solak, Ö. (2014), Mühimme Defterlerine Göre Osmanlı Devleti’nde Suhte İsyanları (1558-1576), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Muğla: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Yücel, Y. (1974), “Osmanlı İmparatorluğu’nda Desantralizasyona Dair Genel Gözlemler”, Belleten, XXVIII (152), s. 657-708.