Sevinç KAÇAR, Ümmühan ORMANCI, Suat TÜRKOĞUZ, Ali Günay BALIM, Ertuğ EVREKLİ

FEN DERSLERİNDE KAVRAM KARİKATÜRÜ KULLANIM ÖRNEKLERİ VE KAVRAM KARİKATÜRLERİNE YÖNELİK ÖĞRENCİ ve ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Fen bilimleri dersi öğrenciler tarafından algılanması güç olarak ifade edilmekte ve öğrenciler genellikle fen dersine karşı olumsuz bir tutum sergilemektedirler. Bu algıları ortadan kaldırabilmek için, fen derslerinin öğrenciler tarafından ilgi çekici ve eğlenceli bir hale getirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu amaçla fen derslerinde görsel ve eğlenceli öğeler içeren kavram karikatürlerinin kullanılmasının önemli olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada; fen dersine yönelik kavram karikatürü örnekleri sunmak ve kavram karikatürü uygulamalarına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerini incelemek amaçlanmaktadır. Durum çalışması şeklinde gerçekleştirilen çalışma, dokuz ortaokulda yer alan dokuz öğretmen ve onların altıncı sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak görüşme formları kullanılan çalışmada, elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre kavram karikatürlerinin fen derslerinde kullanılabilir olduğu ifade edilebilir. Ayrıca yapılan görüşmeler sonucunda kavram karikatürlerinin ilgi/dikkat çekici olduğu, tartışma ortamı yarattığı ve öğrencileri düşünmeye teşvik ettiği görüşleri ön plana çıkmıştır. Bu bağlamda kavram karikatürlerinin fen derslerinde kullanılmasının önemli olduğu belirlenmiştir

PDF

___

Atasoy, Ş. ve Akdeniz A. R. (2009). Kavram karikatürlerinin etki-tepki kuvvetleri ile ilgili yanılgıları gidermeye etkisi. 3. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon (7-9 Ekim).
Balım, A. G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2007, Mayıs). Probleme dayalı öğrenme (pdö) yönteminin kavram karikatürleriyle birlikte kullanımı: Fen ve teknoloji dersi etkinliği. VII. International Educational Technologies Conference, Turkish Republic of Northern Cyprus: Famagusta.
Balım, A. G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algısına etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202.
Birişçi, S. ve Metin, M. (2010). Developing an instructional material using a concept cartoon adapted to the 5E model: A sample of teaching erosion. Asia-Pasific Forum on Science Learning and Teaching, 11(1).
Birişçi, S., Metin, M. ve Karakaş, M. (2010). Pre-service elementary teachers’ views on concept cartoons: A sample from Turkey. Middle-East Journal of Scientific Research, 5(2), 91-97.
Cengizhan, S. (2011). Modüler öğretim tasarımıyla entegre edilmiş kavram karikatürleri hakkında öğretmen adaylarının görüşleri. Eğitim ve Bilim, 36(160), 93-104.
Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2005). Research methods in education (5th Edition). London, New York: Routledge Falmer.
Coll, R. K., France, B. ve Taylor, I. (2005). The role of models/and analogies in science education: Implications from research. International Journal of Science Education, 27(2), 183-198.
Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (7. Baskı). Trabzon: Celepler Maatbacılık.
Dabell, J. (2004). The maths coordinator’s file - using concept cartoons. London: PFP Publishing.
Dalacosta, K., Kamariotaki-Papparrigopoulou, M., Palyvos, J. A. ve Spyrellis, N. (2009). Multimedia application with animated cartoons for teaching science in elementary education. Computers and Education. 52, 741-748.
Ekici, F., Ekici, E., ve Aydın, F. (2007). Utility of concept cartoons in diagnosing and overcoming misconceptions related to photosynthesis. International of Journal of Environmental & Science Education, 2(4), 111-124.
Evrekli, E., İnel, D. ve Çite, S. (2006, Eylül). Yapılandırmacı yaklaşım temelinde fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürleri: bir etkinlik örneği “maddenin halleri ve ısı”. 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
İnel, D., Balım, A. G. ve Evrekli, E. (2009). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımına yönelik öğrenci görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-16.
Kabapınar, F. (2005). Effectiveness of teaching via concept cartoons from the point of view of constructivist approach. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 135- 146.
Kabapınar, F. (2009). What makes concept cartoons more effective?: Using research to inform practice, Education and Science, 34(154), 104-118.
Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Keogh, B. ve Naylor, S. (1999). Concept cartoons, teaching and learning in science: an evaluation. International Journal of Science Education, 21(4), 431-446.
Keogh, B. ve Naylor, S. (2000). Teaching and learning in science using concept cartoons: why dennis wants to stay in at playtime. Investigating: Australian Primary and Junior Science Journal, 16(3), 10-14.
Kempton, T. (2004). Using paintings and cartoons to teach ethics in science. School Science Review. 86(315), 75-82.
Kirişçioğlu, S. ve Bağdaş, E. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ortamlarında fen ve teknoloji derslerinde kullanılabilecek kavram karikatürleri ve etkinlik örnekleri. Eğitimde Yeni Yönelimler IV: Yapılandırmacılık ve Öğretmen, Ankara, Özel Tevfik Fikret Okulları.
Koch, J. (2010). Science stories science methods for elementary and middle school teachers (4th edition). Canada: Cengage Learning.
Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. United States of America: Sage Publications. Naylor, S., Downing, B. ve Keogh, B (2001). An empirical study of argumentation in primary science, using concept cartoons as the stimulus. 3rd European Science Education Research Association Conference, Greece, Thessaloniki.
Naylor, S., Keogh, B. ve Downing, B. (2007). Argumentation and primary science. Research in Science Education. 37, 17-39.
Özüredi, Ö. (2009). Kavram karikatürlerinin ilköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi, insan ve çevre ünitesinde yer alan “besin zinciri” konusunda öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Özyılmaz-Akamca, G. ve Hamurcu, H. (2009). Analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitimi, E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1186-1206.
Özyılmaz-Akamca, G., Ellez, A. M. ve Hamurcu, H. (2009). Effects of computer aided concept cartoons on learning outcomes. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 296-301.
Parkinson, J. (2002). Reflective teaching of science 11-18. New York: Continuum Books. Roesky, H. W. ve Kennepohl, D. (2008). Drawing attention with chemistry cartoons. Journal of Chemical Education, 85(10), 1355-1360.
Saka, A., Akdeniz, A. R. , Bayrak, R., ve Asilsoy, Ö. (2006). “Canlılarda enerji dönüşümü” ünitesinde karşılaşılan yanılgıların giderilmesinde kavram karikatürlerinin etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara: 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi.
Say, F. S. (2011). Kavram karikatürlerinin 7. sınıf öğrencilerinin “maddenin yapısı ve özellikleri” konusunu öğrenmelerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Soylu, H. C. (2011, Nisan). Yaşamımızdaki elektrik ünitesinde 6. sınıf öğrencilerinin kavram karikatürü kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
Stephenson, P. ve Warwick, P. (2002). Using concept cartoons to support progression in students’ understanding of light. Physics Education, 37(2), 135-141.
Şaşmaz Ören, F. (2009). Öğretmen adaylarının kavram karikatürü oluşturma becerilerinin dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilmesi, E-Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 994-1016.
Şengül, S. ve Üner, G. (2010). What is the impact of the teaching “algebraic expressions and equations” topic with concept cartoons on the students’ logical thinking abilities?. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 5441-5445.
Uğurel, I. ve Moralı, S. (2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı. Milli Eğitim Dergisi, 35(170), 47-66. Warren, D. (2001). The nature of science. London: Royal Society of Chemistry.