Ispidjab as the Center of Fiqh in the Turkistan Region (ХІ–ХІІ)

This article discusses the role and significance of the Ispidjab fiqh school and its contribution to Islamic law. Ispidjab was one of the main centers of Islamic studies in Kazakhstan in the XI-XII centuries. During these two centuries a separate school of fiqh was formed in Ispidjab according to the Hanafi madhab. The representatives of this school of fiqh, their teachers and students, their works and scientific degrees are described. In particular, the manuscripts of the Ispidjab scholars that have survived to this day are studied from a historical and textual point of view and are attributed to their authors. The manuscripts are classified and each one described. It also presents the results of ongoing study by Ispidjab scholars in the context of the text «Mukhtasar at-Takhawi». At the same time, the works of two scholars of Ispidjab, Ahmad Ibn Mansur and Ali Ibn Muhammad «Sharh muhtasar at-Tahawi» are compared according to a number of criteria, and their differences are revealed. The quantitative and qualitative indicators obtained during the study of these manuscripts show the difference between the Ispidjab school of law and other fiqh schools.

Anahtar Kelimeler:

mazhab, law, fiqh, law, biography, manuscript, mukhtasar, sharh

Ispidjab as the Center of Fiqh in the Turkistan Region (ХІ–ХІІ)

Keywords:

mazhab, law, fiqh, law, biography, manuscript, mukhtasar, sharh,

PDF

___

1. Baıpakov K.M. Drevnıaıa ı srednevekovaıa ýrbanızatsııa Kazahstana (po materıalam ıssledovanıı Iýjno-Kazahstanskoı kompleksnoı arheologıcheskoı ekspedıtsıı). – 1-tom. – Almaty, 2012. – 390 s. [in Russian]
2. Baıtanaev B.A. Drevnıı ı srednevekovyı Ispıdjab: dıss. na soıskanıe ... dokt. ıstor. naýk. – Almaty: 2008. – 305 s. [in Russian]
3. Fýat Sezgın. Tarıh át-týras ál-arabı. – 3-tom. – Saýd Arabııa: «Jamıǵat ál-ımam Mýhammad ıbn Sýǵýd ál-ıslámııa», 1991. – 622 b. [in Arabian]
4. Ismaıl ıbn Muhammed Amın ál-Baǵdadı. Hadııatý ál-Arıfın ásmá ál-mýálláfın ýa ásár ál-mýsannafın. – Lıvan: «Dárý ıhııa át-týras ál-arabı», 1951. – 2-tom. [in Arabian]
5. Nájmýddın Omar ıbn Mýhammad Ábý Hafs án-Násáfı. Ál-Qand fı zıkrı ýlámáı Samarqand. – Iran: «Mırat át-týras», 1999. – 885 b. [in Arabian]
6. Hýsamýddın Ábý-l-Mafahır Omar ıbn Býrһan ál-Ájáll ál-Ispıdjabı. Kıtab ál-Mýhtasar fı-l-hılafıat. Qoljazba: Stanbýl: Fatih Kutuphanesi 2130. 311 paraq.
7. Mýmınov A.K. Hanafıtskıı mazhab v ıstorıı Tsentralnoı Azıı. – Almaty: Qazaq entsıklopedııasy, 2015. – 400 s. [in Russian]
8. Mahmýd ıbn Sýlaıman ál-Kafaýı. Kata`ıbý aǵlam ál-ahıar mın fýqaһa`ı mázһab án-Nýǵman ál-Mýhtar. Túrkııa: (Qoljazba) Milli eitim bakanligi, №887. – 858 b.
9. Ahmad ıbn Mansýr ál-Ispıdjabı. Mýhtasar Sharh Mýhtasar ál-Karhı lı ál-Qýdýrı. Qoljazba: Stanbýl: Murat Molla Halk kutuphanesi 904 / 184 paraq.
10. Baһaýddın Mýhammad ıbn Ahmad ıbn Iýsýf ál-Ispıdjabı. Sharh Mýhtasar ál-Qýdýrı. Qoljazba: Stanbýl: Suleymanie kutuphanesi / Hafid Efendi 75 / 285 paraq.
11. Mýhammad ıbn Ahmad ál-Ispıdjabı ál-Hýjandı. Sharh ál-Jámıǵ ás-Saǵır. Qoljazba: Stanbýl: Suleymanie kutuphanesi / Fatih 1695 / 201 paraq.
13. Abý Jaǵfar át-Tahaýı / tahqıq jasaǵan: Ábý-l-Ýafa ál-Afǵanı. Mýhtasar át-Tahaýı. Indııa: «Lajnatý ıhııa ál-maǵarıf án-nýǵmanııa», 1986.
14. Mýhammad ıbn Iaǵqýb ıbn Mýhammad ál-Faırýzabadı. Ál-Mırqatý-l-Ýafııa fı tabaqat ál-hanafııa. Qoljazba: Medıne Islam Ýnıversıtetі / Qoljazbalardy sýretke túsіrý bólіmі 909 / 210 paraq.
15. Alı ıbn Mýhammad ál-Ispıdjabı. Sharh Mýhtasar át-Tahaýı. Qoljazba: Stanbýl: Suleymanie kutuphanesi / Sehid Ali Pasa 816 / 211 paraq.
16. Wilferd Madelung. The Westward Migration of Hanafi Scholars From Central Asia in the 11th to 13th Centuries. AUIFD Cilt XLIII (2002) Sayi 2 s. 41–55.
17. Kamalýddın Ibn ál-Fýatı ásh-Shaıbanı. Mýǵjam ál-ádáb fı mýǵjam ál-alqab. – Iran: «Mýassasatý-t-tıbaǵa ýa-n-nashr», 1993. – 3-tom.
18. Alı ıbn Mýhammad ál-Ispıdjabı. Sharh mýhtasar át-Tahaýı. Qoljazba: Stanbýl: Millet Genel kutuphanesi / Y. Carulla, 683 / 336 paraq. 581 jyl.
19. Alı ıbn Mýhammad ál-Ispıdjabı. Sharh Mýhtasar át-Tahaýı. Qoljazba: Stanbýl: Millet Genel kutuphanesi / Y. Carulla, 682 / 172 paraq. 870 jyl.
20. Ahmad ıbn Mansýr ál-Ispıdjabı. Sharh Mýhtasar át-Tahaýı. Qoljazba: Stanbýl: Kuprulu kutuphanesi / Fazil Ahmed Pasha, 588 / 380 paraq.
2 22. Abdýlla ıbn Mýshabbab ıbn Mýsfır ál-Qahtanı. Sharh Mýhtasar át-Tahaýı lıl Qadı: Ábý Nasyr Ahmad ıbn Mansýr ál-Isbıjabı (һ. 480 q.b.) mın bıdáıatı kıtáb qıtál áһl ál-baǵı ılá nıһáıatı báb káıfııat ál-ıstıhláf ýa ád-daǵýa / salystyrmaly fıqһ boıynsha doktorlyq dárejesіn alý úshіn usynylǵan dıssertatsııa. – Sýdan: «Omdýrman ýnıversıtetі», 2012. ‒ 488 b.
23. Alı ıbn Mýhammad ál-Ispıdjabı. Sharh Mýhtasar át-Tahaýı. Qoljazba: Stanbýl: Suleymanie kutuphanesi / Sehid Ali Pasa 815 / 228 paraq.