Sistemik hastalıklar ile endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki günümüze kadar birçok çalışmada incelenmiştir. Yapılan çalışmalarda; ağız içinde bulunan tedavi edilmemiş, uzun süreli kronik inflamasyon varlığının, sistemik enflamasyonu etkileyerek, uzun dönemde sistemik hastalıkların gelişimine sebep olabileceği bildirilmektedir. Kronik enflamasyonun mikrobiyolojik ve immünolojik altyapısı, onun çeşitli sistemik hastalıkların patogenezinde rol oynayabileceği görüşünü desteklemektedir. Tedavi edilmemiş ve uzun süredir ağız içinde bulunan kronik enflamasyonun ve enfekte kök kanallarının sistemik hastalık oluşumuna olan etkisi, klinisyenlerin teşhis ve tedavi planlamasında büyük önem taşımaktadır. Bu derlemede, kardiyovasküler hastalıklar, karaciğer hastalıkları, kanama bozuklukları ve solunum yolu rahatsızlıkları ile kronik endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki incelenmiştir.
Relationship between systematic diseases and endodontic infections has always been an attractive topic in dental research. Current studies have shown that the presence of untreated, chronic oral inflammation may affect the progress of additional systematic disorders in future. The microbiological and immunological background of chronic inflammation also suggests this opinion. Untreated, chronic inflammation present in the oral cavity and the affect of root canal treatment in systematic disease progress is highly important in a clinical point of view. This review assessed the possible relationship between chronic endodontic infections with cardiovascular, chronic liver, haematological, respiratory system disorders and diabetes. "> [PDF] Apikal periodontitis ve sistemik hastalıklar ilişkisi | [PDF] The relationship between apical periodontitis and systemic diseases Sistemik hastalıklar ile endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki günümüze kadar birçok çalışmada incelenmiştir. Yapılan çalışmalarda; ağız içinde bulunan tedavi edilmemiş, uzun süreli kronik inflamasyon varlığının, sistemik enflamasyonu etkileyerek, uzun dönemde sistemik hastalıkların gelişimine sebep olabileceği bildirilmektedir. Kronik enflamasyonun mikrobiyolojik ve immünolojik altyapısı, onun çeşitli sistemik hastalıkların patogenezinde rol oynayabileceği görüşünü desteklemektedir. Tedavi edilmemiş ve uzun süredir ağız içinde bulunan kronik enflamasyonun ve enfekte kök kanallarının sistemik hastalık oluşumuna olan etkisi, klinisyenlerin teşhis ve tedavi planlamasında büyük önem taşımaktadır. Bu derlemede, kardiyovasküler hastalıklar, karaciğer hastalıkları, kanama bozuklukları ve solunum yolu rahatsızlıkları ile kronik endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki incelenmiştir. "> Sistemik hastalıklar ile endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki günümüze kadar birçok çalışmada incelenmiştir. Yapılan çalışmalarda; ağız içinde bulunan tedavi edilmemiş, uzun süreli kronik inflamasyon varlığının, sistemik enflamasyonu etkileyerek, uzun dönemde sistemik hastalıkların gelişimine sebep olabileceği bildirilmektedir. Kronik enflamasyonun mikrobiyolojik ve immünolojik altyapısı, onun çeşitli sistemik hastalıkların patogenezinde rol oynayabileceği görüşünü desteklemektedir. Tedavi edilmemiş ve uzun süredir ağız içinde bulunan kronik enflamasyonun ve enfekte kök kanallarının sistemik hastalık oluşumuna olan etkisi, klinisyenlerin teşhis ve tedavi planlamasında büyük önem taşımaktadır. Bu derlemede, kardiyovasküler hastalıklar, karaciğer hastalıkları, kanama bozuklukları ve solunum yolu rahatsızlıkları ile kronik endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki incelenmiştir.
Relationship between systematic diseases and endodontic infections has always been an attractive topic in dental research. Current studies have shown that the presence of untreated, chronic oral inflammation may affect the progress of additional systematic disorders in future. The microbiological and immunological background of chronic inflammation also suggests this opinion. Untreated, chronic inflammation present in the oral cavity and the affect of root canal treatment in systematic disease progress is highly important in a clinical point of view. This review assessed the possible relationship between chronic endodontic infections with cardiovascular, chronic liver, haematological, respiratory system disorders and diabetes. ">

Apikal periodontitis ve sistemik hastalıklar ilişkisi

Sistemik hastalıklar ile endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki günümüze kadar birçok çalışmada incelenmiştir. Yapılan çalışmalarda; ağız içinde bulunan tedavi edilmemiş, uzun süreli kronik inflamasyon varlığının, sistemik enflamasyonu etkileyerek, uzun dönemde sistemik hastalıkların gelişimine sebep olabileceği bildirilmektedir. Kronik enflamasyonun mikrobiyolojik ve immünolojik altyapısı, onun çeşitli sistemik hastalıkların patogenezinde rol oynayabileceği görüşünü desteklemektedir. Tedavi edilmemiş ve uzun süredir ağız içinde bulunan kronik enflamasyonun ve enfekte kök kanallarının sistemik hastalık oluşumuna olan etkisi, klinisyenlerin teşhis ve tedavi planlamasında büyük önem taşımaktadır. Bu derlemede, kardiyovasküler hastalıklar, karaciğer hastalıkları, kanama bozuklukları ve solunum yolu rahatsızlıkları ile kronik endodontik enfeksiyonlar arasındaki ilişki incelenmiştir.

The relationship between apical periodontitis and systemic diseases

Relationship between systematic diseases and endodontic infections has always been an attractive topic in dental research. Current studies have shown that the presence of untreated, chronic oral inflammation may affect the progress of additional systematic disorders in future. The microbiological and immunological background of chronic inflammation also suggests this opinion. Untreated, chronic inflammation present in the oral cavity and the affect of root canal treatment in systematic disease progress is highly important in a clinical point of view. This review assessed the possible relationship between chronic endodontic infections with cardiovascular, chronic liver, haematological, respiratory system disorders and diabetes.

___

  • 1. Epidemiology of apical periodontits, in Essential endodontology: prevention and treatment of apical periodontitis, D. Orstavik and T.F. Pitt, Editors. 1998, Oxford: Blackwell Science Ltd. p. 179-191.
  • 2. Jiménez-Pinzón A, Segura-Egea JJ, Poyato-Ferrera M, Velasco-Ortega E, Ríos-Santos JV. Prevalence of apical periodontitis and frequency of root-filled teeth in an adult Spanish population. Int Endod J 2004;37:167-73
  • 3. Periapical Lesions of Endodontic Origin. Ingle’s Endodontics. 2008, Hamilton Ontario BC. p. 494-519.
  • 4. Lima SM, Grisi DC, Kogawa EM, Franco OL, Peixoto VC, Gonçalves-Júnior JF, Arruda MP, Rezende TM. Diabetes mellitus and inflammatory pulpal and periapical disease: a review. Int Endod J 2013;46:700-709.
  • 5. Fouad AF, Burleson J. The effect of diabetes mellitus on endodontic treatment outcome: data from an electronic patient record. J Am Dent Assoc 2003;134:43-51.
  • 6. Mindiola MJ, Mickel AK, Sami C, Jones JJ, Lalumandier JA, Nelson SS. Endodontic treatment in an American Indian population: a 10-year retrospective study. J Endod 2006;32:828-832.
  • 7. Naoum JJ, Chai H, lin PH, Lumsden AB, Yao Q, Chen C. Lymphotoxin-alpha and cardiovascular disease: clinical association and pathogenic mechanisms. Med Sci Monit 2006;12:RA121-124.
  • 8. Stollberger C, Finsterer J. Role of infectious and immune factors in coronary and cerebrovascular arteriosclerosis. Clin Diagn Lab Immunol 2002;9:207-215.
  • 9. Beck JD, Pankow J, Tyroler HA, Offenbacher S. Dental infections and atherosclerosis. Am Heart J 1999;138:S528- 533.
  • 10. Meyer DH, Fives-Taylor PM. Oral pathogens: from dental plaque to cardiac disease. Curr Opin Microbiol 1998;1:88-95.
  • 11. Armitage GC. Development of a classification system for periodontal diseases and conditions. Northwest Dent 2000;79:31-35.
  • 12. Bochniak M, Sadlak-Nowicka J. Periodontitis and cardiovascular diseases--review of publications. Przegl Lek 2004;61:518-522.
  • 13. Niedzielska I, Janic T, Cierpka S, Swietochowska E. The effect of chronic periodontitis on the development of atherosclerosis: review of the literature. Med Sci Monit 2008;14:RA103-106.
  • 14. Sundqvist G. Ecology of the root canal flora. J Endod 1992;18:427-430.
  • 15. Noiri Y, Li L, Ebisu S. The localization of periodontal-disease-associated bacteria in human periodontal pockets. J Dent Res 2001;80:1930-1934.
  • 16. Barkhordar RA, Hayashi C, Hussain MZ. Detection of interleukin-6 in human dental pulp and periapical lesions. Endod Dent Traumatol 1999;15:26-27.
  • 17. Gamonal J, Acevedo A, Bascones A, Jorge O, Silva A. Levels of interleukin-1 beta, -8, and -10 and RANTES in gingival crevicular fluid and cell populations in adult periodontitis patients and the effect of periodontal treatment. J Periodontol 2000;71:1535-1545.
  • 18. Jansson L, LAvstedt S, Frithiof L, Theobald H. Relationship between oral health and mortality in cardiovascular diseases. J Clin Periodontol 2001;28:762-768.
  • 19. JA Microbiology of Endodontic Disease. Ingle’s Endodontics. 2008, BC Decker Inc: Hamilton Ontario. p. 221- 308.
  • 20. Frisk F, Hakeberg M, Ahlqwist M, Bengtsson C. Endodontic variables and coronary heart disease. Acta Odontol Scand 2003;61:257-262.
  • 21. Caplan DJ, Chasen JB, Krall EA, Cai J, Kang S, Garcia RI, Offenbacher S, Beck JD. Lesions of endodontic origin and risk of coronary heart disease. J Dent Res 2006;85:996-1000.
  • 22. Joshipura KJ, Pitiphat W, Hung H-C, Willett WC, Coldizt GA, Douglass CW. Pulpal inflammation and incidence of coronary heart disease. J Endod 2006;32:99-103.
  • 23. Caplan DJ, Pankow JS, Cai J, Offenbacher S, Beck JD. The relationship between self-reported history of endodontic therapy and coronary heart disease in the Atherosclerosis Risk in Communities Study. J Am Dent Assoc 2009;140:1004-1012.
  • 24. An GK, Morse DE, Kunin M, Goldberger RS, Psoter WJ. Association of Radiographically Diagnosed Apical Periodontitis and Cardiovascular Disease: A Hospital Records-based Study. J Endod 2016;42:916-920.
  • 25. Gomes MS, Hugo FN, Hilgert JB, Filho AS, Padilha DMP, Simonsick EM, et al., Apical periodontitis and incident cardiovascular events in the Baltimore Longitudinal Study of Ageing. Int Endod J 2016;49:334-342.
  • 26. Chauhan N, Mittal S, Tewari S, Sen j, Laller K. Association of Apical Periodontitis with Cardiovascular Disease via Noninvasive Assessment of Endothelial Function and Subclinical Atherosclerosis. J Endod 2019;45:681-690.
  • 27. Messing M, de Souza AC, Cavalla F, Kookal KK, Rizzo G, Walji M, et al. Investigating potential correlations between endodontic pathology and cardiovascular diseases using epidemiological and genetic approaches. J Endod 2019;45:104-110.
  • 28. Costa TH, de Figueiredo Neto JA, de Oliveira AE, Lopes e Maia Mde F, de Almeida AL. Association between chronic apical periodontitis and coronary artery disease. J Endod 2014;40:164-167.
  • 29. Hansson GK, Robertson AK, Soderberg-Naucler C. Inflammation and atherosclerosis. Annu Rev Pathol 2006;1:297-329.
  • 30. Blake GJ, Ridker PM. Inflammatory bio-markers and cardiovascular risk prediction. J Intern Med 2002;252:283- 294.
  • 31. Cotti E, Dessì C, Piras A, Flore G, Deidda M, Madeddu C, Longu G, Mercuro G. Association of endodontic infection with detection of an initial lesion to the cardiovascular system. J Endod 2011;37:1624-1629.
  • 32. Willershausen B, Kasaj A, Willershausen I, Zahorka D, Briseño B, Blettner M, Genth-Zotz S, Münzel T.Association between chronic dental infection and acute myocardial infarction. J Endod 2009;35:626-630.
  • 33. Gomes MS, Blattner TC, Sant'Ana Filho M, Grecca FS, Hugo FN, Fouad AF, Reynolds MA. Can apical periodontitis modify systemic levels of inflammatory markers? A systematic review and meta-analysis. J Endod 2013;39:1205- 1217.
  • 34. Fouad A. Endodontic infections and systemic diease, in Endodontic Microbiology A. IA, Editor. 2009, Wİley-Blackwell. p. 320-338.
  • 35. Cianciola LJ, Park BH, Mosovich L, Genco RJ. Prevalence of periodontal disease in insulin-dependent diabetes mellitus (juvenile diabetes). J Am Dent Assoc 1982;104:653-660.
  • 36. Kurtis M. Diyabetin periodontal dokular üzerindeki etkisi. Türkiye Klin J Periodontology-Secial Topics 2015:1-6.
  • 37. Segura-Egea JJ, Castellanos-Cosano L, Machuca G, López-López J, Martín-González J, Velasco-Ortega E. et al. Diabetes mellitus, periapical inflammation and endodontic treatment outcome. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2012;17:e356-361.
  • 38. Cintra LT, da Silva Facundo AC, Azuma MM, Sumida DH, Astolphi RD, Bomfim SR. et al. Pulpal and periodontal diseases increase triglyceride levels in diabetic rats. Clin Oral Investig 2013;17:1595-1599.
  • 39. Cintra LT, Samuel RO, Azuma MM, Ribeiro CP, Narciso LG, de Lima VM, et al., Apical periodontitis and periodontal disease increase serum IL-17 levels in normoglycemic and diabetic rats. Clin Oral Investig 2014;18:2123-2128.
  • 40. Bender IB, Seltzer S, Freedland J. The Relationship of Systemic Diseases to Endodontic Failures and Treatment Procedures. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1963;16:1102- 1115.
  • 41. Marotta PS, Fontes TV, Armada L, Lima KC, Rôças IN, Siqueira JF Jr. Type 2 diabetes mellitus and the prevalence of apical periodontitis and endodontic treatment in an adult Brazilian population. J Endod 2012;38:297-300.
  • 42. López-López J, Jané-Salas E, Estrugo-Devesa A, Velasco-Ortega E, Martín-González J, Segura-Egea JJ.Periapical and endodontic status of type 2 diabetic patients in Catalonia, Spain: a cross-sectional study. J Endod 2011;37:598-601.
  • 43. Segura-Egea JJ, Jiménez-Pinzón A, Ríos-Santos JV, Velasco-Ortega E, Cisneros-Cabello R, Poyato-Ferrera M. High prevalence of apical periodontitis amongst type 2 diabetic patients. Int Endod J 2005;38:564-569.
  • 44. Britto LR, Katz J, Guelmann M, Heft M. Periradicular radiographic assessment in diabetic and control individuals. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2003;96:449-452.
  • 45. Arya S, Duhan J, Tewari S, Sangwan P, Ghalaut V, Aggarwal S. Healing of Apical Periodontitis after Nonsurgical Treatment in Patients with Type 2 Diabetes. J Endod 2017;43:1623-1627.
  • 46. Sánchez-Domínguez B, López-López J, Jané-Salas E, Castellanos-Cosano L, Velasco-Ortega E, Segura-Egea JJ.Glycated hemoglobin levels and prevalence of apical periodontitis in type 2 diabetic patients. J Endod 2015;41:601-606.
  • 47. Preda S, Trifan A, Gîrleanu ı, Stanciu C, Cojocariu C. Infectious complications in patients with liver cirrhosis. Rev Med Chir Soc Med Nat Iasi 2014;118:590-597.
  • 48. Gronkjaer LL. Periodontal disease and liver cirrhosis: A systematic review. SAGE Open Med 2015;3:2050312115601122.
  • 49. Aberg F, Helenius-Hietala J, Meurman J, Isoniemi H.et al., Association between dental infections and the clinical course of chronic liver disease. Hepatol Res 2014;44:349- 353.
  • 50. Castellanos-Cosano L, Machuca-Portillo G, Segura-Sampedro JJ, Torres-Lagares D, López-López J, Velasco-Ortega E, Segura-Egea JJ. Prevalence of apical periodontitis and frequency of root canal treatments in liver transplant candidates. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2013;18:e773-779.
  • 51. Grønkjær LL, Holmstrup P, Schou S, Schwartz K, Kongstad J, Jepsen P, Vilstrup H. Presence and consequence of tooth periapical radiolucency in patients with cirrhosis. Hepat Med 2016;8:97-103.
  • 52. Levi M, van der Poll T, Buller HR. Bidirectional relation between inflammation and coagulation. Circulation 2004;109:2698-2704.
  • 53. Hoffman M, Monroe DM. Wound healing in haemophilia--breaking the vicious cycle. Haemophilia 2010;3:13- 18.
  • 54. Castellanos-Cosano L, Machuca-Portillo G, Sánchez-Domínguez B, Torrés-Lagares D, López-López J, Segura-Egea JJ. High prevalence of radiolucent periapical lesions amongst patients with inherited coagulation disorders. Haemophilia 2013;19:e110-115.
  • 55. Ho SW, Tsai MC, Teng YH, Yeh YT, Wang YH, Yang SF, Yeh CB.Population-based cohort study on the risk of pneumonia in patients with non-traumatic intracranial haemorrhage who use proton pump inhibitors. BMJ Open 2014;4:e006710.
  • 56. Tada A, Miura H. Prevention of aspiration pneumonia (AP) with oral care. Arch Gerontol Geriatr 2012;55:16-21.
  • 57. Hua F, Xie H, Worthington HV, Furness S, Zhang Q, Li C. Oral hygiene care for critically ill patients to prevent ventilator-associated pneumonia. Cochrane Database Syst Rev 2016;10:CD008367.
  • 58. Lin PY, Chiang YC, Chou YJ, Chang HJ, Chi LY.Association of unfinished root canal treatments with the risk of pneumonia hospitalization. J Endod 2017;43:29-35.
7tepe Klinik-Cover
  • ISSN: 2458-9586
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2005
  • Yayıncı: Yeditepe Üniversitesi Rektörlüğü
Sayıdaki Diğer Makaleler

Mandibulanın cerrahi olarak saatin tersi yönünde rotasyonundan sonra posterior açılı kondil üzerinde oluşan streslerin değerlendirilmesi

Sevim Çakıltaş, Özge Doğanay

Ağız kanseri konusundaki YouTube videolarının değerlendirilmesi

İlkay PEKER, Kübra TAKA, Nuray BAĞLI

Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları

Melih ÖZDEDE, Gülsün AKAY, Özge KARADAĞ

Sabit ortodontik tedavide beslenme değişikliği ve kilo kaybı

Refika TOPAL

Apikal periodontitis ve sistemik hastalıklar ilişkisi

Güher Barut, Beliz Özel, Rabia Figen Kaptan

Gingivitis ve periodontitis hastalarında cerrahi olmayan periodontal tedavinin algılanan ağrı düzeyleri üzerine etkilerinin cinsiyetlere göre karşılaştırılması

Fatma Uçan YARKAÇ, Dilek Özkan ŞEN, Elif ÖNCÜ

Farklı teknikler kullanılarak fiberle güçlendirilen kompozit rezinlerin makaslama bağlanma dayanımının değerlendirilmesi

Derya Merve HALAÇOĞLU, Neslihan ARHUN, Burcu OĞLAKÇI, Duygu TUNCER

Cam iyonomer esaslı güncel restoratif materyallerin sağlam dentine olan bağlanma dayanımlarının değerlendirilmesi

Hakan GÖKTÜRK, Emine Şirin KARAARSLAN, Merve Yilmaz GÜNEŞ

Farklı yaş grubundaki bireylerin fizyolojik diş mobilitelerinin değerlendirilmesi

Osman Fatih ARPAĞ, Caner ÖZTÜRK, Muhammet ATILGAN

Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi kullanarak dişli hastalarda maksiller sinüs anatomisinin morfometrik analizi: bir cinsiyet değerlendirme çalışması

Guldane Magat, Sevgi Ozcan

Academic Researches Index - FooterLogo