Osmanlı Devletinin son zamanlarında bürokratik anlamda genel bir değerlendirme yapıldığında görülen odur ki, Türklere yalnız ulemâ merdivenlerine tırmanma şansı verilmiş ve mümkün mertebe devlet idaresine hâkim olan noktalardan Türk soylular uzak tutulmaya çalışılmıştır.İstanbul’un fethini izleyen iki yüz yılda Türk soylu olmayan sadrazamlarınsayısı, Türk soylu vezirlerin tam yedi katı kadardır. Pencik Oğlanları ve Devşirmekanunları bir anlamda devletin yıkılışını hızlandıran yasalar olmuşlardır. Dev-şirme Kanunu uzun vadede Türk toplumu içinde hiçbir inancı bulunmayan, tammanasıyla kozmopolit, acımasız, ahlâk anlayışı olmayan, çapulcu, egoist, şahsi hırsve çıkarları için her türlü işe teşebbüs etmekten çekinmeyen büyük bir gurubunteşekkül etmesine sebep olmuştur. Bu organize gurup, ileri dönemlerde Yahudidönmeleriyle bütünleşecek, azınlıklarla işbirliği yapacak ve bu azınlıklar aracılığıile Avrupa’daki soydaşlarıyla bağlantı kurarak Tanzimât-Islahat Birinci ve İkinciMeşrutiyet girişimlerinde devlete karşı savaşacak, hattâ Cumhuriyet Türkiye’sininAtatürk’ün önderliğindeki bağımsızlık mücadelelerinde de Türk Milletinin bü-tünlüğünü savunanlara karşı çıkacaklardır. Amerikalı Prof. Earle'ün belirttiğinegöre bu azınlıklardan biri olan Ermenilerin, bu okullarda dillerini, geleneklerini  yeniden üstün tutmayı öğrenip, batının siyasal, toplumsal ve ekonomik ilerlemeideallerini tanıdıkları anlaşılmaktadır. Böylece azınlıklar günümüzde de açık se-çik görüldüğü şekliyle, bulundukları duruma karşı bir hoşnutsuzluk duymayı veköylü Müslüman komşularına karşı üstünlük duygusu beslemeyi ilke edindiler.Bu makalede yabancıların uzun vadedeki iktidar mücadelelerinde, okullarınıOsmanlı Devleti hâkimiyet alanı ve özellikle jeopolitik anlamda çok büyük önemler arz eden bölgelerde kurmaları sonrasında gelişen olumsuzluklar vurgulanarak,günümüzde benzeri anlamlardaki gelişmelerin doğuracağı sonuçlar açısından birdeğerlendirme zemini bulunmaya çalışılmıştır.